Een goed leesbaar wetenschappelijk boek
Een uitdaging. Vraag een recensent die normaal recensies schrijft over thrillers een recensie te schrijven over een Engelstalig wetenschappelijk boek over een onderwerp waar zijn kennis wel wat verder reikt dan die van de gemiddelde Nederlander, maar heel moeilijk als kenner aangemerkt kan worden. Inderdaad dat is zeker een uitdaging. Maar voor alles is een eerste keer en het verbreden van de horizon kan nooit geen kwaad.
The Transgenerational Consequences of the Armenian Genocide is een wetenschappelijk boek geworden dat eigenlijk onwetenschappelijk aandoet. Niet zozeer het gene wat Anthonie Holslag wil vertellen en heel secuur probeert te bewijzen, maar de toegankelijkheid van de tekst maakt dat dit boek niet genomineerd werd om na veertig bladzijden in de la met ‘onbegrijpelijke stukken’ te verdwijnen. De tekst is voor iemand die goed Engels teksten kan lezen heel goed te doen en zelden raakt de lezer het spoor bijster.
Om dit boek op waarde te schatten is wel degelijk een zekere vorm van kennis over de Armeense genocide nodig. Met basiskennis zoals wij deze in Nederland gemiddeld kennen blijft het wat mistig met wat Holslag probeert te bewijzen. Maar voor diegene die zich wat dieper in de materie wil interesseren is dit boek heel toegankelijk.
De Turken vielen in 1914 een Russische marinebasis aan, zonder enige waarschuwing vooraf, maar na enige successen werden zij al snel weer teruggedrongen en verloren zo 50.000 soldaten. Dat was niet de eerste maal dat de Turken verliezen leden en het leek erop alsof Turkije zijn macht zou verliezen en deze crisis leidde tot de ergste gruweldaden van de Eerste Wereldoorlog. Voor de oorlog waren er al slachtpartijen geweest tussen islamitische Turken, Koerden en Christelijke Armeniërs. Doordat men in Turkije een grotere etnische en religieuze homogeniteit wilde vormde de Armeniërs een vervelend obstakel. Door de oorlog tussen Rusland en Turkije liep de spanning hoog op en waren de Armeniërs het slachtoffer.
In zijn boek ‘De afdaling in de hel, Europa 1914-1949’ omschrijft Ian Kershaw de Armeense genocide als volgt. “De Armeniërs die aan weerszijden van de Russische- Turkse grens leefden kozen in het algemeen partij voor de russen in de hoop zich op deze manier van het Turkse juk te kunnen ontdoen. De Turken beschouwden de Armeniërs als collaborateurs. Toen midden april 1915 een Armeense opstand uitbrak in de stad Van waarbij alle partijen gruweldaden pleegden, bleef de door de Armeniërs verwachte Russische steun uit en stonden de Armeniërs er alleen voor. Kort na de opstand begonnen de deportaties van de Armeense bevolking uit Oost-Anatolië en dit ging gepaard met veel geweld. Binnen enkele weken waren meer dan anderhalf miljoen gedeporteerd, diep de Syrische woestijn in. Velen van hen stierven tijdens het transport als gevolg van ziekten, slechte behandeling of in de kampen waar ze terecht kwamen. Nog veel meer sneuvelden er tijdens de gruwelijke massamoorden die deel uitmaakte van het moorddadige programma dat de steun had van de Turkse leiders. Schattingen van de Armeense slachtoffers lopen uiteen van 600.000 tot meer dan een miljoen”.
Anthonie Holslag schreef in 2009 In het gesteente van Ararat, een boek over de langdurige gevolgen van collectief geweld. In dit boek gaat hij zeer uitgebreid in op de gruwelijke gevolgen van de Armeense genocide en waarom er zo weinig aandacht aan is besteed en eigenlijk in de vergetelheid is geduwd. In The Transgenerational Consequences of the Armenian Genocide gaat hij verder in op deze zaken die nooit op antropologische wijze is onderzocht. Dit boek kan dus gezien worden als de eerst maal dat deze humanitaire ramp op deze manier wordt onderzocht.
Anthonie stelt de vraag Wordt een genocide gepleegd door een regime die zijn macht wil opleggen aan een onderliggende partij of is een regime die genocide pleegt juist een regime die stelselmatig is vernederd of verslagen en zijn frustratie af reageert op een minderheid. Volgens Holslag is het laatste het geval. Omdat in de twintigste eeuw meerdere genocides plaatsvonden werd dit ook wel de Ziekte van de Twintigste Eeuw genoemd. Ook bij de vernietiging van de Joden door Nazi Duitsland kwam voort uit de in de ogen van de Duitsers onterechte herstelbetalingen van de Eerste Wereldoorlog en de schuld van de arbeidsonrusten werd aan de Joden toegeschreven.
Het boek laat een mooi beeld zien over de manier waarop de Armeniërs na de genocide over de gehele wereld zijn verspreid. Er zijn Armeniërs die in Istanbul terecht zijn gekomen maar met name in Syrië en Jordanië en Irak, maar wat verrassend was is dat een aantal Armeniërs in Indonesië terecht zijn gekomen en in met de KNIL-soldaten meevochten en samen met de Indonesiërs die naar Nederland meevluchten opgevangen werden in de kampen in onder andere Vught. Hierdoor kwam een Armeense enclave in Nederland terecht. Toen in de jaren 60 en 70 Turkse gastarbeiders naar Nederland kwamen zaten daar ook Turkse Armeniërs tussen en in de loop van tijd is de oude vijandigheid ook hier in Nederland zichtbaar geworden.
Anthonie Holslag heeft in dit boek ook verschillende onderzoeken gedaan op welke manier deze twee verschillende groepen, die ook nog werden aangevuld door Armeniërs uit Syrië en Jordanië, met elkaar verbonden zijn of juist niet met elkaar verbindingen aan willen gaan.
Op welke manier heeft de Nederlandse regeringen in de loop van tijd zich uitgesproken over de Armeense Genocide? Verschillende regeringen vonden een uitspraak doen om deze massamoord te erkennen als genocide heel lastig en men blijft om de hete brei heen draaien. Er wordt heden ten dage nog steeds niet over de Armeense Genocide gesproken maar over de Armeense Kwestie. Waarschijnlijk om niet op Turkse teentjes te gaan staan, want hoe duidelijk moet het worden om tot erkenning over te gaan. Misschien is het een goed idee om de heren politici bij te spijkeren door Anthonie Holslag. Duidelijker kan een kwestie niet worden gemaakt.
Anthonie Holslag heeft een toegankelijk en duidelijk boek geschreven over een misdaad tegen een bevolkingsgroep die te lang onder het tapijt is geschoven, maar nog steeds voor controverse zorgt. Met dit boek bewijst hij nogmaals wat een begenadigd schrijver Anthonie is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Joop Hazenbroek
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
