Satire ontmoet spanning in nieuwe Grisham

Onze gids door de woelige wereld van het Amerikaanse strafrecht is terug met een onvervalste legal thriller. We volgen de 25-jarige Kyle McAvoy, een veelbelovende student rechten en hoofdredacteur van The Yale Law Journal, die aan het begin van het boek bezig is met zijn afstuderen. Zijn passie ligt bij het verdedigen van de kleine man wiens zaken ook daadwerkelijk levens kunnen veranderen. Een visie die hem aan is geleerd door zijn vader en diens advocatenbureau waar geregeld mensen aankloppen zonder de kosten van een proces te kunnen dekken. Door een slim systeem van ruilhandel en giften weet pappa toch de boel draaiende te houden en zijn armlastige clientèle van de benodigde rechtsbijstand te voorzien. Met enige ironie kijkt Kyle dan ook neer op het systeem waarmee de grote advocatenkantoren veelbelovend talent in zich opnemen, om deze vervolgens op te zadelen met kleinerende taken tegenover bespottelijke deadlines. Alles wijst erop dat deze idealistische jongeman een baan zal zoeken bij een klein kantoor, maar tot grote verbazing van vrienden, familie en docenten kondigt hij aan dat hij zal gaan werken bij het grote kantoor Scully&Pershing. Wat heeft Kyle bewogen om deze opmerkelijke keuze toch te maken?
Wij weten dan allang hoe Kyle onder druk is gezet door een criminele organisatie. In ruil voor bedrijfsspionage op een grote zaak voor defensie, waarbij strijd wordt gevoerd met een ander topkantoor, zal een geheim uit zijn verleden niet opgerakeld worden. Dat geheim heeft te maken met videomateriaal en een mogelijke verkrachtingszaak die eruit voort zal kunnen vloeien. Mocht Kyle niet doen wat zijn afpersers zeggen, dan zouden hij en enkele betrokken studiegenoten een slecht imago kunnen krijgen of zelfs in de gevangenis kunnen belanden. Vanaf dat moment zal Kyle elk moment van de dag gevolgd worden door afluisterapparatuur, heimelijke ontmoetingen in louche motels en spionnen die zijn doen en laten in de gaten houden. En dan is er ook nog de achterlijk hoge druk van het zoveel mogelijk declareren van gemaakte uren bij zijn advocatenkantoor. Meer gemaakte uren betekent namelijk meer geld van de client, en aangezien die altijd bestaan uit goed betalende bedrijven zal het goed voor iedereen zijn als een jonge advocaat zoveel kan vangen als mogelijk is.
Met De getuige heeft John Grisham wederom een fijne combinatie gevonden tussen geëngageerde maatschappijkritiek en een goed gestructureerde thriller. Zijn toon van schrijven blaakt van de ironie over hoe de grote advocatenmaatschappijen met hun nieuwe talenten omgaan, alsof het slachtvee is waarvan de meeste tussentijds zullen afhaken. Is succes daadwerkelijk datgene wat een jonge en ambitieuze advocaat zou moeten nastreven? Wat zijn ze nog waard als hun talent inwisselbaar blijkt voor dat van tig andere jongeren? Of zijn er belangrijkere dingen in het leven, zoals werken met passie en met hart voor de zaak? In de loop van de roman raakt de spanning helaas een tikkeltje ondergesneeuwd onder de satire en sommige grappig bedoelde zijlijntjes lijken wel erg dik aangezet om een statement te maken. Tegen het einde komt de spanning er gelukkig weer helemaal in als er een heftige gebeurtenis plaats vindt die Kyle weer doet beseffen hoe gevangen hij zit in zijn situatie. De liefhebbers van Grisham zullen zich zeker geen buil vallen aan deze nieuwste roman.