Bijzondere liefde en veel muziek in Wenen van 18e eeuw
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) is een van de historische personages die door hun grote talent, excentriek gedrag en ingewikkelde familierelaties een inspirerend subject zijn en blijven voor talloze kunstenaars. Door mysterie omhuld blijft de bewogen relatie van Mozart met zijn vader, de jaloezie van kapelmeester Salieri, het folterende ontstaan van Requiem, zijn laatste werk.
Femke Robool (1966) probeert in haar boek De erfenis van Mozart een nieuwe invalshoek uit om het leven van Mozart dicht bij de lezer te brengen: de vertelster van het verhaal is de echtgenote van Mozart, Constanze ‘Stanzi’ Weber.
Het boek beslaat de tijdspanne van januari 1778 tot de zomer van 1797 en volgt de onrustige Mozart in verschillende grote steden, van Wenen tot Parijs en Praag. Vanaf de eerste ontmoeting valt Constanze, een van de vier dochters in de muzikale familie Weber, als een blok voor de charmes van de jonge Amadeus. Hij heeft echter belangstelling voor haar zuster Louise, de meest getalenteerde van de meisjes, een zangeres met een stem die alles in zich heeft om haar tot een primadonna te maken. Louise, die een voorkeur geeft aan de uiterlijke schoonheid, vindt Mozart niet aantrekkelijk en laat zijn huwelijksaanzoek aan haar voorbij gaan.
Mozart kiest daarna voor Constanze en trouwt met haar. Het gevoel om tweede keus te zijn, samen met de voorliefde van Mozart voor jonge getalenteerde zangeresjes, maakt het leven van Constanze tot een hel. Vele elkaar opvolgende zwangerschappen, het verlies van de meeste kinderen (kindersterfte was in die jaren veelvoorkomend en geaccepteerd), het voortdurende geldgebrek, onrustige en niet altijd realistische ideeën en plannen van Mozart, maken van Stanzi een zwaarbeproefde vrouw.
Ondanks haar niet aflatende liefde voor Amadeus en blijvende fysieke aantrekkingskracht ziet ze zijn gebreken en ontrouw helder en twijfelt regelmatig aan de juistheid van zijn zakelijke beslissingen. Vrouwen hebben in die tijd echter weinig in te brengen en Stanzi volgt Mozart gedwee tijdens zijn reizen door Europa.
Wanneer van een mysterieuze opdrachtgever een noodlottige bestelling binnenkomt, namelijk het verzoek om een dodenmis te componeren, breekt de laatste tijd van Amadeus aan. Geteisterd door allerlei ziektes, overspannen, getergd door afwijzingen en conflicten, zonder geld in een armetierig onderkomen waar geen eten en geen hout om te stoken te vinden is, overlijdt Mozart voordat hij het Requiem af kan maken.
Na het overlijden van Mozart probeert Stanzi haar leven weer op te pakken. Gebroken door het verlies van haar grote liefde zet ze zich in om zijn laatste werk, het Requiem, af te krijgen. Stanzi trotseert de zuster van Mozart, Nannerl, en probeert al het nagelaten werk van Mozart te verzamelen en bewaren voor het nageslacht.
In de fascinerende en met vele Oscars en prijzen bekroonde film Amadeus van de Tsjechische regisseur Milos Forman wordt het schrijven van het Requiem vanuit een andere hoek behandeld. Forman laat de kijker geloven dat Salieri de geheimzinnige opdrachtgever was en dat hij misbruik maakte van de traumatische ervaringen, bijgeloof en slechte conditie van Mozart om hem dodelijke angst en wroeging aan te jagen. Zo zal Salieri uiteindelijk medeverantwoordelijk zijn voor de vroegtijdige dood van Mozart. Mogelijk een losse speculatie, mogelijk een kern van waarheid, in elk geval een bedwelmend mooie film vol onsterfelijke muziek die men niet snel vergeet.
Dat meeslepende en overtuigende is Femke Roobol niet gelukt. Ondanks vele liefdevolle historische details en een zorgvuldig research, blijven de personages van Mozart en Stanzi vlak en eendimensionaal. Stanzi ontroert niet in haar trouwe liefde en toewijding, Mozart overtuigt niet als talentvolle enfant terrible. De personages van zangeres Louise en de door het geld gedreven moeder Weber zijn echter en levendiger dan de twee hoofdprotagonisten. Mogelijk ligt het voor een deel aan de taal van het boek: een ietwat stugge, scholastiek aandoende vertellende taal, die weinig tot de verbeelding spreekt.
De lezer blijft na het lezen met een vreemd gevoel achter. Een gevoel dat Stanzi en Amadeus in het echt veel leuker, warmer, excentrieker, tragischer en getalenteerder zijn geweest.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kamila Straatsburg
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
