Op de verkeerde plek

Een auto met maar één schijnende koplamp rijdt in de donkere woestijn. In het voertuig mag een baby niet gezien worden want ze is anders. Mariah Carey krijgt ze als naam. Mysterieus begint de nieuwe roman van Maurits de Bruijn (1984). Want wie is die baby, hoe komt ze bij deze familie terecht en waarom wordt ze verborgen?

Maurits de Bruijn debuteerde in 2012 met Broer, een zoektocht naar een verdwenen familielid. In De achterkant van de zon probeert De Bruijn te onderzoeken welke krachten er werken als iemand op een verkeerde plek terechtkomt. Voor dit boek verbleef hij een paar maanden in Marokko om met een scherp oog het leven in beelden te registreren, om die bij het schrijven van de roman met een minimum aan woorden, als rake potloodstreken in een schets, om te zetten in een precies verhaal.

Het grootste deel van het boek gaat over Soufjan die als twaalfjarige een vreemde baby als zusje kreeg. Een meisje waar hij goed voor zorgt en die de brug naar de andere wereld zou kunnen worden. Later leeft hij in de grote stad als taxichauffeur, gestuurd door zijn vader die hem weghaalde bij de lokale groenteboer van een inslapend dorpje aan de rand van de woestijn. Van zijn ouders heeft hij weinig meegekregen en naast zijn werk leeft hij in een droomwereld van muziek en film. Af en toe gaat hij bescheiden uit, zich gedragend als de perfecte gast, heel braaf allemaal.

Nogal abrupt verspringt het verhaal na ruim zeventig pagina’s naar een nieuw decor met een oudere vrouw als hoofdpersoon. Haar man blijkt dementerend te zijn, wat begonnen is toen hij zich steeds meer op zijn zolderkamer in zichzelf terugtrok nadat het gezin van zijn dochter in Afrika omkwam. Het proces van aftakeling weet de Bruijn prachtig te verbeelden wanneer de man de boodschappen in de vaatwasser opruimt.

Weer een aantal jaren later maakt de ondertussen 17-jarige zus zich los uit haar oneigen omgeving. Ze wil op zoek naar haar oorsprong en vertrekt na een bezoek aan Soufjan naar Nederland. Soufjan had wel op de zelfstandigheid van zijn zus mee willen liften maar raakt haar al op een markt in de stad kwijt. Terug in zijn dorp zal hij moeten kiezen hoe verder te gaan met zijn leven, want Mariah Carey heeft hem een andere wereld laten zien, de achterkant van de zon.

In Nederland lijkt na de nodige aarzelingen een ander leven weggelegd voor het oudere echtpaar nu hun doodgewaande kleindochter haar intrede in het gezin heeft gemaakt. In het zwembad is het nieuwe leven begonnen.

Met De achterkant van de zon heeft de Bruijn een prachtig verhaal verteld, maar had er niet nog meer in gezeten? Zeker als je bedenkt dat hij wilde onderzoeken wat er gebeurt als je op een verkeerde plek terechtkomt. Nu gaat de meeste aandacht uit naar personen die juist niet op de verkeerde plek aanwezig zijn, Soufjan in Marrakesh en Sonja en Huub in Nederland. Had het niet voor meer evenwicht gezorgd als het centrale personage Mariah Carey steviger was uitgediept, als haar gedachten waren verwoord? Hetzelfde geldt voor de ouders van Soufjan die jarenlang met het door hen Malika genoemde meisje in huis samenleven. Ook hun gedachten en gevoelens komen te weinig aan bod.