Gaat direct in je hoofd zitten

'Ik wilde je niet over trauma vertellen, zoals sommige schrijvers doen, maar ik wilde je het doen voelen, ik wilde je deelgenoot maken van de beelden en nachtmerries in mijn hoofd. Ik wilde dat je achterom zou kijken, de angst zou voelen en begrijpen.' 

Dit is een deel van het nawoord uit de bundel In het kille ochtendlicht van Anthonie Holslag. In dit boek staan 17 verhalen waarin de schrijver niet zo maar wat verzinsels op papier heeft gezet. Holslag is niet een auteur waar je even een boek van pakt en gezellig uit leest. In het kille ochtendlicht is een bundel die direct in je hoofd gaat zitten, zeker als men zich verdiept in de achtergrond waarin deze verhalen tot stand zijn gekomen.

Anthonie Holslag is geboren in Amsterdam en op jonge leeftijd in de Verenigde Staten terechtgekomen, waar hij zijn tienerjaren doorbrengt. In 2006 publiceert hij zijn eerste gedichtenbundel en in 2009 komt In het gesteente van Arafat uit over de langdurige gevolgen van collectief geweld. Holslag is afgestudeerd cultureel antropoloog en wordt met regelmaat als kenner van genocide gevraagd om daar zijn licht over te laten schijnen. Hij is werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam. In 2012 verschijnt zijn eerste bundel met fictie, Zwarte Muren, gevolgd door Bloed overgoten dageraad en in oktober 2016 verschijnt de laatste bundel In het Kille Ochtendlicht.

Op 29 november 2009 is de auteur slachtoffer van zinloos geweld, wat tot gevolg heeft dat hij met een acute stress stoornis en een verlammende angst leeft, waardoor hij aan slapeloosheid leidt. Als hij behandeld wordt met de methode EMDR, slaat dit aan maar krijgt hij nachtmerries. Hij begint deze op te schrijven en na een tijd heeft hij 84 nachtmerries aan het papier toe vertrouwd.In de laatste twee bundels staan deze verhalen beschreven. In Bloed overgoten dageraad schrijft hij verhalen die over angst gaan en In het kille ochtendlicht over berusting en loslaten.

In het licht van deze achtergrond kan men de verhalen bijna niet afstandelijk lezen. Met de wetenschap dat de schrijver gekweld wordt door deze nachtmerries getuigd iedere kritische noot als een vorm van arrogantie. Maar men kan zich dan nog wel de vraag stellen of het ook een goed boek is?

Dit is een goed boek, een heel goed boek. Natuurlijk zijn niet alle verhalen even tot de verbeelding sprekend, dat is ook onmogelijk. Niet alle verhalen hebben het niveau van Muggen of Zwarte ogen of In het kille ochtendlicht. Er is echter geen verhaal dat niet in het boek hoort. Stuk voor stuk zijn het beklemmende verhalen, die telkens weer de verbazing van de lezer opwekt.De personages van de verhalen zijn goed uitgewerkt en vanaf de eerst alinea waan je jezelf in het verhaal. Holslag vertelt vooral de verhalen vanuit de slachtoffers die bijna altijd het einde van het verhaal niet levend meemaken.

Het taalgebruik in de bundel is van een hoog niveau. Wat de auteur vooral heel kundig doet is de spanning in het verhaal opbouwen tot bijna een climax, dit even links laat liggen om zijn personages uit te diepen, en daarna weer terug te keren naar deze climax. Dat doet hij op zo’n manier dat men nooit de aandacht kan laten verslappen.

'Nu de laatste zin en de laatste punt is gezet, is het tijd, mijn beste lezer om afscheid te nemen,' schrijft hij aan het begin van zijn nawoord. Hij heeft zijn verhalen verteld en het is voor hem te hopen dat zijn trauma's verwerkt zijn. Het is echter voor de lezer te hopen dat Anthonie Holslag niet stopt met het schrijven van fictie. Want dat hij daar talent voor heeft, is met deze bundel wel duidelijk geworden.