WOI zoals je er nog nooit eerder over gelezen hebt
Paul Moeyes, historicus en schrijver van het boek De Zwaardjaren is één van Nederlands grootste specialisten op het gebied van de Eerste Wereldoorlog. Al sinds 1980, toen hij ging studeren in Amsterdam, is hij gefascineerd door de gebeurtenissen in de jaren 1914-1918 en daaromheen. Paul Moeyes is ook een autoriteit op het gebied van 'beeldlezen' en dat blijkt wel uit dit boek. Het is vandaag de dag heel normaal om met allerlei computerprogramma's foto's te bewerken of te manipuleren. Maar in de jaren van de Eerste Wereldoorlog was dat nog helemaal niet aan de orde. Men kon heel goed fotograferen en derhalve zijn er in WOI ook genoeg foto's gemaakt.
Maar, zoals gezegd, foto's manipuleren en op die manier de werkelijkheid een andere draai geven werd in die tijd niet gedaan en als het al gebeurde was het op amateuristische wijze. Foto's waren echt en gaven de werkelijkheid weer. En daarom stuurde men schilders en tekenaars naar het front die eigenlijk vooraf al te horen kregen wat de regeringen in Engeland, Duitsland en Frankrijk getekend en geschilderd wilden zien. Men was erop uit om het volk een 'romantische' oorlog voor te spiegelen. Man tot man gevechten met bajonetten en moedige soldaten die tegenover elkaar in de loopgraven stonden. Daarmee rechtvaardigde men deze oorlog.
Tot ongeveer 1916 mocht men niet laten zien dat er tanks en vlammenwerpers werden gebruikt. En als die al weergegeven werden dan was het natuurlijk de vijand die daar gebruik van maakte. Net als het verschrikkelijke gifgas dat, in tegenstelling tot wat men naar buiten bracht, ook door de Engelsen gebruikt werd.
Het is heel knap en interessant om te lezen hoe Paul Moeyes de tekeningen en schilderijen analyseert en de lezer attent maakt op de details in de meer dan 300 tekeningen en illustraties die het boek rijk is. Genadeloos legt hij de werkelijkheid bloot. Vanaf 1918 werd de werkelijkheid niet meer verborgen en kwamen er meer en meer bewijzen van de gruwelijkheid van deze oorlog in omloop.
Maar ook andere zaken dan oorlogvoeren werden vastgelegd in tekeningen. Want behalve vechten was er ook vrije tijd voor de soldaten en die bracht men nogal eens door in een bordeel. Naar prostituees gaan was een normaal onderdeel van het soldatenbestaan en er werden zelfs speciale bordelen ingericht achter de frontlinie. Alles wat hierop wees werd doodgezwegen in de geïllustreerde pers. Het was niet de bedoeling dat het thuisfront hier lucht van kreeg. De soldaten zelf hadden hun eigen krantjes waarin pikante pin-ups en erotisch getinte illustraties de boventoon voerden.
De Zwaardjaren is geen boek dat je in één adem uitleest. De hoeveelheid informatie is enorm en de illustraties zijn stuk voor stuk het uitgebreid bekijken waard. Paul Moeyes heeft met De Zwaardjaren een heel bijzonder boek geschreven. Een aanrader!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jeanette
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
