Een culinair betweter
Johannes van Dam (1946 – 2013) groeide in zijn leven uit tot een bekend figuur in Amsterdam en vooral als een gevreesd culinair schrijver en columnist in heel Nederland. De biografie beschrijft in hoofdstukken hoe dat zo is gekomen.
Jeroen Thijssen (1959) tekende de biografie op. Hij is journalist en schrijver, en studeerde journalistiek en geschiedenis. Eerder werkte hij onder andere voor Trouw, Kassa, Dit is de Dag en Foodies. Thijssen is schrijfdocent bij de Schrijversvakschool en bestuurslid bij de Vereniging voor Letterkundigen.
Op jonge leeftijd verliest Van Dam bij een auto-ongeluk zijn geliefde vader. De relatie met zijn moeder is slecht en met zijn broer en zus wisselend goed en slecht. Al in zijn jeugd wordt duidelijk dat relaties aangaan met anderen problematisch voor hem is. Johannes heeft een hoog IQ en een fenomenaal geheugen, waardoor hij veel feitenkennis vergaart waarmee hij iedereen om de oren slaat en in alle situaties gevraagd en ongevraagd advies geeft. Hoewel nooit officieel gediagnosticeerd, lijdt hij vermoedelijk aan het syndroom van Asperger; hij kan zich moeilijk in een ander verplaatsen en mist het vermogen tot empathie. Waarheid, dat wil zeggen zíjn waarheid, is voor hem het hoogste goed en daaraan is alles ondergeschikt.
Als op zijn sterfbed een vriend een appeltaart voor hem bakt, kletst hij na het proeven een punt terug op het schoteltje: “bodem te nat!”. Zijn hele leven wordt hij bovendien geplaagd door depressies die zijn kijk op mensen om hem heen ook somber maken. Het ruim gebruik van drank en drugs in de zestiger jaren doet daar ook geen goed aan. En zijn homoseksuele geaardheid levert geen stabiele relaties op. Lange tijd is het onduidelijk wat hij zou kunnen worden en leveren omzwervingen in een commune in Drenthe en een verblijf in de Franse Pyreneeën geen stabiel bestaan op. Baantjes in het boekenvak leveren nauwelijks genoeg inkomen op om van te leven. Zijn huisvesting is marginaal en onderkomen door slechte zelfzorg en veel chaos.
Na een mislukte periode als columnist vindt hij uiteindelijk zijn bestemming als culinair schrijver. De column ‘Proeftijd’ in het Parool geeft hem macht om de horecakeukens onder de loep te nemen. De cijfers die hij een eetgelegenheid toekent, kunnen een zaak maken en breken. In de keukens hangt een foto van hem, zodat de bediening alert is als de gevreesde schrijver verschijnt. Hij richt met vrienden de Gastronomische Bibliotheek op en schrijft zelf een aantal boeken, waaronder de meest belangrijke en omvangrijke: De Dikke van Dam. Kritiek op alles en iedereen heeft hij genoeg, maar zelfkritiek is hem vreemd. En kritiek van anderen kan hij nauwelijks verdragen. De fouten en onvolkomenheden in de Dikke van Dam wuift hij weg: hij weet immers beter dan een ander wat waar is en wat niet?
Zijn fysieke gezondheid is zwak door een enorm overgewicht met diabetes, hart- en longproblemen en versleten gewrichten. Tot op het laatst blijft hij door botheid en onhandigheid mensen van hem vervreemden. De bekende Amsterdammer die hij is, overlijdt aan verwaarlozing.
Johannes van Dam, de biografie brengt een moeizaam leven in beeld. Veel anekdotes geven een beeld van een horkerige, betweterige, morsige man, die heilig geloofde in zijn enorme feitenkennis over culinaire zaken. Wat in de biografie niet goed naar voren komt, is hoe het komt dat deze man zo’n enorm podium kon krijgen en waarom anderen hem zoveel gezag toekenden. De inhoud van de voedingsaspecten waar hij in eetgelegenheden op lette en die hij be- dan wel veroordeelde komt weinig aan bod. Wat hij goed vond en waarom is nauwelijks beschreven. De biografie is aangenaam om te lezen, maar laat toch een onbevredigd gevoel achter.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van jeanne vogel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
