Uniek inkijkje in het leven van de Eskimo's

Nico Tinbergen was een Nederlandse bioloog en heeft zich gedurende zijn leven vooral gericht op het gedrag van dieren. Dat was in zijn tijd nog helemaal nieuw en hij wordt dan ook gezien als de grondlegger van de gedragsleer. In 1973 ontving hij de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde. De bekende Richard Dawkins was één van zijn leerlingen.

In 1932/1933 kreeg Nico Tinbergen, samen met zijn vrouw Lies Rutten, de kans om een jaar door te brengen bij de Eskimo's op Groenland. Dit in het kader van het internationale Pooljaar. Het echtpaar verbleef twee zomers en een winter bij de eskimogemeenschap van Tasiilaq waar Tinbergen een studie maakte van de levenswijze van de Eskimo's en hun omgang met hun sledehonden en met elkaar en het gedrag bestudeerde van sneeuwgorzen, franjepoten, zeehonden en nog veel meer.

Hij hield in deze periode een dagboek bij en dat in 1934 werd gepubliceerd. Thans is er een hernieuwde uitgave waarin het taalgebruik aangepast is aan onze tijd. Tinbergen was ook een begenadigd fotograaf en het boek Eskimoland is dan ook rijkelijk voorzien van foto's. Vandaag de dag kunnen wij ons wellicht geen voorstelling meer maken van zo'n expeditie. We zijn eraan gewend om voortdurend met de hele wereld in contact te staan en overal als vanzelfsprekend foto's van te maken.

In de jaren 1932/33 was dat allemaal niet zo vanzelfsprekend en de poolexpeditie van Nico Tinbergen en zijn vrouw was dan ook een groot avontuur. Tinbergen heeft in dat jaar zijn bevindingen gedetailleerd op papier gezet. Vooral de omgang met Eskimo's (die wij heden ten dage Inuit noemen) is interessant. De Inuit is een vriendelijk en behulpzaam volk maar leeft ook volgens de wetten van de natuur en als er voedselschaarste is laat het zich van een heel andere kant zien. De omgang met hun sledehonden is bijna wreed te noemen en ook die zaken beschrijft Tinbergen zonder te oordelen. Bijzonder is het feit dat de Inuit op walvisjacht gaan in hun speciale kajaks. Een riskante onderneming. Ook het jagen op ijsberen is niet zonder gevaar. Het echtpaar Tinbergen maakt zich de taal van de Inuit eigen en ze doen er alles aan om op te gaan in het dagelijks leven van deze bijzondere mensen. Wat ze ook doen, de Inuit blijven hen als bijzondere maar onschuldige gekkies beschouwen.

Het boek zal vooral voor vakgenoten zeer interessant zijn omdat Tinbergen tot in detail zijn (vogel)observaties beschrijft. Hij legde zaken vast waar wetenschappers zich nu nog het hoofd over breken. Ook de omgeving en de prachtige natuur mogen zich in zijn belangstelling verheugen. Maar ook de liefhebber van reisverhalen en een bijzonder stukje geschiedenis zal dit boek zeer waarderen. Het was een bijzondere expeditie en aangezien de schrijver beschikt over een goed gevoel voor humor blijft het pagina na pagina boeiend om te lezen.