Mijn moeder, dus ik ben
Knap aan de vertelling is hoe De Vigan weigert om gemakkelijke oorzaken en gevolgen aan te wijzen. Met elke pennenstreek creëert zij een nieuwe laag, van totaal verschillende vertakkingen, waarbinnen verschillende levensgebeurtenissen van invloed kunnen zijn geweest op haar moeders uiteindelijke keuze om zelfmoord te plegen. Steeds werpt de schrijfster expliciete en impliciete balletjes op over de link tussen gebeurtenissen in het verleden en zelfmoord in de toekomst. Zo wordt er weinig aan de verbeelding overgelaten in beschrijvingen van familietrauma’s, financiële malaise, agressie in en rond de gezinssfeer, of geruchten over vermeend seksueel misbruik. Soms óók is de link veel meer impliciet in hoe het de veranderende tijdsgeest beschrijft van (voornamelijk) de beknellende jaren zestig en de meer liberale jaren zeventig.
Ergens in de samenkomst van tijdsgeest, opvoeding, genen, ontwikkeling en psyche is het zaadje geplant van Lucile’s uiteindelijke gekte.
Laat ik voorop stellen dat 'Niets Weerstaat de Nacht' betreft lezersverwachtingen een knappe exercitie is in het plagerig onthouden van bevredigende antwoorden. Elke wending maakt nieuwsgierig naar aspecten van de persoonlijkheid van ‘de echte Lucile de Vigan’, maar tegelijkertijd wordt het complexe probleem nooit opgelost. De moeder onttrekt zich continu aan één essentiële typering: zij is en blijft een mysterie vanaf het moment dat zij dood wordt aangetroffen in haar eigen appartement. Daarom óók weigert de auteur mannelijke liefdespartners erbij te betrekken, waaronder haar eigen vader, omdat die weer weggaan bij de kern – waarom werd Lucile wie zij werd- door hun eigen vertroebelde herinneringen.
Tegelijkertijd houdt de Vigan zelf documentair bij wat de gevolgen zijn van het schrijfproces voor haarzelf en voor haar nabije omgeving. Het dwingende verleden heeft onherroepelijk geleid tot de eigen beschadigde jeugd van de auteur. Haar eigen verwording is gekoppeld aan het disfunctionele in een gezin waar demonen uit het verleden nog immer hun schaduw wierpen op de dagelijkse gang van zaken. Eerst en vooral probeert de auteur passages uit het leven van haarzelf en haar moeder te herschrijven of te kaderen; episodes waarbinnen zijzelf (mede) gevormd is door trauma's, herinneringen, verhalen, leugens en feiten van voorgaande familieleden. Tegelijkertijd bestaat er een onoverbrugbare afstand tussen haarzelf en dat onbereikbare verleden wat haar gemaakt heeft tot wie zij is. Het enige wat nog rest is haar eigen verbeelding.
Toch wist deze hoogst interessante ‘soul searching’ amper emoties op te wekken. Met uitzondering van de gruwelijke slotpassage - waarin de dochter haar dode moeder vindt, dan stijgt de roman even boven zichzelf uit met een beeldende passage- is het vervelend opsommerig geschreven. De dromerige, sensuele toon in de fictie-segmenten grijpt te gladjes in hoe het steeds hetzelfde patroon schetst van een ogenschijnlijke idylle die keer en keer doorbroken wordt door tragiek en onheil. Een gevalletje van: En toen, en toen, en toen. Daarentegen zijn de documentaire beschrijvingen juist lelijk in hun schreeuwerige huis-tuin-en-keuken gepsychologiseer en je reinste navelstaarderij. Show don't tell, ik hoef niet elke emotie uitgebreid uitgetypt te zien. Al met al levert het een spannende roman op die ik in een uurtje of drie heb verslonden, maar die verder niet bij zal blijven om zijn beklijvende stijl.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kaj Peters
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
