Wat weet u van Stephen King?

En wat vind ik van (de heruitgave van) de Shining…

Op vrijdagavond 11 augustus 2023 keek ik naar een aflevering van De Slimste Mens, één van mijn favoriete tv-programma’s. Astrid Joosten stelt in de ronde ‘De open deur’ een vraag aan de kandidaten n.a.v. van haar ambassadeurschap voor de Cliniclowns. Ze geeft aan dat de Cliniclowns er niet alleen zijn voor zieke kinderen, maar ook voor ouderen. Om ze een beetje op te vrolijken in ziekenhuizen en verzorgingshuizen. Ze stelt vervolgens vast dat niet iedereen dit weet te waarderen, omdat sommige mensen clowns als pure horror beschouwen. Stephen King is hier vanwege het personage Pennywise uit het boek It mede verantwoordelijk voor. Ze stelt vervolgens de vraag: Wat weet u van Stephen King?

Het grappige is dat de drie kandidaten samen komen tot drie van de vier goede antwoorden. Ze weten van hem dat hij een schrijver is, dat hij uit Amerika komt, en dat hij It heeft geschreven. De klok tikt verder, de tijd verstrijkt, de druk neemt verder toe. Maar ze komen niet op het laatste antwoord. Ik weet het natuurlijk wel. Want ik neem deel aan een leesclub georganiseerd door lezersplatform Sterrenthriller van uitgeverij Luitingh-Sijthoff en lees hiervoor het boek ‘De Shining’, tevens het laatste en nog ontbrekende antwoord in de quiz.

Eerlijk is eerlijk. Ook voor mij was het lang geleden dat ik het boek de Shining heb gelezen. Vooral de verfilming van het boek van regisseur Stanley Kubrick staat me helder op het netvlies. Met de legendarische quote: ‘Here’s Johnny’ en de geweldige vertolking van de rol van Jack Torrance door Jack Nicholson. Voor mij was het opfrissen van mijn geheugen dan ook een belangrijke reden om deel te nemen aan de leesclub en deze horrorklassieker nog eens te herlezen.

Cover
In het kader van de 75-jarige verjaardag van Stephen King verschijnt een aantal boeken van deze auteur in een nieuw jasje. Zo ook ‘de Shining’. Het is een prachtige omslag met daarop een scène uit de film waarin Jack Torrance te zien is met de gevreesde roquehamer waarmee hij zijn vrouw Wendy en zoontje Danny in het Overlook hotel de stuipen op het lijf jaagt. Van meerwaarde in de heruitgave van het boek is ook de toevoeging van de oorspronkelijke proloog omdat we hierin wat extra info krijgen over de geschiedenis van het gedoemde Overlook hotel en wat hier allemaal is gebeurd.

King een vakman
Veel mensen zullen het boek al wel eens gelezen hebben of het verhaal kennen van de verfilming. Ik zal van de inhoud van het boek in deze recensie dan ook niet al te veel delen. Ook om de spanning niet te veel weg te nemen voor degenen die het boek of de film wel nog graag voor het eerst willen lezen/kijken. Wel wil ik hier kwijt dat ik het heerlijk vond om deze horrorklassieker nog eens te herlezen. Wat een vakman is King. Met een geweldige spanningsopbouw en climax, met fijne wisselingen in tempo en perspectief en met goed uitgewerkte personages, zoals Jack, Danny en Hallorann. Met momenten waarop je op het puntje van je stoel zit, waarbij er uiteindelijk nog niet veel gebeurd en andere momenten dat je er bijna vanaf geblazen wordt. De druk wordt opgebouwd, soms even afgezwakt, om te eindigen in een overweldigende climax. Net als de ketel in het Overlook hotel. Soms loopt de druk in de ketel te hoog op maar kan de druk nog van de ketel worden gehaald, en op andere momenten is de druk zodanig hoog dat een explosie (van spanning) niet meer kan worden voorkomen. Ook bij de personages loopt de spanning gedurende het verhaal steeds verder op. Jack’s traumatische verleden van familiegeweld en alcoholgebruik krijgt steeds meer de bovenhand en hij komt steeds meer onder invloed te staan van het verdoemde Overlook hotel. Ook Danny, die het zogenaamde Licht heeft, wordt steeds meer gekweld door de geesten van het hotel, maar weet ook steeds meer zijn paranormale gave te gebruiken om dingen te (voor)zien en te voorkomen, waardoor het hem lukt om de hulp in te roepen van zijn vriend Halloran en te ontkomen aan de vloek van het Overlook.

De leesclub
Interessant waren ook de vragen en discussies in de leesclub. Waarbij me opviel dat de meeste deelnemers veel meer gelezen hebben van en weten over King dan ik. Zelf ken ik de verhalen van King veelal via de verfilmingen. Zo heb ik erg genoten van The Shawshank Redemption, The Green Mile en van de serie Under the dome. Gelezen heb ik eigenlijk nog veel te weinig. Dus mijn voornemen is zeker om enkele boeken van King te gaan lezen. Keuze genoeg!

Sommige deelnemers waren wat minder enthousiast over de schrijfstijl van King. Ze komen maar moeilijk door het boek heen en vinden dat King te veel uitweidt en te ingewikkeld schrijft. Zelf heb ik vooral genoten van de uitgebreide uitwerking van het verhaal en van de personages en vind ik het juist interessant dat King af en toe gas geeft en af en toe gas terugneemt om personages en het verhaal verder aan te kleden en om de spanning nog even vast te houden of uit te stellen.

Toch herken ik zelf ook wel dat King soms wat lang van stof is. Deze ervaring had ik onder meer bij het lezen van het boek 22-11-1963. Hierin moest ik meerdere keren opnieuw beginnen voordat ik boek helemaal kon uitlezen.

Ook was de vergelijking van het boek met de film in de leesclub interessant. Waarbij we samen vonden dat het boek en de film in grote mate overeenkomen qua verhaal. De meesten vonden het boek echter veel beter, omdat hierin zaken veel uitgebreider kunnen worden toegelicht en omdat we in het boek ook echt in de hoofden komen van de personages. Uitgebreid komen in het boek de gedachten, angsten en (traumatische) herinneringen en ervaringen van de personages Jack, Wendy, Danny en Halloran aan bod. Hierdoor leren we ze veel beter kennen en begrijpen. Hiermee ben ik het wel eens. Toch vind ik zelf de verfilming van De shining wel erg geslaagd, waarbij vooral de waanzin van Jack Torrance knap wordt geacteerd door Jack Nicholson en verbeeld door Stanley Kubrick. Binnenkort ook de film maar weer eens opzetten.

Met dank aan uitgeverij Luitingh-Sijthoff en Sterrenthriller voor het beschikbaar stellen van het recensie-exemplaar van ‘De Shining’ en voor het organiseren van de leesclub.