Lezersrecensie
Interessant, maar...
Zo nu en dan lees ik een boek in de categorie 'psychologie', zoals Het drama van het begaafde kind van Alice Miller (geboren als Alicija Englard 1923 - 2010). Dit werk verscheen oorspronkelijk in 1979 en is verschillende keren herdrukt. Afgelopen week las ik de Engelse editie (The Drama of the gifted Child) uit, ik meen, 1983 en zag pas later dat het boek ook in het Nederlands is uitgebracht. Eigenlijk had ik deze editie liever gelezen, omdat vroegere uitgaven meer waren gericht op vakgenoten van Miller: psychotherapeuten. Er kwamen vaktermen voorbij die ik niet kende en heel erg vlot geschreven vond ik het boek niet. Latere edities werden herschreven en toegankelijker gemaakt voor het grote publiek.
Dat The Drama of the gifted Child destijds een bestseller was en nog steeds wordt gelezen, zal het daarom wel aan andere factoren te danken hebben. Met het boek zette Miller kindermishandeling (zowel fysieke als psychische) in één klap vol in de aandacht. De titel van het boek hielp ook een handje mee. 'Gifted child' suggereert dat het gaat over intelligente kinderen met bijzondere vaardigheden en / of eigenschappen. Dat is niet het geval. Maar het trekt potentiële lezers over de streep die wel gevoelig zijn voor de suggestie dat zij 'gifted' zijn. Overigens legt Miller de omschrijving 'gifted child' wel uit in het boek, maar niet erg overtuigend in mijn ogen. 'Gifted' zou slaan op de begaafdheid van kinderen om zich aan te passen aan de wensen van de ouders.
In The Drama of the gifted Child verkondigt Miller haar boodschap met het vuur van een evangelist. Wat is die boodschap dan wel? Dat ouders hun kinderen op allerlei manieren negatief kunnen beïnvloeden met hun benadering, ook al zijn zij zich hier vaak niet eens van bewust. Het kind past zich aan aan de wens van de ouder (meestal de moeder) en verloochent daarmee zijn of haar 'true self'. Op volwassen leeftijd kan dit vervolgens tot allerlei narigheid leiden, zoals depressiviteit. Door therapie kan je je 'true self' ontdekken en rouwen om wat je als kind hebt moeten doormaken. Dit is een beknopte samenvatting van het boek.
Ouders komen er bij Miller niet best vanaf. Ik kan mij voorstellen dat ouders die het boek lezen zich aangevallen voelen en het boek meteen in de open haard mikken. Voor de lezer vanuit het perspectief van het kind is het een ander verhaal. Het boek is op zo'n manier geschreven dat je snel het gevoel kan krijgen: dit gaat over mij.
Zoals gezegd vond ik het boek niet heel erg toegankelijk geschreven, misschien is dat anders met de meest recente (Nederlandstalige) versie. En Miller had van mij nog wel wat meer casussen mogen beschrijven. Meestal is dat toch de beste manier om lezers duidelijk te maken wat je nu precies bedoelt. Het voorbeeld van Herman Hesse vond ik bijzonder interessant, omdat ik pas wat boeken van hem heb gelezen.
Omdat ik niet goed wist wat ik van het boek moest denken heb ik mij een beetje verdiept in de achtergronden. Miller was Joodse en kwam oorspronkelijk uit Polen. Zij wist in de Tweede Wereldoorlog een ghetto te ontvluchten, belandde in Zwitserland en heeft daar tot haar dood gewoond. Daar studeerde zij filosofie, psychologie, psychoanalyse en literatuurwetenschap. Miller was negatief over haar eigen moeder, haar vader overleed in 1941 in het ghetto. Zij had twee kinderen, waarvan eentje met het syndroom van Down. Voor haar zoon Martin, die in 1950 werd geboren, was zij minstens zo'n slechte moeder als de moeders die zij beschrijft in haar boeken. De zoon schreef een autobiografie (The true drama of the gifted child) en er is zelfs een film over gemaakt. Wat mij intrigeerde: zoon Martin was onterfd en wat er met de miljoenen aan vermogen van Alice Miller is gebeurd.. niemand die het weet. De notaris misschien.
Wat dit allemaal zegt over de inhoud en de waarde van het werk van Miller zou ik niet durven zeggen. Een onbekend fenomeen is het niet. Je ziet wel vaker dat mensen met bijzondere inzichten en gaven anderen goed kunnen helpen, terwijl zij er zelf een zootje van maken.
Mijn conclusie: een boekje dat je makkelijk even tussendoor leest omdat het niet zo dik is, en dat ook wel interessant is. Maar mijn gevoel zegt ook dat Miller iets te stellig en te zwart-wit is en zij daardoor te makkelijk 'slachtoffers creëert.'
3.5 sterren geven kan niet dus dan worden het er afgerond 4
Dat The Drama of the gifted Child destijds een bestseller was en nog steeds wordt gelezen, zal het daarom wel aan andere factoren te danken hebben. Met het boek zette Miller kindermishandeling (zowel fysieke als psychische) in één klap vol in de aandacht. De titel van het boek hielp ook een handje mee. 'Gifted child' suggereert dat het gaat over intelligente kinderen met bijzondere vaardigheden en / of eigenschappen. Dat is niet het geval. Maar het trekt potentiële lezers over de streep die wel gevoelig zijn voor de suggestie dat zij 'gifted' zijn. Overigens legt Miller de omschrijving 'gifted child' wel uit in het boek, maar niet erg overtuigend in mijn ogen. 'Gifted' zou slaan op de begaafdheid van kinderen om zich aan te passen aan de wensen van de ouders.
In The Drama of the gifted Child verkondigt Miller haar boodschap met het vuur van een evangelist. Wat is die boodschap dan wel? Dat ouders hun kinderen op allerlei manieren negatief kunnen beïnvloeden met hun benadering, ook al zijn zij zich hier vaak niet eens van bewust. Het kind past zich aan aan de wens van de ouder (meestal de moeder) en verloochent daarmee zijn of haar 'true self'. Op volwassen leeftijd kan dit vervolgens tot allerlei narigheid leiden, zoals depressiviteit. Door therapie kan je je 'true self' ontdekken en rouwen om wat je als kind hebt moeten doormaken. Dit is een beknopte samenvatting van het boek.
Ouders komen er bij Miller niet best vanaf. Ik kan mij voorstellen dat ouders die het boek lezen zich aangevallen voelen en het boek meteen in de open haard mikken. Voor de lezer vanuit het perspectief van het kind is het een ander verhaal. Het boek is op zo'n manier geschreven dat je snel het gevoel kan krijgen: dit gaat over mij.
Zoals gezegd vond ik het boek niet heel erg toegankelijk geschreven, misschien is dat anders met de meest recente (Nederlandstalige) versie. En Miller had van mij nog wel wat meer casussen mogen beschrijven. Meestal is dat toch de beste manier om lezers duidelijk te maken wat je nu precies bedoelt. Het voorbeeld van Herman Hesse vond ik bijzonder interessant, omdat ik pas wat boeken van hem heb gelezen.
Omdat ik niet goed wist wat ik van het boek moest denken heb ik mij een beetje verdiept in de achtergronden. Miller was Joodse en kwam oorspronkelijk uit Polen. Zij wist in de Tweede Wereldoorlog een ghetto te ontvluchten, belandde in Zwitserland en heeft daar tot haar dood gewoond. Daar studeerde zij filosofie, psychologie, psychoanalyse en literatuurwetenschap. Miller was negatief over haar eigen moeder, haar vader overleed in 1941 in het ghetto. Zij had twee kinderen, waarvan eentje met het syndroom van Down. Voor haar zoon Martin, die in 1950 werd geboren, was zij minstens zo'n slechte moeder als de moeders die zij beschrijft in haar boeken. De zoon schreef een autobiografie (The true drama of the gifted child) en er is zelfs een film over gemaakt. Wat mij intrigeerde: zoon Martin was onterfd en wat er met de miljoenen aan vermogen van Alice Miller is gebeurd.. niemand die het weet. De notaris misschien.
Wat dit allemaal zegt over de inhoud en de waarde van het werk van Miller zou ik niet durven zeggen. Een onbekend fenomeen is het niet. Je ziet wel vaker dat mensen met bijzondere inzichten en gaven anderen goed kunnen helpen, terwijl zij er zelf een zootje van maken.
Mijn conclusie: een boekje dat je makkelijk even tussendoor leest omdat het niet zo dik is, en dat ook wel interessant is. Maar mijn gevoel zegt ook dat Miller iets te stellig en te zwart-wit is en zij daardoor te makkelijk 'slachtoffers creëert.'
3.5 sterren geven kan niet dus dan worden het er afgerond 4
4
Reageer op deze recensie