De strijd tussen hemel en hel en alles er tussenin ...

Het jaarlijkse uitkomen van 'Vampieren en Demonen' begint een traditie te worden waar ik erg naar uitkijk. Een echt 'Griezeljaarboek' voor het Nederlandse taalgebied was er lange tijd niet, maar ik weet ondertussen dat er volgend jaar weer een zal verschijnen. Om een echt 'Griezeljaarboek' te worden zou het mooi zijn als er een iets grotere diversiteit aan auteurs in verschijnt. De uitgever en samensteller staat open voor inzendingen van buiten de Macc-stal, wat onder andere blijkt uit de opname van een verhaal van Eveline van Dienst in deze editie. Ik roep dus de horror- en griezelschrijvers uit ons taalgebied op om ook eens een gokje te wagen en een eng verhaal in te sturen voor het Griezeljaarboek!
Ik meen namelijk dat er ruimte is voor wat meer echte horror in deze bundel. Want (meer nog dan in de twee eerdere uitgaves) overheersen hier verhalen die niet werkelijk eng zijn. Ja, ze spelen met beelden van de hel, demonen, monsters, bloed en ingewanden, maar het verhaal zelf dat verteld wordt is vaak niet werkelijk benauwend. Dit geldt sterk voor de verhalen van bijvoorbeeld Tais Teng (de verhalen zelf zijn wel uitstekend, laat dat gezegd zijn!), maar ook Jaap Boekestein en Theo Barkel weten wel afkeer op te wekken, maar niet de onderhuidse angst, de verschrikking van de beste horror. Zelfs het verhaal van Johan Deseyn eindigt eerder lieflijk. Laat ik het zo zeggen: veel van de verhalen in deze bundel doen me denken aan Halloween - ze spelen met de beelden van het horrorgenre, maar het blijft duidelijk spel. Laat het nu bijna Halloween zijn! Dat maakt deze bundel prima geschikt voor lezers die niet aan de betekenis van henzelf of het bestaan willen gaan twijfelen, maar gewoon lekker willen griezelen ...

Met de verhalen zelf is niets mis. Het niveau ligt hoog wat betreft verhaalopbouw en schrijfstijl en ook al zijn er een paar kleine foutjes, ik vind de verhalen goed geredigeerd.
Zoals traditie begint te worden, opent Tais Teng de bundel met een verhaal bij de omslag. Een korte vertelling over Hans D'Ancy die droomt over een alternatieve werkelijkheid. Is hij blij dat hij weer wakker is?
De Duitse schrijfster Uschi Zietsch volgt met 'Helse verwisseling'. Een man komt terug uit te hel, met als opdracht binnen te dringen in het paleis van een dictator. Een dictator die op miraculeuze wijze talloze aanslagen op zijn leven heeft overleefd. Een toegankelijke schrijfstijl, een spel met religieuze beelden en een passend einde, maar het verhaal voelde voor mij toch een beetje cliché.
Theo Barkel gaat door met het thema van hel en hemel in zijn Shadajael-verhaal 'Ritme van de hel', waarin een optreden van een muziekgroep totaal uit de hand loopt. Shadajael-lezers weten wat ze kunnen verwachten: gewijde werpsterren, liters bloed en de belofte van een vervolg ... Theo is niet subtiel, maar je weet bij het lezen dat hij bij het schrijven een brede grijns op zijn gezicht moet hebben gehad ...
Nog meer mensen terug uit de hel op een missie komen we tegen in 'Vrees de sexy hellefurie' van Jaap Boekestein. Vlot geschreven pulpverhaal met engelen die naar SM benieuwd zijn, zwepen met scheermesjes en wraakneming ...
Niet de hel dringt door op Aarde, maar de werelden die via portalen monsters op Aarde uitstorten hebben wel een hels aspect in 'Wat aanspoelt van verre gruwelkusten' van Tais Teng. Een verhaal waarvan ik meen het al eerder eens te hebben gelezen, maar dat nog steeds goed werkt ... De levendige verbeelding van Teng maakt dit soort verhalen tot een feestje.
In 'Kattenkwaad' van Eveline van Dienst ontdekken mensen die een kat uit Roemenië adopteren ontdekken dat die wel heel bijzondere dieetwensen heeft. Van Dienst timmert aan de weg met veel publicaties in allerlei bundels en tijdschriften! Gezien haar plezierige schrijfstijl een belofte voor de toekomst, maar ik denk dat ze nog kan groeien in de opbouw van haar verhalen. De wending zag ik helaas al aankomen ...
'De deur' van Johan Deseyn is goed geschreven, sfeervol, zowel de huiselijke sfeer waar de oude hoofdpersoon in verkeerd, als de bovennatuurlijke invloed die zich opdringt. De karaktertekening van de hoofdpersoon is ook erg geslaagd en er zijn een paar heerlijke monsters. Het einde is mooi, maar staat een beetje in contrast met de gruwel van ervoor.
Esther Geurts blijkt talent te hebben voor dit genre. Met haar 'Scherven en Duiven' zet ze een goed geconstrueerd verhaal neer, dat speelt met droombeeld en werkelijkheid, en waarin de loyaliteit van de jonge hoofdpersoon voor een oudere vriend op de proef wordt gesteld. Op een goede manier wekt dit verhaal kippenvel op.
'Met je kat over de wolkenwaterval klimmen' van Tais Teng speelt zoals meer verhalen uit deze bundel met religieuze thematiek, de hemel en de hel, duivels en engelen en mensen die moeten kiezen waarbij ze willen horen. De omgeving is door Teng beeldend tot leven geroepen, maar het is niet eng. Het had ook in een fantasybundel kunnen staan, zonder dat lezers ervan waren geschrokken.
'De nacht van Doornroosje' van Theo Barkel maakt veel goed. Nee, het is niet eng, maar in zijn vertrouwde stijl wel lekker gruwelijk. Laten we het zo stellen: wie graag een van de dwergen uit Sneeuwwitje met een zwaard doorkliefd zou willen zien, komt hier aan zijn trekken ...

Van mij staan er twee verhalen in deze bundel. 'De gevonden vrucht' past bij het religieuze thema van veel van de verhalen, want plantenveredelaars vinden in een vallei in de Sierra Nevada een wel heel bijzonder vijgenboom. Eigenlijk past 'De afsnijroute' ook in het thema, want tijdens een bergwandeling gaat een familie van het pad af en daarmee overtreden ze een grens ...