Op zoek naar vrijheid en geluk
Baruch Kojocaru kreeg als jochie van vijf thuis een rugzakje met wat water, eten en warme kleren omgehangen voor hij aan de hand van zijn broer Shalom met zijn zussen en moeder op weg ging naar het kerkplein van het Roemeense Botosani. Daar moesten de joden zich in de kou verzamelen voor hun tocht naar het werkkamp Transnistrië. De vrijheid werd Baruch en vele duizenden joden afgenomen.
Het is een lange reis met hindernissen geweest voor Baruch om zijn eigen vrijheid te herwinnen. In Cyprus was hij weer gevangene in een opvangkamp. Het beloofde land Israël bleek niet het paradijs te zijn waar hij naar op zoek was, de mannenliefde bleek vooralsnog een verboden vrucht. Uiteindelijk vindt hij zijn vrijheid in Amsterdam waar alles mogelijk lijkt.
Barbara Bulten, zelf afkomstige uit een artistieke Joodse familie uit Berlijn, schreef voordat ze begon aan het levensverhaal van Baruch Kojocaru onder meer Het mysterie Overhoeks en IJstijd, beide non-fictiewerken. Ze wordt in contact gebracht met Baruch om hem te helpen bij het uitwerken van de verhalen die hij in het Hebreeuws mede op verzoek van zijn zoon Rafael had opgeschreven. Al pratend tijdens de wekelijkse sessies bij Baruch komen er meer verhalen bovendrijven die in de uiteindelijke versie van De oorlog in mij een plaats hebben gekregen.
‘Opdat we niet zwijgen’ is het motto van het boek geworden. Waar veel slachtoffers van de oorlog zwijgen vertelt Baruch volop zonder al te concreet te worden over gruwelijkheden. Maar door de korte hoofdstukken en haar bondige, bijna sobere stijl weet Barbara Bulten de anekdotes vaak heel tastbaar te maken, bijna alsof je dicht in de buurt bent van de gebeurtenissen. Dat is knap gedaan en helpt ook om niet te vergeten hoe erg oorlog in al haar facetten is.
De oorlog in mij is het sterkst in het eerste deel van het boek, over de oorlog. Af en toe krijg je het idee dat Baruch wel heel erg wijze zinnen lijkt uit te spreken voor het jonge ventje dat hij in die periode nog is, mogelijk het gevolg van het achteraf op schrift stellen. Ook merk je een enkele keer dat er meermaals herschreven is, bijvoorbeeld wanneer een tijdsaanduiding voor verwarring zorgt in de chronologie van het verhaal.
In het tweede deel verdwijnt de oorlog wat naar de achtergrond en gaat het vooral over Baruch zelf in zijn zoektocht naar vrijheid. Niet alles is daarbij even boeiend en soms vraag je je af of het altijd relevant is, zoals het in een enkele zin beschreven vermoeden van een stiekeme relatie tussen zijn ex Irene en zijn jongste zoon Shlomi. Meermaals begint een hoofdstuk met het woordje ‘Mijn’. Dat zegt veel. Maar de oorlog laat zich niet wegstoppen en met regelmaat wordt Baruch geconfronteerd met herinneringen aan de oorlog, zoals het telkens opgesloten zitten achter hekken, op Cyprus, in quarantaine bij aankomst in Israël, in de kibboets en in het leger. Hij blijkt bang geworden voor uniformen en in een relatie blijven lijkt onmogelijk. Het weer omdoen van een rugzak doet hem trillen. Pas in Amsterdam lijkt hij wat gelukkiger te zijn geworden maar ook daar liggen depressies op de loer.
De oorlog in mij maakt door de toegankelijke taal de gruwelijkheden van oorlog tastbaar en de jarenlange gevolgen zichtbaar in het leven van slachtoffers, ook voor generaties die het voorrecht hebben zelf nooit slachtoffer te zijn geweest van oorlogsgeweld. Het roept op om niet te zwijgen en mede daardoor niet te vergeten. Die oproep mag gehoord worden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Joop Rose
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
