Oordelen met de kennis van nu over daden uit het verleden
Maarten Hidskes reconstrueert in het boek Thuis gelooft niemand mij het oorlogsverleden van zijn vader. Zijn vader meldde zich als vrijwilliger bij het Depot Speciale Troepen en nam dienst in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger. Hij maakte vervolgens deel uit van de groep militairen die zuiveringsacties uitvoerden op Zuid-Celebes. Maar tijdens zijn leven sprak Piet Hidskes niet over de oorlog met zijn zoon.
Na het overlijden van Piet in 1992, besluit Maarten om het oorlogsverleden van zijn vader tot op de bodem uit te zoeken. Dat is vast geen makkelijke beslissing geweest. Dat je als kind wilt weten wat er gebeurd is, snapt iedereen. Dat je het vervolgens in een boek verwerkt is moedig. Want er is altijd een risico dat mensen je vader het stempel 'oorlogsmisdadiger' opplakken en dat het oordeel ook op jou afstraalt. Wie het boek goed leest en de details tot zich laat doordringen, begrijpt wel dat het zo simpel niet is. Al eerder werd de zoektocht naar de rol van zijn vader in de Zuid-Celebes-affaire (1946-1947) vastgelegd in twee delen van het televisieprogramma Andere Tijden.
Piet Hidskes kwam bij de elite-troepen van Raymond Westerling terecht in een periode dat de Nederlandse regering had besloten dat Indonesië koste wat kost behouden moest blijven als kolonie, hetgeen begint met het orde op zaken stellen op het eiland Celebes (Sulawesi). Raymond Westerling blijkt een nietsontziend en wreed man te zijn. Hij en een paar andere officieren mogen gebruik maken van het militaire standrecht en dat wil zeggen dat ze verdachten direct mogen berechten en terechtstellen. Westerling laat zich van zijn slechtste kant zien. Hij laat bijvoorbeeld twee mensen met elkaar vechten om vervolgens de verliezer dood te schieten. Maar hoe krijg je soldaten die onder jouw leiding staan zover dat ze net zo hard meedoen? Heeft iedereen dat in zich? Is het tijd en plaats en zijn het de omstandigheden die een mens maken tot wat hij is? Hoe ga je daar de rest van je leven mee om? Blijkbaar door er nooit meer over te praten. Niet alleen opstandelingen en criminelen worden het slachtoffer van Westerling en soldaten zoals Hidskes. Zij maken in een later stadium ook veel onschuldige burgers tot slachtoffers.
Maarten Hidskes wil weten of zijn vader een oorlogsmisdadiger was. Voor de lezer is het antwoord duidelijk 'ja' maar als het je vader betreft ligt dat wellicht wat genuanceerder. In zijn zoektocht naar het verleden spreekt Maarten een aantal oud-commando's uit die tijd. Ook die houden zich veelal op de vlakte over wat zich precies afspeelde en hun rol daarin. Het kan ook niet anders dan heel moeilijk zijn om een helder licht te laten schijnen over een stuk geschiedenis waar je deel van uitmaakte en waar je achteraf over oordeelt met de kennis van nu. Wat in oorlogstijd noodzakelijk lijkt kan achteraf als een misdaad gezien worden. En wie kan zich aan de macht en kracht van een groep onttrekken in zulke omstandigheden?
Het is er voor Maarten nooit van gekomen om een open en eerlijk gesprek met zijn vader te hebben over deze periode en zijn rol daarin. Dat die niet fraai was is wel duidelijk, want Piet Hidskes was een gretig soldaat en stond vooraan als er minder leuke klussen gedaan moesten worden. Het is hard om zulke feiten boven water te halen als het om je eigen vader gaat, want hoe ga je daarmee om? Dat is de rode draad in dit boeiende en intrigerende boek.
De lezer zal ongetwijfeld ook oordelen over Piets Hidskes en zijn daden. Of zich aansluiten bij wat Maarten halverwege het boek schrijft:
'Maar ik bevind mij niet in 1946, en hoe meer ik ervan afweet, hoe meer ik me realiseer: ik weet er niets van.'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jeanette
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
