Vervreemding en verwondering in een mooi overzicht verzameld

Mijn recensie van deze bundel verscheen in Fantastische Vertellingen 73. Hieronder vind je enkele fragmenten.

Frank Roger is een meester in het beschrijven van vaak absurde en vervreemdende situaties. Hij hanteert daarbij een heldere schrijfstijl – zijn filosofie is immers dat je in korte verhalen geen woord teveel moet gebruiken – waarbij de beschrijvingen summier zijn maar wel effectief in het oproepen van de gewenste sfeer. De verhalen vallen in het fantastische genre, maar zijn meestal niet makkelijk als SF of fantasy te classificeren. Ze stellen een ‘wat als?’-vraag, maar die is niet gebaseerd op wetenschappelijke speculatie of op een doordacht magiesysteem. De verhalen staan niet in het verlengde van onze wereld, of parallel daaraan, maar staan er haaks op. Daarbij poogt Roger niet op een psychologisch realistische wijze de reactie van personen op bijzondere situaties te beschrijven. Zijn personages lijken eigenlijk behoorlijk veel op elkaar. Meestal zijn het mannen met een beschouwende natuur, die afwachten waar een nieuwe situatie toe zal leiden. Het gebeuren leidt tot allerlei vragen, maar antwoorden komen er niet. De personages die er het beste vanaf komen, zijn degenen die het prima vinden dat er geen antwoorden zijn en verder gaan met hun leven. Personages die daarmee niet tevreden zijn, komen in de problemen (zoals in de paar verhalen over alternatieve universums in deze bundel – die vind ik iets teveel op elkaar lijken, overigens).

Roger waakt ervoor te beweren dat zijn verhalen een ‘boodschap’ hebben. Als recensent doe ik toch een poging er iets in te ‘lezen’. Wat de verhalen van deze auteur willen zeggen, is volgens mij dat het proberen te begrijpen of inzichtelijk te maken van het leven een doodlopende weg is. Dat je je beter kunt verwonderen over wat er voorbij trekt, dan het te controleren. Pogingen van regeringen om het ultiem oncontroleerbare toch aan banden te leggen zijn in Rogers ogen kwaadaardig. Daarom schrijft hij, wanneer hij het dichtst nadert tot de vertrouwde SF-patronen, vooral dystopieën.

Ik beging zelf de vergissing alle verhalen achter elkaar te lezen. Het is aan te bevelen af en toe tussendoor iets anders tot je te nemen, zodat Rogers werk fris blijft voelen.