Bijzonder verhaal met ongewone en heerlijke schrijfstijl

Twee jaar geleden werd de YA Prize in het leven geroepen, een prijs voor het beste Young Adult boek in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. In 2016 werd One van de Ierse auteur Sarah Crossan tot winnaar uitgeroepen. Een zeer terechte erkenning voor een boek dat met een bijzonder thema en ongewone schrijfstijl heel de tijd weet te beklijven.  

De Siamese tweeling Grace en Tippi groeit dankzij thuisonderwijs op in een beschermde wereld. Wanneer ze door geldproblemen hun veilige omgeving omruilen voor de plaatselijke middelbare school, brengt dat heel wat nieuwe ervaringen en uitdagingen met zich mee. Het gros van de mensen beschouwt de meisjes als een gruwelijke curiositeit, met ontelbaar veel blikken en venijnige opmerkingen als gevolg. Grace en Tippi laten zich niet doen en putten sterkte uit hun intense band en onverwachte nieuwe vriendschappen.  

Crossan vertelt in Een het verhaal van de meisjes in vrije versvorm. Geen doorlopende zinnen, wel een tiental doordacht geplaatste woorden per pagina in afgemeten regels. Crossan haalt alles uit elk woord en creëert met zuinige taal een overtuigend universum met geloofwaardige personages. De schrijfstijl vraagt enige gewenning, maar het duurt niet lang voordat de bevreemding wegvalt en de bijzondere schrijfstijl een unieke bijdrage aan de eigenlijke vertelling geeft. Elke regel is om van te smullen. De adem van de zomer koelt langzaam af.  

De keuze voor een Siamese tweeling als hoofdpersonages en de bijbehorende thematiek brengen een heel eigen toon met zich mee. Waar veel hoofdrolspelers in Young Adult hun uiterste best doen om de middelmaat te overstijgen, daar verlangen Grace en Tippi naar normaal zijn. Ik wil net zo saai zijn als alle anderen, aldus Grace, het overkoepelende vertelperspectief. Geen grootse avonturen of belevenissen in dit boek, wel een aangrijpende zoektocht naar een plekje in een wereld waar (nog) geen plaats voor je is.  

Tijdens het schrijfproces heeft Crossan zich met behulp van allerlei verslagen en documentaires ingewerkt in het leven van verscheidene Siamese tweelingen en de daaruit resulterende kennis is duidelijk voelbaar in de verwijzingen naar historische feiten en de authentieke sfeer. De lezer volgt de tweeling overal, zelfs tot in de ziekenhuiskamer, maar Crossan kauwt de lezer niets voor en geeft deze heel wat ruimte om zelf in te vullen.  

De lotgevallen van Grace en Tippi brengen schoonheid, humor, ontroering en verdriet met zich mee. Zeker naar het einde toe is het leven niet mals voor de tweeling en dat eindigt in een emotionele ontknoping die de lezer nog lang zal bijblijven. Hier en daar een beetje sentimenteel en als het aankomt op de bekendere thema's zoals liefde een beetje braaf, maar One is vooral een boek dat grotendeels onontgonnen terrein binnen de Young Adult op een creatieve en wervelende manier bij de lezer brengt.