The fish and the bird can fall in love. But where do they build their nest?

Hoewel kortgeleden zijn 14e roman uitkwam, was The Time of Our Singing mijn eerste kennismaking met het werk van Richard Powers. Deze schrijver staat erom bekend dat hij in zijn boeken veel muzikale kennis en wetenschappelijk elementen opneemt. Zo ook in dit boek dat voor het eerst werd uitgegeven in 2003 (en dat jaar ook in het Nederlands werd vertaald onder de titel “Het zingen van de tijd”).

Delia Daley en David Strom ontmoeten elkaar op het concert van Marian Anderson dat plaatsvond in Washington op de “Lincoln Memorial” op 4 september 2039. Hij een Joodse wetenschapper gespecialiseerd in tijd, als onderdeel van de relativiteitstheorie; zij een jonge zwarte vrouw die hoopt op net zo’n mooie loopbaan als haar grote voorbeeld op het podium.

Could there be whites who might not, after all, hate her on sight for the ungivable forgiveness they needed from her?

Hoewel gemengde huwelijken verboden zijn in de Verenigde Staten van die tijd zorgen de gebeurtenissen van die dag dat zij aan elkaar verbonden worden en besluiten samen door het leven te gaan. Hun ideaal om hun kinderen op te voeden alsof ras niet bestaat heeft grote gevolgen. Niet alleen voor het gezin, maar ook voor hun omgeving.

Raciale afkomst, wetenschap en muziek vormen de bouwstenen van dit verhaal. In het boek zijn belangrijke gebeurtenissen in de rassenstrijd verweven, zoals het hierboven genoemde concert, de dood van Emmett Till en de opkomst van de Black Panthers. Ze vormen niet alleen het decor waartegen het verhaal zich afspeelt, maar hebben ook (in)direct invloed op de personages. Hierbij toont de schrijver zich een kenner op het gebied van de zwarte geschiedenis van de Verenigde Staten.
Wetenschap, en met name de relativiteitstheorie en de werking van tijd, zorgen niet alleen voor interessante discussies tussen de verschillende personages, maar spelen ook een rol in de structuur en opbouw van het verhaal. De sprongen in tijd maken het een zeer afwisselend boek om te lezen.
Ten slotte, is het hele boek doordrenkt met muziek. Klassieke muziek speelt binnen het gezin een belangrijke rol. Ze brengen hun avonden veelal door rond de piano en spelen dan werken van de grote componisten. Maar ook andere muziekstromingen spelen een rol. Geen enkel boek dat ik eerder las stimuleerde mij zo om constant het internet te gebruiken om me verder te verdiepen in de achtergronden en de beschreven muziek te beluisteren.

Richard Powers is weliswaar een witte man, maar hij weet de moeilijkheden van mensen van kleur in de de Verenigde Staten goed onder woorden te brengen. Hij geeft blijk van een goed gevoel van de verschillende nuances die bij de rassenkwestie horen. Daarbij schuwt hij het tegelijkertijd niet om vragen te stellen die de donkere kanten van de Verenigde Staten raken. Zo wordt na de aanslagen met de atoombom naar voren gebracht:

Would we have used it to annihilate a European capital? Or was this mass civilian death meant, from the beginning, to be used only against the darker races?

Meermaals legt hij zijn vinger op de zere plek en weet hij de tekortkomingen van zijn land helder onder woorden te brengen.

Zo schreef Powers niet alleen een prachtig verhaal over liefde en muziek, maar ook een boek dat helder toont wat er (nu nog steeds) misgaat in de wereld. Zal er ooit een tijd komen dat we wel echt voorbij ras kunnen kijken?