Een genadeloos eerlijk portret

Ischa Meijer stierf in 1995 op zijn 52ste verjaardag. Ondanks het feit dat dat alweer wat jaren geleden is, weten nog veel mensen zich hem te herinneren. Meijer was een bijzonder mens en heel veelzijdig. Hij schreef boeken en columns. Hij maakte theater en was een geliefd en gevreesd interviewer. Samen met zijn ouders zat hij in een concentratiekamp. Ze overleefden de holocaust, maar die periode heeft het gezin ernstig getraumatiseerd en Meijer bleef zijn hele leven vechten met zijn ouders. De oorlogsjaren hadden hun sporen op de relatie nagelaten.

Gijs Groenteman is interviewer en columnist. We kennen hem onder andere van de biografie De Willem Ruis Show. Hij schreef in 2005 het boek Ischa. Nu is er een heruitgave met daarin een nieuw voorwoord. Gijs laat 31 mensen aan het woord die Meijer goed hebben gekend, en het is een doordringende karakterschets geworden. Je zou verwachten dat er 31 hoofdstukken zijn waarin steeds een ander persoon aan het woord komt, maar Gijs heeft voor een andere opzet gekozen. Het hele boek is een ketting van korte en langere stukken waarin steeds een herinnering over een bepaald onderwerp wordt opgehaald. Zo krijg je een levendig geheel dat blijft boeien.

De korte stukjes en herinneringen schetsen het beeld van een man met een hele snelle geest. Een liefhebber van vrouwen en vooral van aandacht. Hij kon mensen het bloed onder de nagels vandaan halen, maar oogstte ook bewondering, want hij was op veel gebieden enorm getalenteerd. Dit boek is tien jaar na de dood van Meijer gemaakt en derhalve komen er hier en daar mensen aan het woord die zelf intussen ook niet meer in leven zijn.

Aan het einde van Ischa wordt een overzicht gegeven van de 31 geïnterviewde personen, hun bezigheden en hun relatie tot Meijer. Hier en daar zien we ook wat zwart-wit foto's. Soms zijn de korte schetsen hilarisch, maar meer nog krijg je de indruk dat hij met een enorme haast door het leven is gegaan. Hij wilde alles meemaken en overal bij zijn. De oorlog en de daardoor verpeste relatie met zijn ouders speelde vaak een hoofdrol in zijn leven.

Uit veel fragmenten zou je op kunnen maken dat Meijer zo hard door het leven rende om een depressie voor te blijven. Vaak lukt dat, maar niet altijd. Ging er in zijn leven weleens een dag voorbij zonder dat er iets opmerkelijks gebeurde? Groenteman weet al die stukjes zodanig met elkaar te verbinden dat de lezer een goed beeld krijgt van Meijer. De mooiste fragmenten zijn die van zijn grote liefde Connie Palmen. Met name het einde van het boek, als ze vertelt over de laatste dag dat Meijerin leven was, is ontroerend.

De grote kleine man Ischa Meijer was in alle opzichten een bijzonder mens. Gelukkig zijn er mensen zoals Groenteman die ons daar op een mooie manier aan herinneren.