Uniek en indrukwekkend
Sarajevse cultuur en omstandigheden
Het mysterie van dat eerste krantenbericht trekt de lezer direct in het verhaal, en al helemaal als het duidelijk wordt dat Wraak zich, toevallig ook in 1993-1994 in Sarajevo afspeelt. De tijd en locatie hebben een belangrijke rol in het verhaal. Van 1992 tot 1995 heerst er namelijk oorlog in Sarajevo. De stad is onder belegering, niemand is veilig en er is veel angst onder de mensen. Onschuldige inwoners kunnen zomaar in de gevangenis belanden, of geraakt worden door een van de vele kogels en bommen die worden afgeschoten. Voor het Nederlands publiek is het heel interessant en vooral ook heftig om te lezen hoe het er in de stad aan toe ging. Wanneer Vuletić vertelt over de stadswacht, de strenge wind die waait in Sarajevo of over de verschillende wijken van de stad, details waar men hier geen benul van heeft, is het net alsof je er als lezer zelf rondloopt. Zowel dankzij dat eerste krantenbericht als de manier waarop Vuletić over de stad spreekt, leert de Nederlandse lezer op een informele manier veel over de Sarajevse cultuur en omstandigheden, en dat is uniek.
Oud en moe
De hoofdpersonen van Wraak zijn voormalige gevangenismaatjes, die allemaal al oud en moe zijn, en eigenlijk tegen de dood aanlopen. Toch zijn ze vastbesloten om eindelijk rust te vinden in de vorm van wraak. ‘Het is waar dat wij slecht zien en scheef staan, moeizaam lopen en stemloos, dement en vergeetachtig zijn geworden. Maar wij zijn wel in staat om zelf voor rechter te spelen, om ons nietsontziend te wreken. Een zwarte mis!’ schrijft Vuletić. De ouderdom komt duidelijk naar voren in het narratief van de hoofdpersoon, door zijn gevangenismaatjes ‘Pater’ genoemd. Hij vertelt het hele verhaal namelijk op een soort stream of consciousness-manier waarbij hij iedere gedachte naar voren brengt. Vuletić geeft geen duidelijk beeld van het uiterlijk van de hoofdpersoon en schenkt geen aandacht aan details als wat de hoofdpersonen in hun dagelijks leven doen, of waarom ze überhaupt ooit in de gevangenis zijn beland. In plaats daarvan laat hij zien wat ouder worden en de angstcultuur van de oorlog met een persoon doen, en legt hij de nadruk op het denkproces van mensen. Zijn manier van schrijven is even wennen, maar daarna, en zeker tegen het einde van het verhaal, des te indrukwekkender.
Hoe neem je wraak?
Waar Vuletić ook de nadruk op legt is hoe je precies wraak neemt, en hoe ver je daarin kan gaan. ‘Vrijheid is een grote last: nu moeten wij ons lot in onze handen nemen en beslissen,’ schrijft hij. Dit was voor mij het meest bijzondere en indrukwekkende thema van het boek, omdat het toch een thema is waar niet iedereen hetzelfde over zal denken. Dat laat de schrijver ook zien aan de hand van de verschillende personages, Pater en zijn vriend met de bijnaam ‘Slapeloos’ vooral. Is het mogelijk om wraak te nemen? Hebben we wraak nodig om eindelijk vrede te hebben met wat er is gebeurd, of willen we het doen vanuit haat? Hebben we Gods zegen nodig? Dit zijn vragen waar de ex-gevangenen zich mee bezig houden, en waar ze door met elkaar te sparren en hulp van buitenstaanders te vragen langzaam maar zeker achter komen. Wraak is geen simpel iets, en het beïnvloed veel meer mensen dan je oorspronkelijk denkt. Door de filosofische manier waarop Vuletić schrijft is het onmogelijk niet mee te gaan in het denkproces van de hoofdpersonen, en het niet met ieder punt dat ze noemen eens te zijn. Als lezer wordt je in elke twijfel meegetrokken, en dat lukt niet iedere schrijver.
Wraak doet denken aan een meer filosofische versie van De hemel van Hollywood van Leon de Winter, en het is onmogelijk om je als lezer niet met deze ex-gevangenen verbonden te voelen. De manier waarop Vuletić ouder worden, wraak nemen, en vooral, het omgaan met ethische vraagstukken neerzet is indrukwekkend en biedt vooral veel stof tot nadenken. Een heel bijzonder boek!
Reageer op deze recensie
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
