Vroeger was alles beter. Of toch niet?
Een boterham met margarine noemde men vroeger een boterham met tevredenheid. Op de cover van het boek Een boterham met tevredenheid - Honderd jaar opvoeden in Nederland staan de woorden hoelahoep en stoepkrijt, lauwe schoolmelk en touwtje uit de brievenbus. Menigeen zal bij die woorden wellicht met weemoed terugdenken aan die goeie ouwe tijd. Maar was het wel zo'n goeie ouwe tijd of ligt het wat genuanceerder?
Marga Schiet kun je met recht een deskundige noemen als het gaat om gezinsleer en opvoeding. Hoe dat zo gekomen is legt zij uit in het voorwoord. De rode draad door het boek zijn de verhalen van haar moeder die leefde van 1919 tot 2016 en dus bijna een eeuw oud is geworden. In die eeuw is er veel veranderd en vooral de laatste 50 jaar lijken die veranderingen steeds sneller te gaan. Schiet heeft onderzoek gedaan naar honderd jaar opvoeding aan de hand van tien thema's waarmee vrijwel ieder gezin te maken krijgt. We beginnen met het onderwerp 'Gezondheid' waarin onder andere de afname van de behoorlijk hoge kindersterfte 100 jaar geleden wordt behandeld. Na 'Verschuivende overtuigingen', dat handelt over religies en levensovertuigingen volgt het hoofdstuk 'Veiligheid in de eeuw van het kind' waarin we lezen over het feit dat er steeds meer aandacht kwam voor de wereld van het kind. Vervolgens 'Opvoedvisies in beweging' en dat waren er nogal wat want inzichten over opvoeden veranderen bijna dagelijks. Het hoofdstuk 'Van regels naar overlegmodel' behoeft waarschijnlijk geen uitleg. Vroeger waren er regels en daar had je je aan te houden. Tegenwoordig wordt kinderen naar hun mening gevraagd. In vroeger jaren was dat ondenkbaar!
Dan volgen de hoofdstukken 'Ontwikkeling en onderwijs' en 'Seksualiteit'. Wat vroeger aan informatie op dat gebied niet besproken werd is nu overal beschikbaar. Wonen en woonomgeving veranderden nogal. Vroeger waren de woningen niet groot genoeg voor het aantal kinderen in een gezin terwijl er tegenwoordig juist grotere huizen zijn met minder kinderen. Het hoofdstuk 'Hoogtijdagen' is leuk. Van vaders die op een kinderverjaardag een poppenkastvoorstelling gaven tot feestdagen, vakanties en schoolreisjes. Het laatste hoofdstuk is 'Contact en afscheid' want ook vroeger gingen ouders dood of kregen kinderen te maken met een scheiding en ook op dat gebied zijn de veranderingen enorm.
En in al die hoofdstukken steeds weer van die herinneringen die je dan ineens weer te binnen schieten. Het boek is speels opgezet. Zoals gezegd zijn de herinneringen van de moeder van Schiet een rode draad maar het boek bevat ook veel herinneringen en verhalen van mensen van verschillende leeftijden en uit verschillende delen van het land. Zij delen hun specifieke herinneringen met ons. Daartussen staat de informatie die de schrijfster bijeen heeft vergaard aan de hand van onderzoeken en informatiebronnen.
Voor mensen die al wat ouder zijn is dit een geweldig leuk boek om te lezen. Door het hele boek heen staan ook kleine zwart/witfoto's ter illustratie. Maar ook wie interesse heeft in de geschiedenis van het dagelijks leven in de afgelopen 100 jaar zal genieten. Was het vroeger allemaal zoveel beter dan nu? Voor een heel groot deel zeker niet maar wie lang geleden kind was zal, tijdens het lezen van dit boek, toch wel een klein beetje terugverlangen naar die mooie tijd van toen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jeanette
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
