Praktische leidraad naar rust

Steeds meer mensen worstelen met het evenwicht tussen werk en ontspanning, niet zelden met stressgerelateerde klachten of burn-out tot gevolg. Tegelijkertijd moeten we met zijn allen langer aan het werk blijven. In Aan het roer van NV MEZELF focussen Ralf Caers en Marijke De Couck via opdrachten en advies op de invloed die men zelf kan uitoefenen op werkbaar werk.  

Ralf Caers doctoreerde in de Toegepaste Economische Wetenschappen en werd professor personeelsbeleid en management. Eerder schreef hij enkele handboeken en columns over dit onderwerp. Hij is expert in werkbaar werk. Marijke De Couck is doctor in de Medische Wetenschappen en, onder andere, gespecialiseerd op het vlak van hartritmevariabiliteit en ademhalingstechnieken. Professioneel vond het echtpaar elkaar in het domein van welzijn op het werk en het bestrijden van stress en burn-out. Samen voerden ze enkele grote onderzoeken uit in Vlaanderen en startten ze een eigen praktijk om mensen en bedrijven te helpen een gezonde balans tussen werk en leven te vinden.  

In zes delen, elk met een eigen klemtoon (zoals het ontdekken van je drijfveren, het belang van een gezonde levensstijl of het modelleren van je job), maak je kennis met de theorie en visie van de auteurs. De titel verwoordt exact waar het hen om gaat: het accent hoort te liggen op wat je zelf kan beïnvloeden. Caers en De Couck ontwikkelden hiervoor een naar eigen zeggen nieuw concept dat ze mentale hygiëne noemen. Die oproep tot zelfzorg is echter niet nieuw te noemen, en wordt in zowat alle literatuur over dit onderwerp aangehaald. Zelfs de benaming ‘mentale hygiëne’ is terug te vinden in oudere artikelen en boeken.  

Wat dit boek wél anders maakt is de actievere aanpak. Korte ervaringsverhalen en oneliners leiden naar concrete opdrachten met als doel mentale weerbaarheid en meer veerkracht. Inspirerend zijn die verhalen niet, wel herkenbaar en treffend beschreven waardoor sentimentaliteit vermeden wordt. De quotes voorkomen dat de tekst louter informatief (en dus te saai) wordt voor een breed publiek. Een kritische individuele selectie van de tweeënveertig opdrachten is aan te raden. Iedereen weet al dat een gezonde levensstijl belangrijk is, maar je alcoholgebruik turven als je zelden of nooit drinkt, is nutteloos. Hier bezondigen de auteurs zich ietwat aan veralgemening.  

Het verdient aanbeveling een taak uit te voeren en te laten bezinken vooraleer verder te lezen, of om bij een herlezing de opdrachten chronologisch uit te voeren. Wie dat niet doet, vindt enkel voldoening in de grote herkenbaarheid en niet in blijvende verandering, iets wat zich bij veel zelfhulpboeken doet voelen. De auteurs eisen veel engagement en discipline van de lezer. Vraag is of wie zich aangesproken voelt door het onderwerp van dit boek, daar de energie voor kan opbrengen. Zij ervaren wellicht al stress of burn-outsymptomen.  

Wie middenin een burn-out zit, kan baat hebben bij begeleiding bij de opdrachten. De grote aandacht van de auteurs voor de eigen verantwoordelijkheid en de confrontatie met eigen, foute denkwijzen en gedragingen kan de onzekerheid van kwetsbaardere lezers in de hand werken. De auteurs  benadrukken gelukkig duidelijk, echter te kort, het verschil tussen schuld en verantwoordelijkheid.  

De academische achtergrond van de schrijvers heeft hen niet belet een verstaanbaar boek te schrijven. Samen met de duidelijke taal zorgen de korte hoofdstukken, de vele quotes uit liedjes en televisieseries en de moderne, mooi ogende typografie met korte alinea’s voor een toegankelijk werk.  

Aan het roer van NV Mezelf is een werkboek. Caers en De Couck waarschuwen eerlijk dat het echte werk na lezing nog moet gebeuren. De aangeleerde inzichten zullen zowel in een werksituatie als privé van pas komen. Tijd om het roer in eigen handen te nemen.