Veel rook, weinig vuur

Vuur heeft altijd al een onweerstaanbare aantrekkingskracht op Iris uitgeoefend. Ze vindt een zekere troost in de destructieve kracht van de vlammen. Haar moeder Hannah en stiefvader Lowell gaan zich voortdurend te buiten aan allerhande uitspattingen en zien hun dochter nauwelijks staan. Gelukkig is er haar vriend Thurston nog, maar ook die verdwijnt door een conflict uit haar leven. Heel onverwacht zoekt haar biologische vader Ernest contact met haar. Hij heeft niet lang meer te leven en zijn wens is om zijn laatste dagen door te brengen in het gezelschap van zijn dochter en nodigt Iris, haar moeder en stiefvader uit bij hem thuis. Hannah en Lowell zijn gebrand op de aanzienlijke erfenis die Ernest nalaat en halen alles uit de kast om zich van zoveel mogelijk geld te verzekeren, maar wat ze niet weten is dat Ernests invitatie deel uitmaakt van een veel grootser plan.  

De woorden waarmee auteur Jenny Valentine het relaas van Iris neerpent overstijgen zichzelf en raken diep:  

Ze klauwden in hun gezichten als schreeuwers van Edvard Munch, als gestoorde junks. Het rouwende gezelschap stroomde jammerend in hun designkleding het huis uit, als door vlammen verlichte spoken.

Vooral de eerste pagina's zijn rauw en indringend en doen vermoeden dat de quote op de cover (Een gedurfd en briljant verhaal [...]) de nagel op de kop slaat. Jammer genoeg dooft die overtuiging redelijk snel uit tot een smeulend hoopje as. Het vuur dat Valentine in Door het vuur zulke grote rol toedicht, lijkt ze zelf in haar narratieve uitwerking te missen en dat resulteert in vlakke karakters en een afgeplatte verhaallijn.  

Een vertelling waarin de band tussen twee personages de kern vormt van alles wat er gebeurt, staat of valt met de geloofwaardigheid van diezelfde personages. Valentine rust zowel Iris als Ernest met duidelijke karaktereigenschappen uit, maar toch komen geen van beide echt tot leven. Het gevolg is dat ze weinig medeleven losweken en de ontwikkelingen de lezer vrij koud laten. Iris' egocentrische moeder en stiefvader zouden de sympathie voor vader en dochter kunnen aanwakkeren, maar daarvoor hanteert Valentine een te overdreven opdeling tussen goed en kwaad. Haar moeder en stiefvader zijn regelrechte stereotypes van de kinderlijke, op geld beluste geldwolven die totaal geen voeling hebben met hun omgeving en dat maakt dat ze geen (geloof)waardige rol in het conflict spelen.  

Het grootste probleem vormt het verhaal zelf. Heel de vertelling lang lijkt Valentine op te bouwen naar een climax die zin zal geven aan al het voorgaande, maar dat gebeurt totaal niet. Sterker nog, de ontknoping is al dan niet bewust ludiek en haalt zo de serieuze, grauwe toon van Door het vuur volledig onderuit. De zogenaamde revelatie zorgt misschien voor enige verrassing, maar geeft geen voldoening. Ondanks de sterke schrijfstijl creëert Door het vuur vooral veel rook, maar weinig vuur.