Aangrijpend en spannend verhaal over wetenschap, geloof en ziekte

Disclaimer: Ik ken de auteur al jaren persoonlijk, nadat ik het eerste Fulia-boek aanschafte op Castlefest. We spreken elkaar regelmatig op fantasyfestivals. We stonden ook regelmatig samen met verhalen in dezelfde bundels en tijdschriften. Joost droeg op mijn verzoek een verhaal bij aan de bundel 'Voorbij de storm'.

9+ De Fulia-romans van Joost Uitdehaag behoorden tot de eerste fantasyromans van Nederlandstalige oorsprong die ik las en legden de lat meteen hoog. Ze waren goed geschreven, spannend en origineel, en hadden ook nog iets te zeggen. Zijn SF-verhalen die ik later in verschillende media las vond ik ook sterk, met oog voor de mens, maar steeds ook teruggrijpend op echte wetenschap. Nu blijkt Joost niet iemand die zich door de grenzen van genre laat beperken, dus zijn nieuwste boek is geen fantasy of sciencefiction. Zijn eerdere werk had me echter wel vertrouwen gegeven dat het me zou aanspreken. Bovendien gaat het over medisch onderzoek, en vanuit mijn studie Biomedische Wetenschappen die ik volgde in Leiden weet ik daar het een en ander vanaf. Ook al bleek het werken in een laboratorium echt niets voor mij, het onderwerp vond ik wel heel fascinerend. We hebben zelfs een keer met de opleiding een excursie gedaan naar Oss.
Aan mijn vijf sterren-beoordeling kun je zien dat 'Vechten voor Eva' me niet heeft teleurgesteld. Het enige dat ik erop kan aanmerken zijn een paar redactiefoutjes, zoals een woordje dat was weggevallen, maar veel stelde dat niet voor. Dit boek is heel goed geschreven. De tekst hapert nergens, maar heeft ook geen klein vocabulaire. Je wordt er gewoon als lezer door meegenomen. Ook heel goed weergegeven zijn de emoties van de hoofdpersonen. In Fulia lukte het Joost al in de hoofden van zijn karakters te kruipen. Hier doet hij het opnieuw. Het komt geloofwaardig over. Even was ik bang dat de relationele verwikkelingen tussen enkele karakters een clichematig verloop zouden nemen, maar Joost kiest voor een originelere en emotioneel eerlijkere oplossing. De wereld van het wetenschappelijk onderzoek, de interactie tussen universiteiten en de farmaceutische industrie, de frustraties die bij medicijnontwikkelingen komen kijken en de gewone mens die er de dupe van wordt, dat is allemaal heel goed weergegeven, zonder valse noot. Ook al heeft Joost kritiek op enige aspecten van de industrie, het is ook duidelijk dat het wetenschappelijk onderzoek erachter zijn passie heeft. Zijn beschrijvingen van de wetenschap achter de immunotherapie maakten zijn enthousiasme wel duidelijk. Je kan dit boek eigenlijk lezen als een echt gebeurde SF-roman. De hoofdpersonen zijn een amateur en een wetenschapper die in hun eigen achtertuin aan een project werken gebaseerd op nieuwe technologie. Maar dit keer is het geen raket die ze bouwen, maar een nieuw middel tegen kanker. Net zo revolutionair, en dat weet Joost je als lezer te laten ervaren. Ik genoot ook van de nerdy verwijzingen naar SF-films en series.
Tenslotte vond ik dat Joost de spanning die soms wordt gevoeld tussen geloof en wetenschap sensitief beschrijft. Zijn karakters worstelen met zingeving, het verlangen meer te doen dan overleven, en moeten persoonlijke risico's nemen zonder te weten wat het resultaat zal zijn. Daarbij hopen ze dat de wetenschap antwoorden heeft, maar nemen tegelijk religieuze symbolen over, als het aansteken van een kaarsje, om zich aan die hoop te herinneren. 'Wetenschap was echt alleen maar doorgeëvolueerde religie', laat Joost een van zijn karakters reflecteren. 'Je kon heel veel weten, maar over de grens van de kennis kon je niet meer doen dan hopen.' Tegelijk proef ik de overtuiging dat orthopraxie (het goede doen) belangrijker is dan orthodoxie (het goede geloven). Echte zingeving is je tijd of je carrière of je leven opofferen voor een ander. Als iemand die zich beweegt in hetzelfde terrein tussen geloof en twijfel, wetenschap en zingeving vond ik het mooi om er zo over te lezen.
Oh ja, het boek is sterk in de beschrijving van hoe kanker een leven ontwricht, maar ook spannend als een thriller, als de hoofdpersonen buiten de wet treden en je als lezer hoopt dat ze niet betrapt worden. Kortom, een absolute aanrader, ook voor lezers die Joost tot nu toe alleen als SF- of fantasyschrijver kenden. Dit boek liet me achter met de hoop dat Joost nog heel veel meer gaat schrijven, binnen of buiten het genre!