Een magistraal meesterwerk

Simon Sebag Montefiore is wellicht minder bekend dan zijn vrouw Santa Montefiore die al heel wat romans op haar naam heeft staan. Maar ook Simon heeft heel wat bestsellers geschreven en zijn werk is in meer dan 30 talen vertaald. Hij studeerde geschiedenis en werkt als historicus, journalist en schrijver. Als buitenlandcorrespondent reisde hij vele keren naar de Kaukasus, Oekraïne en andere plaatsen in de voormalige Sovjet-Unie. Zijn specialiteit is dan ook de moderne geschiedenis van Rusland.

Eén van zijn meesterwerken is het boek De Romanovs 1613 - 1918. Nu zou je denken dat er al voldoende geschreven is over de Romanovs, maar veelal betreft dat alleen de laatste jaren van deze familie. Het boek van Simon Sebag Montefiore is de tragische geschiedenis van de Romanovtsaren, hun echtgenotes, minnaressen en vertrouwelingen over een periode van meer dan 300 jaar. De schrijver heeft een wijze van vertellen die je vanaf het begin van het boek niet meer loslaat. Niet alleen is het boek het resultaat van zeer diep graven in de geschiedenis, maar ook munt het uit door een briljante manier van vertellen die bijna proza genoemd kan worden. Montefiore slaagt erin om de lezer met een nieuwe en frisse blik te laten kijken naar de veelal als romantisch en bijna heilig afgeschilderde Romanovs. De werkelijkheid is wezenlijk anders en de schrijver schetst deze werkelijkheid met een open blik en vooral veel psychologisch inzicht in de geschiedenis.

Ook de bij vrijwel iedereen bekende Tsaar Peter I (Peter de Grote) en later Catharina de Grote waren Romanovs. De Tsarina Catharina was getrouwd met Peter III van Rusland die naar neef was en de grondlegger van de Romanov-Holstein dynastie. Zes Romanovs zijn door alle jaren heen door moord om het leven gekomen en de familie leefde altijd in angst om wat er zou kunnen gebeuren.

Montefiore spaart de familie niet en al lijken de excessen van de Romanovs soms wel heel erg ver te gaan, zowel de seksuele uitspattingen als de wreedheden, de schrijver zwakt niets af en laat de geschiedenis zien zoals deze was. Dat er hier en daar mensen van hun voetstuk vallen en helemaal niet zo geweldig blijken te zijn als de geschiedenisboeken op scholen ons willen doen geloven, is een feit. We kunnen rustig stellen dat de Romanovs tot de machtigste families in de geschiedenis horen. Ook het Nederlandse koningshuis heeft, door het huwelijk van Anna Paulowna, dochter van tsaar Paul I, met Koning Willem II, een band met de Romanovs.

Dankzij het feit dat het boek met veel kennis van zaken is samengesteld, raakt de lezer nooit de draad kwijt in alle Russische namen die voorbij komen. Ieder hoofdstuk wordt voorafgegaan door een lijstje met de belangrijkste personages van dat moment. Prachtig zijn de foto's van de beschreven personen. Door deze foto's gaat de geschiedenis nog meer leven. Uiteraard zijn er veel voetnoten, een lange lijst met bronvermeldingen en een register sluit het boek af.

Een magistraal meesterwerk. Je kunt niet anders dan diep onder de indruk zijn van dit boek.