De laatste dag was de ergste
WOI, de Eerste Wereldoorlog, is een oorlog die begon op 28 juli 1914 en eindigde op 11 november 1918 en die bekend staat als een van de grootste oorlogen in de geschiedenis. Vrijwel alle grootmachten uit die tijd waren bij deze oorlog betrokken. In totaal waren 70 miljoen militairen, waaronder 60 miljoen Europeanen, betrokken bij deze allesomvattende oorlog. Ondanks het feit dat de oorlog voornamelijk in Europa werd uitgevochten, spreekt men toch van een wereldoorlog omdat er ook veel Engelse en Franse troepen uit de koloniën naar Europa werden gehaald maar zelfs in die koloniën werd een deel van de oorlog uitgevochten. Aan het einde van de oorlog bemoeiden ook de Amerikanen zich ermee en uiteindelijk werd besloten om op 11 november 1918 een staakt het vuren uit te roepen. Men noemt deze datum ook wel de Wapenstilstandsdag.
Op 11 november 1918 werd om 5 uur in de ochtend de wapenstilstand getekend. Deze zou echter pas om 11 uur die ochtend ingaan. Tijdens die laatste uren vielen er gemiddeld meer slachtoffers dan op de andere dagen in deze oorlog. Er vielen gemiddeld 2250 slachtoffers per dag maar juist op de laatste dag waren dat er 2738. Dat intrigeerde de geschiedenisschrijver en historicus Pieter Serrien dermate dat hij besloot er een boek over te schrijven.
In eerste instantie wilde hij een boek schrijven over de Spaanse griep. Een griep die in oktober en november 1918 op zijn hoogtepunt was en waar naar schatting tussen de 20 en 100 miljoen mensen slachtoffer van werden; meer dus dan in de hele Eerste Wereldoorlog. Toch had de oorlog een grote invloed op deze griep en het aantal slachtoffers. De Amerikanen werden ervan verdacht de griep mee naar Europa te hebben genomen en de bevolking was zodanig uitgeput en verzwakt dat er veel mensen aan de griep-pandemie stierven.
Tijdens zijn onderzoek stuitte Pieter Serrien op zoveel bijzondere feiten dat hij Het Elfde Uur schreef. Een boek dat uur voor uur de laatste dag van WOI zichtbaar maakt. Hij heeft dat op een uitermate knappe manier gedaan, want de geschiedenis is een wirwar van feiten en gebeurtenissen en om daar duidelijkheid en lijn in te brengen is een kunst op zich. Hij doet dat door over ieder uur van de dag een hoofdstuk te schrijven waarin staat beschreven wat zich op verschillende plaatsen afspeelt. Dagboeken en getuigenissen uit die tijd worden onderzocht en vooral de kranten uit die jaren pluist hij helemaal uit.
Serrien licht drie onderwerpen nader toe; de Spaanse griep, het geallieerde eindoffensief en de aanloop naar de wapenstilstandsonderhandelingen. Deel 1 van het boek loopt van maandag 4 november tot zondag 10 november. Deel 2 gaat over de laatste 24 uur. Nauwgezet en met veel oog voor detail doet de schrijver verslag van alle facetten die uiteindelijk tot het einde van WOI leiden. Deel 3 laat ons zien wat er op verschillende plaatsen in Europa plaatsvond na 11 uur op die beruchte ochtend van de wapenstilstand.
We lezen niet alleen over militaire handelingen maar ook over de burgerbevolking; alhoewel de geschiedenis van de militairen de overhand heeft. Wat sterk naar voren komt is dat een oorlog als deze voornamelijk gevoerd wordt door bevelhebbers die meer bezig zijn met militaire campagnes dan met de slachtoffers die ze met hun beslissingen maken.
Aan het eind van het boek is een lijst met belangrijke personages en een bibliografie opgenomen. Het Elfde Uur leest als een thriller. Pieter Serrien weet op heel bijzondere wijze deze korte periode in de geschiedenis tot een duidelijk en boeiend verhaal aaneen te smeden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jeanette
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
