Van In vertoont slijtage

In 1995 schreef de Vlaamse auteur Pieter Aspe zijn eerste boek met inspecteur Van In als hoofdpersoon. Meer dan 20 jaar later is het niet overdreven om te stellen dat de verhalen met de eigenzinnige Van In tot het Vlaamse erfgoed behoren. Meer dan 2,5 miljoen boeken van Pieter Aspe zijn inmiddels alleen al in Vlaanderen over de toonbank gegaan. Daarnaast zijn ze in verscheidene vertalingen verschenen, waaronder Engels, Frans, Duits maar ook Russisch en Tsjechisch en Afrikaans. Met recht kan er gesteld worden dat we hier te maken hebben met een meer dan succesvolle Nederlandstalige schrijver. Met Import levert hij zijn 38e deel af.

Op het strand van Zeebrugge spoelt het lijk van een man aan. Een berooide gokker, die het lijk ontdekt en beroofd, wordt kort daarop samen met zijn gezin en zijn buren vermoord door Russische criminelen. Van In onderzoekt beide zaken maar kan weinig aanknopingspunten vinden. Met grote tegenzin moet hij gaan samenwerken met Hakim, een Syrische vluchteling, die voor de Europese Veiligheidsdienst werkt. Als blijkt dat de moorden te maken hebben met een geplande aanslag in België, blijkt dat in de verschillende overheidsdiensten de paranoia toeslaat en de achterdocht groter wordt. In deze dreigende chaos moet Van In en zijn team het hoofd koel houden om een catastrofe te voorkomen.

Na 38 delen met dezelfde hoofdpersoon is de vraag gerechtvaardigd of de verhalen niet aan slijtage onderhevig zijn of dat de schrijver op de automatische piloot is overgeschakeld. Na het lezen van zijn nieuwste deel, Import is het gevoel tweeledig.

Enerzijds schiet het verhaal uit de startblokken en volgen de gebeurtenissen elkaar in sneltreinvaart op, maar als het verhaal zijn vorm gaat krijgen dan neemt Aspe even gas terug en gaat over op het menselijke aspect van zijn hoofdpersoon en medewerkers. Om aan het einde weer de gashendel vol open te zetten. Daar laat de schrijver zijn bekende schrijfstijl duidelijk zien.

Zoals gebruikelijk bij Aspe is het uitwerken van zijn personages hem op het lijf geschreven. Deze komen in zijn omschrijving tot leven en het voordeel van een lang lopende serie is dat hoofdpersonen ingekaderd zijn. Echter het stuk waar hij het menselijke aspect naar voren wil brengen, maakt het verhaal trager en lijkt het alsof er twee verhaallijnen ontstaan. Er vormt zich een soort van gezapigheid die niet bij de context van het verhaal past. Van In zoekt regelmatig zijn steun bij het Belgische bier en dat staat haaks tegenover de dreiging die het verhaal voortbrengt. Het kabbelt een beetje voort en verzwakt het verhaal.

Wat Pieter Aspe heel sterk maakt is dat hij de problematiek waar de Belgische samenleving mee te maken heeft, pijnlijk bloot weet te leggen. Hij laat zien waar de verschillende diensten elkaar meer tegenwerken dan samenwerken en laat de onmacht van het land tegen de huidige dreiging aan de oppervlakte komen. Er is een voedingsbodem voor nog meer delen Van In.

Import is in potentie een goed verhaal maar door te veel de menselijke kaart te willen spelen haalt Aspe de vaart uit het boek. Het verhaal is net als een uitstekende kop koffie. Gooi je er melk bij, dan wordt het toch minder.