Middelmatige en irritante thriller zonder enige spanning

In een week tijd worden hoofdinspecteur Evert Bäckström en zijn team geconfronteerd met drie zaken die hun onverdeelde aandacht opeisen. De oude mevrouw Linderoth wordt beschuldigd van dierenmishandeling en de enige getuige wordt zo ernstig bedreigd dat zij haar verdere medewerking aan het onderzoek staakt. Verder raken twee rugridders, zoals Bächström de twee mannen noemt, met elkaar in gevecht en verwondt de ene de andere met een kunstcatalogus. En als laatste wordt advocaat Thomas Eriksson dood in zijn huis aangetroffen, doodgeslagen met een stomp voorwerp. Vooral de moord op de advocaat stemt Bäckström tot grote tevredenheid, maar alles bij elkaar zijn de drie gebeurtenissen zeer onwelkom omdat zij de dagelijkse routine van de hoofdinspecteur in ernstige mate verstoren. Hij houdt iedere ochtend een teambespreking om de voortgang van het onderzoek met zijn medewerkers te bespreken. Daarna trekt hij zich meestal terug voor een hapje, een drankje en een middagslaapje. Die medewerkers beschouwt hij als een stelletje incompetente randdebielen met uitzondering van Jenny Rogersson die altijd een strak topje draagt, wat voor de nodige onrust in Bäckströms supersalami zorgt. De ad-interiminspecteur is ervan overtuigd dat er een verband tussen de drie zaken bestaat. Of zij gelijk heeft kan niet meteen worden vastgesteld, maar het ziet er wel naar uit dat de moord op de advocaat te maken heeft met een mislukte kunsttransactie waarvan de gevolgen reiken tot in kringen aan het Zweedse hof. En de provenance van sommige kunstwerken bevat de namen van beroemdheden als de laatste Russische keizer Nicolaas II en de Britse leider in oorlogstijd Winston Churchill. Zelfs Pinokkio speelt een belangrijke rol.

Leif G.W. Persson is hoogleraar criminologie en een beroemde bestsellerauteur in Zweden. Zijn boeken zijn in meer dan twintig landen vertaald en Persson mocht reeds vele prestigieuze prijzen in ontvangst nemen. Je verwacht met deze kennis in het achterhoofd dat Het ware verhaal achter Pinokkio's neus  opnieuw een topper zal zijn maar het tegenovergestelde is het geval. De schrijfstijl van Leif Persson is prima. In luchtige en bloemrijke zinnen schildert hij een aanvankelijk aangenaam verhaal dat doorspekt is met veel humor maar al snel verandert dat aangename gevoel. Om op bijna iedere bladzijde te moeten lezen dat Evert Bäckström een verkoelende zomergrog voor zichzelf klaarmaakt, een verkwikkende maaltijd tot zich neemt of de supersalami in actie laat komen, terwijl zijn onnozele medewerkers het eigenlijke werk doen, is eerst aanleiding voor een glimlach maar wordt later afgezaagd en aan het einde van het boek uitermate irritant. Want dat is wat er gebeurt. Bäckström lijkt in het begin een beminnelijke man die de kantjes er een beetje van afloopt, maar als je hem beter leert kennen, ontpopt zich een seksistische, corrupte en zelfingenomen alcoholist die zich zeer laatdunkend en denigrerend over anderen uitlaat. Dit ergert vooral ook omdat het boek aan de dikke kant is en er aan al die misplaatste zelfverheerlijking geen eind lijkt te komen. De grap uit het begin wordt in het midden afgezaagd en aan het einde tenenkrommend banaal.

Een thriller moet gaan over het oplossen van een misdaad en daarbij dermate goed en spannend geschreven zijn dat de lezer tot het einde toe de adem inhoudt en in het ongewisse over de afloop blijft. Met uitzondering van de spanning is dat in Het ware verhaal achter Pinokkio's neus  ook wel aanwezig, maar het is tot bijzaak geworden omdat de soms onuitstaanbare Bäckström alle aandacht opeist en de plot naar de achtergrond verdwijnt. Aan de eerder genoemde spanning, essentieel voor een goede thriller, ontbreekt het in het hele verhaal, dat op onderdelen veel te lang uitgesponnen wordt. Er is geen goed opgebouwde spanningsboog, laat staan een enerverende ontknoping. En dat is voor een thriller dodelijk.

Het ware verhaal achter Pinokkio's neus  is een zeer middelmatige thriller zonder enige spanning en met een uitermate irritante hoofdpersoon. Als satire zou je het boek misschien geslaagd kunnen noemen, als thriller is het mislukt.