Een suggestief vertelde en geslaagde, spannende novelle

Elke jaar geeft Brabant (net als Zeeland en wie weet nog meer provincies) een eigen boekenweekgeschenk uit. Jan van Mersbergen schreef er al eens één en dit jaar werd het geschreven door Vrouwkje Tuinman. Jammer als je haar graag leest en niet aan een exemplaar kunt komen. Maar gelukkig heeft Cossee hier ervaring mee. Jaren geleden zag men daar dat het Zeeuwse boekenweekgeschenk Zwieg stille van Rinus Spruit belangrijk genoeg was om voor een groter publiek uit te geven onder de titel De Rietdekker. Het werd het begin van zijn literaire carrière. En al heeft Vrouwkje Tuinman geen extra zetje van haar uitgever Cossee meer nodig, gelukkig is nu ook haar bijdrage voor de Brabantse Boekenweek voor iedereen beschikbaar.

Het leven nemen zoals het komt?

In Tijdelijk verblijf schetst Vrouwkje Tuinman het waar gebeurde verhaal van een weduwe met drie jonge kinderen die er alles aan doet om tegenslagen het hoofd te bieden en vooral vooruit te kijken. Nadat haar man kort na de oorlog bij het ruimen van achtergebleven projectielen om het leven komt en het inwonen bij haar broer en zijn vrouw haar bijna onmogelijk gemaakt wordt, gaat ze een relatie aan met een man die belooft haar te helpen met het opzetten van een pension in Eindhoven voor gasten uit de internationale variétéwereld. Heel haar leven staat in het teken van een mooie toekomst creëren voor haar 3 zoons. Maar wat zijn de drijfveren van de man die zegt het beste met haar voor te hebben?

Wurgend spannend

Het verhaal begint verdrietig. Het verlies van Gerrit, haar grote liefde en goede vader voor zijn kinderen. Het verblijf op de boerderij van haar broer, waar ze weggepest wordt, is uitzichtloos. Iedereen weet dat ze eigenlijk recht heeft op haar deel van de erfenis in de boerderij. Maar ze durft er niet over te beginnen omdat ze onderdak voor haar jongens nodig heeft. En dan ontmoet ze Piet, die zich opwerpt als haar redder. Met haar erfdeel kan ze op zijn voorstel een pension overnemen in Eindhoven. Aanvankelijk tijdelijk, om te kijken of het wat voor haar is, maar al snel wordt het verblijf definitief. Ze werkt heel hard en het gaat haar goed af. Alles lijkt goed te komen.

Toch is er een voortdurende dreiging voelbaar. Tussen de regels door komt het onheil binnensluipen, zonder dat je de vinger erop kunt leggen. Het verhaal is zo vakkundig opgebouwd, dat je tegen beter weten in blijft hopen dat het niet zo dramatisch af zal lopen als waar het op af lijkt te stevenen. Maar dat doet het wel. Wie veroorzaakt het drama in het gezin? Waarom grijpt er niemand in? Hoe kan het dat het leven daarna gewoon verder gaat?

Vermoedens zijn geen bewijs

Voor het schrijven van dit verhaal heeft Vrouwkje Tuinman uitgebreid onderzoek verricht, onder andere bij het Brabants Historisch Informatie Centrum en het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven. Uiteindelijk blijkt het een verhaal zonder plot: een dader wordt nooit gevonden. Of is er geen dader, of verdenken we de verkeerde?
Het boek is zo suggestief geschreven dat je je realiseert hoe snel vermoedens je doen zoeken naar aanwijzingen voor je gelijk. Maar vermoedens zijn geen bewijs. En zo blijf je achter met een verwarrend gevoel. Niemand weet uiteindelijk wat en hoe. En wij mogen er dan een mening over hebben, de waarheid zal nooit boven water komen. Ook voor de moeder die het beste met haar kinderen voor had, moet dat erg onbevredigend zijn. En dan toch dapper verder gaan? Of zien we iets over het hoofd?

Geslaagde novelle

Vrouwkje Tuinman heeft van dit dramatische verhaal een geslaagde, spannende novelle gemaakt. Waarbij ze de lezer volop de gelegenheid geeft om tussen de regels te lezen en zijn eigen gedachten te vormen over de gebeurtenissen. Het verhaal is geschreven in een prettig leesbare stijl, vaak vanuit het perspectief van de kinderen. Soms van de moeder, maar nooit van oom Piet. En dat voedt de suggesties nog meer.

Deze recensie verscheen eerder op mijn blog Mijn Boekenkast: https://mijnboekenkast.blogspot.com/2022/06/vrouwkje-tuinman-tijdelijk-verblijf.html