Is er een nieuw begin in het einde?
‘Het duurde even voor de mensen begrepen wat er aan de hand was’.
De zee doet vreemd. Strandwandelaars, mannetjes met metaaldetectoren, ze voelen wel dat er iets vreemds aan de hand is maar kunnen er de vinger niet op leggen. Totdat het een of twee dagen later duidelijk wordt. Onafhankelijk van de getijden stroomt het water van de Noordzee 1 km per dag het land in. Fietspaden en een enkele autoweg komen onder water te staan. Dan begint een aantal burgers hashtags aan te maken zoals #hoogwater, #monstervloed en #linkeselobby en plaatsen ze foto’s op social media… burgemeesters bellen hun vrienden, partijgenoten, ministers. De regering laat onderzoek doen “en voor de rest wachten we af”. Voor u en voor mij, voor heel Nederland is het een bekend scenario: er wordt wat heen en weer gebeld tussen ambtenaren en politici, er wordt een onderzoek ingesteld en de minister-president overlegt hoe ze dit probleem semantisch kunnen verpakken. Het kost geen moeite om onze huidige joviale MP in het boek van Meijer te herkennen. Maar wat ogenschijnlijk begint als maatschappijkritische satire vloeit aanvankelijk langzaam maar onherroepelijk over in een dreigende dystopie.
Personages
Al vroeg in het boek maken we kennis met de hoofdpersonages. Onze welbekende minister-president (met fiets en appel), de geologisch oceanograaf Paula van der Steen, een jonge vrouw, Arie Mak van de Actiegroep Zee Nu en een wat onzekere tiener, Wilg van 14, die liever schrijft dan spreekt. Er zijn nog wel anderen, maar dat zijn bijfiguren die het verhaal van de hoofdpersonages reliëf, en vooral lichtheid geven. Fred Vogel, de radioverslaggever van RTL Nieuws. Grote Willem die zich opwerpt als leider van HET verzet. Ook maken we kennis met Murat die steeds geruststellende lieve berichtjes naar zijn familie in Turkije stuurt.
De Natuur
En dan is er natuurlijk: De Zee! Je zou kunnen zeggen dat De Zee het enige echte hoofdpersonage is. De Zee is alom aanwezig, dáár gaat de dreiging van uit. De Zee lijkt autonoom te handelen. Maar De Zee is méér dan dat. Meijer kiest hier niet voor niets het natuurelement waartoe wij Nederlanders ons altijd al hebben moeten verhouden. In goede en in slechte tijden. De Zee is echter maar één van de natuurkrachten, het water is maar één element naast vuur, wind en aarde. Van de eerste tot en met de laatste regel maakt Meijer duidelijk dat De Natuur de allesbepalende factor is voor het leven op deze planeet.
Vorm
Naast het verschil in gewicht tussen de personages gebruikt Meijer nog een paar andere verhaalanalytische middelen om het boek als roman leesbaar te maken. Het is bijna humoristisch om te lezen dat de Noordzee eigenlijk alleen Nederland overstroomt. België en Duitsland lijken vrijwel onaangetast door de watersnood. Het schakelen tussen de laatste stukjes Nederland en de situatie in Duitse sporthallen maken het verhaal realistisch, haast eigentijds. Zeker van hier-en-nu zijn ook de reclamespotjes van de Action met allerlei lifesaving superaanbiedingen, hilarisch!
"Nu bij de Action: Laatste kans Bodybag Starter Pack (xs-xxl). Alleen via de website. Bezorging in alle grensgebieden tot 2 km van de zee. € 249, 95 ex. verzendkosten."
Ook heel herkenbaar is het verzet van de veelal anarchistische ‘blijvers’ op de daken van laatste overgebleven hoge gebouwen. Stereotyperend is ook hun gebruik van waterscooters/jetskis en de typografie in de social media berichtjes van de wappies. En niet te vergeten de zee-cursiefjes. Door het hele boek sprenkelt Meijer korte alinea’s waarin zij de zee beschrijft in allerlei hoedanigheden. De zee als verlangen, de zee als verdriet, de zee als geliefde, de zee als dromenvanger. Het zijn kleine gedachtenexperimentjes die je even lostrekken uit de handeling en een ander perspectief laten zien.
Taal
Het meeste indruk maken echter de lange lijsten met gevoelens, activiteiten, verdronken spullen van 10 of 20 regels, soms wel méér dan een hele pagina. Meijer gebruikt hier de taal om de dreiging van de natuurkracht over te brengen op haar lezers. Sturend, stuwend, dwingend, haast hallucinerend drukt ze de lezer enerzijds met de neus op de feiten. Anderzijds trekt ze de lezer even van het verhaal af: ‘kijk nou eens waar jullie mee bezig zijn’ lijkt ze haast te willen zeggen. Toch het is niet de auteur, maar de ongrijpbare natuurkracht die dat zegt. In een interview in Brommer op zee zegt Meijer: “Dit is mijn boek voor Nederland”. Het klinkt wellicht pretentieus, maar dat is het geenszins. Meijer is een filosoof. Zij schreef al eerder over de invloed die mens en natuur op elkaar hebben. Haar activisme is ook in dit boek overduidelijk. Haar wetenschappelijke blik evenzeer. Ze creëerde er speciaal twee personages voor, Arie en Steen.
Denkoefening
Zoals al eerder aangehaald vloeit de satire van het begin langzaam over in dystopie, een donker verhaal dat ondanks alles nog steeds hoop biedt. Creëerde ze daarom Wilg? Het onzekere meisje dat ondanks alle bedreigingen van buitenaf, niet knakt maar meebuigt? Geeft Meijer ons met het personage en de eigenschappen van Wilg dan toch nog de hoop van de jeugd in een – zij het onzekere – toekomst? Is er voor ons toch nog plaats op deze wereld, après la déluge? Zee nu van Eva Meijer is haar ‘boek voor Nederland’, een denkoefening over onze existentie: hoe vind je een nieuw begin in het einde? Het zou mooi zijn wanneer niet alleen kenners van het werk van Meijer, gealarmeerde volwassenen, dit boek lazen, maar evenzeer activistische en politiek geëngageerde jongeren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van JohnSchrijnemakers
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
