Lezersrecensie
Karma en andere verhalen van Peter Kaptein
Ik kocht het boek van Peter Kaptein op Fantasticon in Nieuw-Vennep. ‘Mooi,’ dacht ik, ‘een boek van Peter.’ In 2013 zaten we samen in een groep cursisten bij Martijn Lindeboom, die een cursus Fantasyschrijven gaf in de VAK in Delft. Sindsdien kijk ik uit naar zijn boek, en eindelijk is er dan een. Fijn! Een verhalenbundel. Het verhaal Karma van de titel had ik eerder al gelezen, omdat het is opgenomen in de bundel Niet van deze wereld, waar ook mijn verhaal Een betoverende stem in staat. Deze verhalen deden allebei mee aan de wedstrijd De wens van Out of this World, een online tijdschrift dat ik sinds een jaar ongeveer heb ontdekt. Het verhaal Karma vind ik mooi. De cover ook, trouwens, die past er goed bij.
Ik heb de hele verhalenbundel ‘Karma en andere verhalen’ gelezen, zoals ik dat altijd doe, iedere dag een stukje voor het slapen gaan. Eerlijk gezegd was dat best een zware uitdaging, het aantal bladzijden per avond was soms maar weinig, omdat ik er nauwelijks doorheen kwam. Niet omdat de thema’s me niet aanspraken, want dat die belangrijk zijn voor zelfreflectie, daar ben ik het helemaal mee eens. Ik vond het lezen van de verhalen nogal zwaar omdat: (denk ik)
1. Het voor mij niet duidelijk was wie de personages nu precies waren. Caro, Twee, Manou, praten, schrijven, appen, chatten, heden, verleden, alles door elkaar heen – zoek dan maar eens uit wie wie is en wie wat precies doet en waarom. Hoe kan het dat er een Caro is die zoveel later als ze bij haar familie is weggegaan opduikt en een ander persoon is? Waarom wordt er steeds hij, zij, zeh gebruikt in deze verhalen en wordt er niet gekozen voor bijvoorbeeld altijd zeh, als je het over genderdiversiteit wilt hebben? Dat had wat mij betreft wel iets duidelijker mogen worden verteld. Met wie moet ik als lezer meeleven? Wie is in dit verhaal de hoofdpersoon? Gender doet er wat mij betreft als lezer ook niet zoveel toe, als we allemaal mensen zijn. Iedereen verdient een plek in de wereld, maar zo denkt niet iedereen erover, blijkt uit het gedeelte ‘Over de verhalen.’ Waarom dat gedeelte in het boek moest is me trouwens een raadsel. Het haalt alle verantwoording bij de lezer weg om de achtergronden en thema’s die de schrijver gekozen heeft uit te gaan leggen voor deze verhalen.
2. Sommige gedeelten van het boek gaan maar door en door en door, pagina’s achter elkaar wordt er een welles nietes gespeeld in een soort van familievete, wordt er informatie gegeven door middel van dialogen of zich herhalende acties. Daardoor raakte ik mijn aandacht kwijt, dit soort onduidelijke lappen tekst werken voor mij hypnotiserend en vertroebelend, ik word er ook niet vrolijker van. Echt zonde, want zoals ik eerder schreef, vind ik de thema’s heel belangrijk om over na te denken.
Wat ik wel heel goed vind aan deze verhalen van Peter Kaptein is de diversiteit en de technische mogelijkheden, het kijkje in een wereld die er misschien komen gaat. Het wordt alleen een beetje te dik aangezet, alsof ik in de spiegel moet kijken en er iemand achter me staat die ook nog eens een manend vingertje laat zien. De keuze die de lezer wordt aangeboden, waar ik over na kan denken om er een mening over te vormen, wordt eigenlijk al voor mij gemaakt. Ik denk dat de gedrevenheid van Peter om goede verhalen neer te zetten hem belemmert om op bepaalde momenten zaken los te laten en over te dragen aan de lezer. De verhalen blijven wat mij betreft te veel in de hoofden van de personages zitten, in de denkende systemen. Wat meer in de huid van het personage kruipen en laten zien waarom iets er toe doet voor een personage zou betere verhalen opleveren, met meer diepgang.
Toch wil ik niet al te negatief zijn. Voor een sciencefictionbundel is dit een mooi boek. Lezers die graag over ideeënwerelden willen lezen en over de mogelijkheden voor de toekomst komen in deze bundel best aan hun trekken.
Het verhaal over de race op Neptunus vond ik mooi, het zou mooier zijn geweest het te beperken tot een planeet. ‘Less is more.’ Door te veel elementen bij elkaar te zetten werd mijn ‘suspension van disbelief’ flink op de proef gesteld en geloofde ik het soms bijna niet meer.
Ik denk dat er nog veel te winnen valt wanneer de schrijver meer diepgang in zijn verhalen probeert te krijgen door ze meer vanuit de personages te schrijven. Waarom doen al die technische vernuftigheden er toe voor de personages, wat winnen we ermee als collectief en wat zijn de nieuwe kansen die ontstaan. Wat meer de nadruk op hoop voor de toekomst zou ook niet gek zijn, ik vond deze verhalen een zekere afspiegeling van onze huidige maatschappij hebben, die ik met het lezen van dit soort boeken nu juist even aan de kant wil schuiven.
Maar het was mooi om eindelijk een bundel in handen te hebben van Peter Kaptein. Ik begreep dat dit vooral verhalen waren die al veel eerder werden geschreven. Daarom hoop ik dat hij net zo’n ontwikkeling door zal maken als ik sinds die cursus van 2013. Dan belooft dit nog veel meer mooie SF verhalen voor de toekomst.
Voor echte SF fans: Ga het lezen, maar bereid je voor op nogal zware kost. Als je daar juist de voorkeur voor hebt: Prima bundel!
Ik heb de hele verhalenbundel ‘Karma en andere verhalen’ gelezen, zoals ik dat altijd doe, iedere dag een stukje voor het slapen gaan. Eerlijk gezegd was dat best een zware uitdaging, het aantal bladzijden per avond was soms maar weinig, omdat ik er nauwelijks doorheen kwam. Niet omdat de thema’s me niet aanspraken, want dat die belangrijk zijn voor zelfreflectie, daar ben ik het helemaal mee eens. Ik vond het lezen van de verhalen nogal zwaar omdat: (denk ik)
1. Het voor mij niet duidelijk was wie de personages nu precies waren. Caro, Twee, Manou, praten, schrijven, appen, chatten, heden, verleden, alles door elkaar heen – zoek dan maar eens uit wie wie is en wie wat precies doet en waarom. Hoe kan het dat er een Caro is die zoveel later als ze bij haar familie is weggegaan opduikt en een ander persoon is? Waarom wordt er steeds hij, zij, zeh gebruikt in deze verhalen en wordt er niet gekozen voor bijvoorbeeld altijd zeh, als je het over genderdiversiteit wilt hebben? Dat had wat mij betreft wel iets duidelijker mogen worden verteld. Met wie moet ik als lezer meeleven? Wie is in dit verhaal de hoofdpersoon? Gender doet er wat mij betreft als lezer ook niet zoveel toe, als we allemaal mensen zijn. Iedereen verdient een plek in de wereld, maar zo denkt niet iedereen erover, blijkt uit het gedeelte ‘Over de verhalen.’ Waarom dat gedeelte in het boek moest is me trouwens een raadsel. Het haalt alle verantwoording bij de lezer weg om de achtergronden en thema’s die de schrijver gekozen heeft uit te gaan leggen voor deze verhalen.
2. Sommige gedeelten van het boek gaan maar door en door en door, pagina’s achter elkaar wordt er een welles nietes gespeeld in een soort van familievete, wordt er informatie gegeven door middel van dialogen of zich herhalende acties. Daardoor raakte ik mijn aandacht kwijt, dit soort onduidelijke lappen tekst werken voor mij hypnotiserend en vertroebelend, ik word er ook niet vrolijker van. Echt zonde, want zoals ik eerder schreef, vind ik de thema’s heel belangrijk om over na te denken.
Wat ik wel heel goed vind aan deze verhalen van Peter Kaptein is de diversiteit en de technische mogelijkheden, het kijkje in een wereld die er misschien komen gaat. Het wordt alleen een beetje te dik aangezet, alsof ik in de spiegel moet kijken en er iemand achter me staat die ook nog eens een manend vingertje laat zien. De keuze die de lezer wordt aangeboden, waar ik over na kan denken om er een mening over te vormen, wordt eigenlijk al voor mij gemaakt. Ik denk dat de gedrevenheid van Peter om goede verhalen neer te zetten hem belemmert om op bepaalde momenten zaken los te laten en over te dragen aan de lezer. De verhalen blijven wat mij betreft te veel in de hoofden van de personages zitten, in de denkende systemen. Wat meer in de huid van het personage kruipen en laten zien waarom iets er toe doet voor een personage zou betere verhalen opleveren, met meer diepgang.
Toch wil ik niet al te negatief zijn. Voor een sciencefictionbundel is dit een mooi boek. Lezers die graag over ideeënwerelden willen lezen en over de mogelijkheden voor de toekomst komen in deze bundel best aan hun trekken.
Het verhaal over de race op Neptunus vond ik mooi, het zou mooier zijn geweest het te beperken tot een planeet. ‘Less is more.’ Door te veel elementen bij elkaar te zetten werd mijn ‘suspension van disbelief’ flink op de proef gesteld en geloofde ik het soms bijna niet meer.
Ik denk dat er nog veel te winnen valt wanneer de schrijver meer diepgang in zijn verhalen probeert te krijgen door ze meer vanuit de personages te schrijven. Waarom doen al die technische vernuftigheden er toe voor de personages, wat winnen we ermee als collectief en wat zijn de nieuwe kansen die ontstaan. Wat meer de nadruk op hoop voor de toekomst zou ook niet gek zijn, ik vond deze verhalen een zekere afspiegeling van onze huidige maatschappij hebben, die ik met het lezen van dit soort boeken nu juist even aan de kant wil schuiven.
Maar het was mooi om eindelijk een bundel in handen te hebben van Peter Kaptein. Ik begreep dat dit vooral verhalen waren die al veel eerder werden geschreven. Daarom hoop ik dat hij net zo’n ontwikkeling door zal maken als ik sinds die cursus van 2013. Dan belooft dit nog veel meer mooie SF verhalen voor de toekomst.
Voor echte SF fans: Ga het lezen, maar bereid je voor op nogal zware kost. Als je daar juist de voorkeur voor hebt: Prima bundel!
1
Reageer op deze recensie
