Krankzinnig

Twee gebeurtenissen trekken als een rode draad door het verhaal.
De titel van het boek heeft betrekking op Helios Airways vlucht 522 die in 2005 neerstortte nabij Marathon, Griekenland. Na onderzoek bleek dat door menselijke fouten iedereen in het vliegtuig bewusteloos was geraakt als gevolg van een te lage cabinedruk. Boström ziet daarin een bijna mythologische dimensie: mensen die levenloos en vastgebonden in hun stoelen hun vastgestelde koers volgen langs de hemel.
Het boek start met de tweede rode draad: in een gemoderniseerde versie van de Griekse mythe herscheppen een twaalfjarig meisje en haar gestoorde vader de rol van Athena en Zeus. Zij wordt op dat moment geboren uit het hoofd van haar vader, althans zo stelt het meisje zich dat voor. Vanuit haar perspectief zien wij de wereld en worden wij op verbijsterende wijze meegetrokken in de manier waarop die wereld op haar reageert.

Beide ideeën worden nauwelijks hardop benoemd, maar kruipen door subtiele verwijzingen onderhuids ons denken binnen. En haken daarmee aan op de essentie van het boek: krankzinnigheid.

Nadat haar gestoorde vader is opgesloten, wordt het meisje liefdevol opgenomen door een familie, zij noemen haar Anna. Ze lijkt een aantal jaren gelukkig maar blijft teruggetrokken en verlangen naar haar vader. In haar late tienerjaren wordt Anna onbereikbaar en volgt gedwongen opname in het tweede deel van het boek. Was het eerste deel al niet zo heel vrolijk, nu wordt het echt een voortdurend balanceren op het randje van krankzinnigheid, zelfs op het randje van de dood.

Ik ben onder de indruk over de manier waarop Boström dat balanceren tussen werkelijkheid en onwerkelijkheid, tussen verstand en krankzinnigheid tot uitdrukking heeft gebracht. Echt heel knap gedaan met als resultaat een ultiem inlevingsvermogen. Als je dit boek leest, in je eentje, in een geblindeerde kamer, zonder enig geluid, dan heb je grote kans dat je zelf ook doordraait.
Bovendien van een wonderschone proza. Zoals: De nieuwe medicijnen maakten mijn tong stijf en als ik eerder al had kunnen praten, was het nu onmogelijk. Mijn lichaam was stijf, het was van binnen vastgevroren en ik voelde me als een bevroren meer, met alleen maar plaats voor mijn longen die de lucht in- en uitademen, en voor de vuist van mijn hart, die diep in het ijs bleef bonzen.
Adembenemend … letterlijk!

Conclusie: hoewel het zeker geen lichte kost is, een verhaal om absoluut een keer te ondergaan. Maar weet waar je aan begint.