Geschiedenis en de loop der dingen

Juno Linnaarts en Finn Pompe zijn neef en nicht. Zij groeien in elkaars nabijheid op omdat hun moeders, beschouwd als zusjes, maar eigenlijk nichtjes, in dezelfde straat tegenover elkaar wonen. Hun ingewikkelde familiegeschiedenis wordt verweven met belangrijke gebeurtenissen die de wereld schokten. Van de eerste mens op de maan, via de treinkaping in Wijster, de val van de Berlijnse muur, de Twin Towers tot aan de val van Leman Brothers wordt het verhaal verteld van de twee families, die in een halve eeuw door die gebeurtenissen werden getekend. En van de bijzondere relatie die Juno en Finn ontwikkelen bij hun groei tot puber, jonge volwassene en mensen van middelbare leeftijd. De wereldschokkende gebeurtenissen hebben ook invloed op hun relatie, zij het vaak op een heel andere manier dan de officiële geschiedenis vertelt. Niet zozeer het historisch gegeven maar juist kleine details, toevalligheden en samenloop van omstandigheden op die datum bepalen ontwikkelingen. Aanvankelijke zekerheden binnen de families en binnen hun vriendschap worden op z’n kop gezet met dramatische gevolgen.

Anjet Daanje (1965) (psuedoniem voor Anjet de Boer) is een Nederlandse schrijfster van romans en filmscenario’s. Van haar hand verschenen, naast een aantal verhalen, acht romans. In 2004 won zij het Belcampo Stipendium van de Provincie Groningen met de novelle De Mei-jaren. In 2012 werd haar roman Delle Weel genomineerd voor de Halewijnprijs. Voor zeven korte films schreef zij het scenario.

Het boek is geschreven als een aaneenschakeling van verhalen die Finn Pompe iedere avond voor het slapen gaan aan zijn kinderen vertelt. De boektitel Jl. staat voor zowel ‘jongstleden‘ als ‘Juno Linnaarts’. Het ‘jongstleden’ effect wordt duidelijk doordat ieder hoofdstuk begint met een precieze datum. Dat maakt de lezer nieuwsgierig naar de gebeurtenis, die daarmee wordt geïntroduceerd. Het gaat immers ook om de eigen geschiedenis, zeker voor ieder die voor 1967 is geboren en het allemaal zelf ook heeft meegemaakt. Maar Jl. gaat vooral over Juno, het bijzondere nichtje, en haar dramatische ontwikkeling onder de ogen van Finn. En over wat dat met hem doet en maakt tot de man die hij uiteindelijk wordt.

Jl. is een mooie roman met een heldere verhaallijn. Dat wordt bereikt door de chronologie in de jongste geschiedenis. Maar evenzeer door de ontwikkelingen van de twee hoofdpersonen: Finn, de beschouwer, historicus en verteller, en Juno, zijn onderwerp, die hem zo vertrouwd is, maar ook mateloos boeit en betovert. Het boek leest gemakkelijk, maar het woordgebruik is zeker niet de eenvoudige woordkeuze die hij voor zijn kinderen gebruikt.