Stuntelige SS’ers

Droge humor en vlijmscherpe dialogen doen het altijd goed bij de lezers. Vooral het eerste is een specialisme dat niet veel auteurs is gegund. Elmore Leonard (1925) heeft met beide aspecten weinig moeite en past ze veelvuldig toe in zijn boeken. Ruim vijftig jaar geleden begon Leonard met het schrijven van een dozijn westernverhalen. Na verloop van tijd stapte hij over op thrillers. Big Deal  is zijn nieuwste thriller en ook nu weet hij zijn humoristische stijl een mooi vervolg te geven.

Het is aan het begin van de Tweede Wereldoorlog als de Amerikaanse Honey Deal in contact komt met Walter Schoen, een nazi uit Detroit (VS) die in alle opzichten lijkt op Himmler. Deal trouwt met hem maar ziet spoedig in dat ze overhaast heeft gehandeld. Ze ergert zich steeds meer aan Schoens gebrek aan humor en besluit hem op een dag te verlaten. Als enige tijd later twee nazi’'s uit een Amerikaans kamp ontsnappen, wordt Deal door de FBI benaderd. ‘Hot Kid’ Carl Webster vermoedt dat de twee mannen onderdak hebben gevonden bij Schoen. Een van de nazi'’s is een tankcommandant en Duitse officier van de verkenningstroepen, een kopstuk dat Webster bijzonder graag wil inrekenen. Deal is de aangewezen persoon om meer over hem te weten te komen. Dit houdt wel in dat ze weer close moet worden met de man die ze ooit ontvlucht is. Vanzelfsprekend leidt dit tot bizarre toestanden.

Met Big Deal  is er eindelijk weer eens een boek op de markt dat niet de wreedheid maar het opmerkelijke zelfbeeld van de SS’'ers schetst. De auteur speelt met de narcistische houding van hoge Duitse officieren door hun overdreven ijdelheid onderuit te halen.
Het meest hilarische personage is Walter Schoen, een droogkloot eersteklas. Voor hem telt alleen de constatering dat hij het evenbeeld is van zijn held Himmler. Honey Deal doet er ondertussen alles aan hem aan het lachen te krijgen. Ze tapt voortdurend moppen maar ziet haar humoreske aanpak stranden in een verontwaardigde blik van haar tafelgenoot. Schoen op zijn beurt kan het niet verkroppen dat zijn geliefde Honey heet en noemt haar daarom met een Duitse tongval ‘Honig’. Het lijkt een kleinigheidje maar werkt wel op de lachspieren. Net als de dialogen waarin de blunders van Schoen uit de doeken worden gedaan.

Behalve narcistische spelen ook nationalistische gevoelens een rol. De SS’'ers begrijpen geen malle moer van de trots van de Amerikanen die op hun beurt niet met de zelfingenomen Duitsers door een deur kunnen. Beide partijen is er alles aan gelegen de zwakke plekken van de ander te vinden, om vervolgens hun opponent aan de schandpaal te binden. Toch is Big Deal  geen boek van haatgevoelens, maar van wederzijds onbegrip dat humoristisch wordt aangekleed.

Maakt dit Big Deal  tot een bovengemiddeld boek? Nee, daarvoor is de optelsom van moppen tappen, stuntelige uiteenzettingen en droge humor niet voldoende. De plot is te simplistisch en zowel spanningsbogen als cliffhangers zijn een tikkeltje ondervertegenwoordigd. Het is kortom een thriller met een knipoog en een glimlach. Leonard heeft de lat niet hoger willen leggen.