Een psychologisch huzarenstukje

"Verwachtingen zijn onze ziektes die ons telkens teleurstellen."

Deze wijze spreuk bevat ongetwijfeld een kern van waarheid, maar gaat zeker niet altijd op. De verwachtingen na het verschijnen van een zoveelste literaire thriller van Nicci French zijn keer op keer hooggespannen. In een regelrechte teleurstelling ontaardt dit vrijwel nooit. Vanaf het moment dat het auteursduo in 1996 debuteerde met The Memory Game (Het geheugenspel) ligt de wereld aan haar voeten. Tel je de twee kortverhalen Verlies  en De mensen die weggingen  mee, dan is het onlangs door uitgeverij Anthos uitgebrachte Wat te doen als iemand sterft  nummer dertien van de hand van Nicci French. Wees niet ongerust. Van een ongeluksgetal is dit keer geenszins sprake.

In tegenstelling tot French’ vorige boek Tot het voorbij is  kent Wat te doen als iemand sterft  geen perspectiefwisseling. Je kijkt gedurende het hele verhaal door de ogen van de 34-jarige ik-persoon Ellie Manning. Op een dag belt de politie met een vreselijke boodschap aan bij Ellie; haar man, Greg, is na een auto-ongeluk om het leven gekomen. Zijn auto is met hoge snelheid van de weg geraakt en in brand gevlogen. Vreemd genoeg droeg Greg geen autogordel, zijn er nergens remsporen aangetroffen en nog opmerkelijker; er zat een onbekende vrouw naast hem. Vooral dit laatste brengt Ellie helemaal van haar stuk. Er volgt geen rechtzaak daar van een misdrijf geen sprake lijkt. Ellie daarentegen wantrouwt de situatie en wil alles over de vrouw, een zekere Milena Livingstone, te weten komen. De gedachte dat zij en Greg mogelijk een relatie hadden, achtervolgt haar ieder moment van de dag. Ellie neemt de identiteit van een van haar beste vriendinnen aan en gaat werken voor het kleine evenementenbedrijf waar Milena werkzaam was. Haar hulp wordt met open armen ontvangen. Niemand lijkt echter een idee te hebben wat haar daadwerkelijk drijft.

Elk verhaal valt of staat met de hoofdpersoon. Alleen met een uitgesproken round character is het mogelijk de lezer naar je hand te zetten. Voor Nicci Gerrard en Sean French is dit een koud kunstje. Met de zeer aansprekende Ellie Manning tonen ze aan dat emotie na het verlies van een dierbare niet altijd voldoet aan ons standaardbeeld. De plot van Wat te doen als iemand sterft  verzinkt niet in huilbuien, maar schotelt een diepgaande verbitterdheid en een obsessieve drang naar antwoorden voor. Het rouwproces wordt daarmee in een totaal ander daglicht gesteld. Verbeten zet Ellie haar zoektocht naar de waarheid voort. Adviezen van vrienden wimpelt ze veelal af. Vol overgave stort ze zich op alle door haar man verzonden e-mails en stelt ze een groot schema samen waarop precies wordt aangegeven waar hij zich op welke minuut van de dag bevond. Haar soms onverantwoorde speurtocht maakt dat zij op een gegeven moment zelf als verdachte wordt aangemerkt. Onrecht is zodoende net als loyaliteit en ongeloof een van de hoofdthema’s van het boek.

Wat te doen als iemand sterft  is een slow starter met een fast finish. Zo voorzichtig de thriller opent, zo gedurfd het psychologische spel zich verder ontwikkelt. Aan klamme handen valt niet te ontkomen. De verhaallijn is schokkend en ontroerend tegelijk en eindigt met een zinderende climax. Nicci French heeft met Wat te doen als iemand sterft  opnieuw een huzarenstukje afgeleverd. Chapeau!