De wereld is een strijdtoneel

Filip Rogiers is journalist bij De Morgen. Verman je is zijn eerste roman, na zijn prozadebuut Nauwelijks lichaam (2011).

Hofman is bedrijfspsycholoog. Hij vindt zichzelf geweldig, beziet de wereld om hem heen met groot dedain en narcistische verklaringen. Hij beloont zichzelf met een protserige Rolex en trakteert zich op een nummertje beledigen van een hoer door voor een bordeel te masturberen. Ontslagen bij een schooldienst vanwege onprofessioneel seksueel gedrag met een cliënt, treedt hij aan bij een schimmig headhuntersbedrijfje: WiLink. De ontmoeting met Anita is de start van een spetterende seksuele relatie. Dat gaat geweldig zolang zij het bed niet verlaten. Daarbuiten, in de praktijk van alledag, houdt de relatie tot Hofmans verbazing geen stand. Op basis van zijn feilloze mensenkennis is toch duidelijk dat zij voor elkaar bestemd zijn? Maar Anita wil niet meer bijdragen aan het ondergeschikt maken van mensen aan het kapitaal, neemt ontslag en raakt in de ban van Schietse, de voorman van Ruiende Ridders, die wangedrag rond grootkapitaal bestrijden.

Hofman beschouwt Schietse als een alternatieve goeroe met foute ideeën, maar kan tot zijn eigen frustratie geen greep op de man krijgen. Zijn woede reageert hij met fysiek geweld af op Anita. Die verlaat hem na een miskraam, die hij met volledig onbegrip gadeslaat en niet kan invoelen. Hofman gaat daarna helemaal de mist in. De succesvolle selectietool die hij voor WiLink heeft ontworpen wordt gehackt. Vooral kandidaten met een mediterrane achtergrond komen door de selectie en dat past absoluut niet in de bedrijfspolicy van WiLink. En dus volgt ontslag. Geheel gefrustreerd, diep beledigd en verongelijkt reageert Hofman zich af op een hoer en doodt haar.

In deze korte roman worden veel symbolen en onderwerpen uit de jongste geschiedenis opgevoerd. Bedrijfspsychologie ter voorkoming van burn-out, een schimmig internetbedrijfje, ontremd seksueel gedrag, hackers, computercriminaliteit, managers en bedrijfsvoering met financieel-economisch wangedrag, een Occupy-achtige beweging, racisme jegens mensen met een mediterrane achtergrond.

Verman je is vlot geschreven, leest gemakkelijk; je herkent het vakmanschap van een journalist. Maar het verhaal heeft last van gebrek aan gelaagdheid. Nergens wordt duidelijk waarom Hofman zo in een pathologische seksuele overdrive staat. En waarom hij, als beroepspsycholoog, zo weinig zelfkennis en mensenkennis heeft. Er is veel overkill. Er worden veel personages en situaties opgevoerd, maar vooral als stereotype in zwart-wit. De uitwerking is erg oppervlakkig. Het verhaal had aan kracht gewonnen als de auteur zich in het aantal situaties had beperkt en de personages en situaties meer had uitgediept en genuanceerd.