Groots en geweldig, een wereldreis om antwoorden te vinden

Soms krijgt men bij het lezen van een bepaald boek het gevoel dat de schrijver op een uitstekende manier alles heeft verwoord wat ertoe doet in het leven: alle mysteries, alle grote waarheden en tot dan onopgeloste vraagstukken liggen opeens duidelijk en overzichtelijk in het gelid.    

Alle angsten, alle onzekerheden, vertwijfeling, vernedering, niet waargemaakte verwachtingen, alles wordt door het diepe inzicht van de schrijver beheersbaar en vertrouwd gemaakt, als het ware voor altijd opgelost, zodat de lezer met een diepe zucht kan denken: was het echt zo simpel, de hele tijd?    

Zo’n boek is De glorieuze reis van Arthur Less, een verrassend en buitengewoon werk van Andrew Sean Greer die hiervoor zeer terecht de Pullitzer Prize heeft ontvangen. Arthur Less, schrijver en op een beangstigend korte afstand verwijderd van zijn vijftigste verjaardag, neemt afscheid van de jongeman Freddy, met een bezwaard hart, maar toch vol vertrouwen dat hij de juiste weg heeft gekozen. Freddy gaat immers trouwen met zijn grote liefde en er is geen plaats meer voor Arthur Less in zijn leven.    

‘Hij kwam niet meer elk weekend dronken de trap op stommelen en slechte poëzie reciteren. Maar dat ene weekend wel. Hij kwam van de trouwpartij van een vriend aangeschoten en met een rood hoofd aanzetten en hing tegen Less aan nadat hij lachend de vestibule in was gewankeld. Een nacht waarin hij zich aan Less vastklampte en lichaamswarmte uitstraalde. En een ochtend waarop hij met een zucht meedeelde dat hij iemand had leren kenen die een monogame relatie wilde. Dat had Freddy beloofd, ongeveer een maand geleden. En hij vond het tijd worden dat hij zijn belofte nakwam.’    

Less houdt zich groot, maar zijn hart is gebroken. In een poging te ontsnappen aan het alom aanwezige gemis, neemt hij de uitnodigingen aan voor elke lezing, cursus, prijsuitreiking of interview dat op zijn pad komt en organiseert zo voor zichzelf een kleine wereldreis door Italië, Duitsland, Frankrijk, Marokko, India en Japan. In elk land ontmoet hij interessante en aardige mensen. In elk land groeit zijn angst voor het in eenzaamheid ouder worden, voor het doodgaan zonder betekenis, voor het nalaten van een onvolwaardig oeuvre, een angst om niemand te zijn. En de grootste angst om niet geliefd te zijn. Arthur komt in diverse steden oude bekenden tegen, ex-minnaars die hij amper herkent, zo door de tijd getekend zijn zij in zijn ogen. Hij maakt chaotische en unieke avonturen mee.    

Greer is een schrijver met een bijzondere gave: met een paar ogenschijnlijk simpele zinnen kan hij de sfeer, de essentie van een land zo goed treffen, dat de lezer daadwerkelijk met Arthur meereist, de geuren ruikt en de kleuren ziet van de steden waar Arthur zoekt naar twee dingen die hij niet kan vinden, zijn jeugd en zijn verloren liefde. In Marokko komt hij tot ontdekking:    

‘Het is tenslotte weinig minder dan een wonder dat ze hier zijn. Niet omdat ze de drank, de hasj en de migraine hebben overleefd. Niets van dat al. Nee, omdat ze het hele leven hebben overleefd: vernederingen, teleurstellingen, waardeloze vaders, waardeloze baantjes, waardeloze seks en waardeloze drugs, alle misstappen, fouten en nederlagen van het leven; omdat ze de vijftig hebben gehaald en tot hier zijn gekomen…’    

De glorieuze reis van Arthur Less is een fantastisch boek geschreven in een geraffineerde en bedrieglijk simpele taal, met vriendelijk, zachte sarcasme en een verfijnde ironie. De lezer gaat houden van Arthur Less, van zijn ijdelheid, van zijn onhandigheid, zijn angsten. En van zijn niet aflatende verlangen naar liefde, naar iemand te zijn die het waard is om bemind te worden, ongeacht zijn leeftijd.    

Een must read, een van de beste boeken van deze zomer, een absolute aanrader, gecultiveerd, erudiet, elegant. De wereld is rijker, grappiger en mooier geworden door de woorden van Andrew Sean Greer. We kunnen alleen hopen dat nog vele boeken van zijn hand zullen volgen.