De oorlog, die blijft
Ernst en Irene, hoofdpersonages in Plotseling, liefde, zijn totaal verschillend. Hij is een welgestelde gescheiden 70-jarige man die rationeel is, die gebroken heeft met zijn in zijn ogen zwakke ouders, een succesvolle carrière achter de rug heeft in het Rode leger dat onder Stalin tegen de nazi’s vocht en gepensioneerd is na een handelsloopbaan. Zij is een laagopgeleide 36-jarige ongehuwde vrouw, die leeft in de ban van haar inmiddels overleden ouders en die zich laat leiden door andere levens. Ernst probeert een boek te schrijven over zijn leven, maar ondanks dagelijkse arbeid en de productie van veel papier, lukt het hem niet. Nu hij op hoge leeftijd is en het einde van zijn leven niet ver weg is, merkt hij dat zijn vaste overtuigingen en wereldbeeld kantelen en zijn kijk op de gebeurtenissen in zijn leven schrijvend een andere kant op gaat. Irene komt dagelijks om de huishouding te doen. Voor haar behoren haar ouders, voorouders en gestorven familieleden tot haar dagelijkse realiteit. Zij maken deel uit van haar leven alsof er niet is gestorven.
De Tweede Wereldoorlog heeft in hun levens diepe sporen achtergelaten. Ernst heeft zijn eerste vrouw en kind verloren. Irene heeft als dochter van Holocaust-overlevenden kennis gemaakt met de drukkende sfeer rond het onzegbare. Ernst en Irene raken op elkaar gesteld, aan elkaar verknocht en groeien naar elkaar toe. Gaandeweg lukt het Ernst, gesteund door de zorg en de denkwijze van Irene, om al schrijvend zijn leven op orde te krijgen en er mee in het reine te komen. Irene groeit door de achting en liefde van de steeds zieker wordende Ernst.
Aharon Appelfeld (1932) is geboren in 1932 in de Oekraïne, destijds behorend tot de Sovjetrepubliek. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd hij met zijn ouders in een concentratiekamp vastgezet. Hij ontsnapte, leefde een tijdje in de bossen van de Oekraïne, sloot zich aan bij het rode leger als kok en kwam via een interneringskamp in Italië naar Israël. Hij leerde daar Hebreeuws en begon in die taal te schrijven. Eerder verschenen van zijn hand Het verhaal van een leven, Badenheim 1939, Het tijdperk der wonderen, Bloemen der duisternis, Tsili en De man die niet ophield met slapen.
Hoewel inmiddels ingehaald door andere oorlogen blijft de Tweede Wereldoorlog een bron van inspiratie voor de literatuur. Generaties zijn erdoor verbonden dan wel verbroken; de persoonlijke impact blijft groot. Dat leidt tot heel verschillende reacties. Waar Irene in zachtmoedigheid en vrolijkheid de levens leeft van en met de omgekomen familieleden, kiest Ernst voor de strijd. Kwaad dient te worden bestreden en niet lijdzaam te worden ondergaan zoals de generatie van zijn ouders. Het radicale en fanatieke communisme met al zijn heroïek is aantrekkelijk voor jongeren, biedt carrièrekansen en spanning. Dat nazi-kwaad op deze wijze met een ook verwoestend kwaad wordt bestreden, wordt pas duidelijk als de berichten over Stalin’s handelwijze wereldkundig worden. Vooral op hogere leeftijd als het levenseinde in zicht is moet men met eerdere keuzes in het reine komen. Liefde in die periode is een extra geschenk.
Plotseling, liefde is een prachtige vertelling, die je meeneemt in de wereld van stilte en zwijgen, vernietiging en verdringing, emotie en troost, liefde en aandacht. Staan in het begin de hoofdpersonen nog ver van je af: gaandeweg wordt hun manier van denken, hun worsteling om te leven en te overleven heel invoelbaar. In betrekkelijk weinig woorden maakt Appelfeld duidelijk wat echte liefde inhoudt: een grote genegenheid en zorg voor elkaar met de bereidheid gedachten ten diepste te delen en voor elkaar open te stellen. Een geschenk voor wie het plotseling overkomt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van jeanne vogel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
