Een geestelijke gevangenis als leven
De Satmar is de grootste chassidische beweging die er is. Chassidisch jodendom is een ultraorthodoxe richting en die wordt ook wel "de vromen" genoemd. Wereldwijd kent deze sekte, want zo mogen we het wel noemen, zo'n 120.000 aanhangers waarvan er ongeveer 60.000 in de wijk Williamsburg in Brooklyn, New York wonen. Ze hebben even buiten New York zelfs een eigen dorp met 13.000 inwoners. Andere groepen wonen in Antwerpen, Londen, Jeruzalem, Buenos Aires, Manchester, Parijs, Wenen en Bnei Brak, een plaats dichtbij Tel Aviv. De Satmarer chassidim leven volgens zeer strenge en strikte regels. Wie daarvan afwijkt wordt gestraft of uitgestoten.
De kinderen in deze sekte krijgen uitsluitend religieus joodse lessen en geen regulier onderwijs. Dat kan niet in alle landen want de wet steekt daar soms een stokje voor maar in Brooklyn, New York kan dat wel. De Satmar gemeenschap daar vormt een van de meest gesloten groepen die de wereld kent. Omdat de groep zo groot is kunnen ze zich afsluiten van de buitenwereld en het zich veroorloven er vrijwel geen contact mee te hebben. Volgens de groep is Duitsland het land van de duivel en de bron van alle kwaad. Daarom is het heel bijzonder maar ook heel bijzonder dat de schrijfster van Onorthodox, Deborah Feldman, heden ten dage in Berlijn woont en zelfs Duits staatsburger zal worden.
Zij beschrijft in het boek hoe ze opgroeide bij de Satmarer chassidim en hoe streng en bijna onmogelijk het leven is in zo'n sekte. Zeker voor een meisje, want vrouwen zijn niets waard en krijgen overal de schuld van. Het lukt haar om af en toe de buitenwereld naar binnen te halen. Ze smokkelt bijvoorbeeld boeken naar binnen die ze helemaal niet mag lezen. Op haar 17e wordt ze uitgehuwelijkt en niet lang daarna krijgt ze een zoontje. Op haar 23ste heeft ze er totaal genoeg van en samen met haar kind vertrekt ze om buiten de Satmar gemeenschap een nieuw en eigen leven op te bouwen.
Wie denkt dat dat simpel is, heeft het mis. Tenslotte is het zo dat je niet alleen kiest voor een nieuw leven maar ook alles wat je geleerd hebt en wat tot dat moment je leven was kwijtraakt. Je familie, je tradities, het leven zoals je dat kende komt nooit meer terug. Feldman werd, zoals dat gebeurt met afvalligen, volledig uitgestoten en vervloekt. Bovendien zijn veel van deze mensen gehersenspoeld en lopen ook nog rond met gevoelens van minderwaardigheid en vooral schuldgevoel. In de buitenwereld waar ze voor het eerst kennis mee maken, is er weinig begrip want wie snapt hoe het voelt als je afscheid neemt van alles wat je ooit ingeprent is?
Feldman ontmoet, na haar vertrek, haar moeder die al eerder uit de sekte gestapt is en haar heeft achtergelaten. Je zou denken dat dit een band schept maar het tegendeel is waar. Ze vinden elkaar niet. Haar moeder kan en wil het verleden niet bespreken. Op rustige maar boeiende toon vertelt de schrijfster over het benauwende leven met zijn strikte regels en het totale gebrek aan privacy. Over haar huwelijk en over de momenten dat ze kennisneemt van de buitenwereld. Tenslotte moeten ook deze mensen weleens naar de dokter en in de wachtkamer liggen tijdschriften die een heel ander beeld van de wereld laten zien dan de wereld waarin ze leven.
De stap die Deborah Feldman gezet heeft, vergt veel moed en kracht. Het is echt niet niks om alles achter je te laten en een nieuw leven op te bouwen tussen mensen die totaal niet begrijpen wat je hebt meegemaakt. Dat haar boek in 2012 insloeg als een bom bij de Satmarer chassidim is begrijpelijk. In de epiloog vertelt ze kort over de moeizame eerste jaren. Ze schreef daarover in 2015 het boek Exodus. Binnenkort komt er een verbeterde versie van dit boek uit. Dat zal, net als Onorthodox, zeker de moeite van het lezen waard zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jeanette
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
