Een fraaie roman over liefde, oorlog, emancipatie, kracht en verlies
Simone van der Vlugt is echt geen onbekende in het genre van Nederlandstalige historische romans. Op haar naam staan al meer dan twintig historische boeken, uitgegeven bij uitgeverij Ambo|Anthos. De historische roman De kaasfabriek is verschenen in het jaar van haar vijfentwintigjarig schrijversjubileum en dit heuglijke feit heeft zij extra gevierd door persoonlijk op het omslag van haar boek te verschijnen. Men ziet weliswaar niet haar gezicht, slechts haar ranke gestalte gehuld in een negentiende-eeuwse koningsblauwe japon en een hand met een witte kanten handschoentje, op de achtergrond robuuste melkkannen. Een mooiere omslag is niet denkbaar voor De kaasfabriek, een fraaie roman over liefde, oorlog, emancipatie, kracht en verlies en uiteraard... de kaas.
Lydia Oorthuys, een rijke adellijke jongedame, vindt na de dood van haar ouders documenten en offertes die het duidelijk maken dat haar ruim zeventigjarige vader serieus bezig was met een nieuw zakelijk project. Een kaasfabriek, die gebouwd zal worden met de nieuwste en meest vooruitstrevende apparatuur, waaronder een stoommachine. Haar vader heeft in de documenten ook de naam achtergelaten van de man die de bedrijfsvoering op zich zal moeten nemen, de jonge boer Huib Minnes.
Lydia raakt onder de indruk van het project dat in haar ietwat saaie en voorspelbare leventje een vleugje opwinding brengt. Ze besluit om de bouw van de kaasfabriek te realiseren. Zo raken de levens van twee verschillende mensen – Huib en Lydia, een boer en een aristocratische jonge vrouw – met elkaar vervlochten. Zij delen elkaars zucht naar vernieuwing en vooruitgang.
In het eerste deel van het boek, 'Juli 1892', maakt de lezer kennis met vele interessante personages. De trouwe aanbidder van Lydia, Eduard, en de minnares van Huib, Jantine, vele familieleden en vrienden, waaronder ook historische personages die hun stempel hebben gedrukt op deze interessante tijd vol nieuwe technische ontwikkelingen op de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. De emancipatie en het feminisme stonden op een erg laag pitje en de weinige rechten die vrouwen hadden, waren beperkt tot het verzorgen van het gezin en, voor de dames uit betere kringen, het sponsoren van goede doelen.
De vrijpostige en baanbrekende daad van Lydia, om een fabriek opzetten en daar ook daadwerkelijk te gaan werken, wordt door velen afgekeurd. Ironisch genoeg is de weg voor de nieuwe generaties werkende vrouwen juist mogelijk gemaakt door de oorlog die de mannelijke bevolking heeft gedecimeerd. In het tweede deel van De kaasfabriek, 'November 1913', volgt de lezer de dochter van Lydia, de jonge Nora, en maakt samen met haar de verandering door van een verwende, onsympathieke puber tot een evenwichtige, door de oorlog gevormde jonge vrouw. Haar relatie tot haar moeder, vader en de rest van haar familie ontwikkeld zich in de oorlogsjaren en wordt dieper en begripvol.
Zoals bij al haar historische romans heeft Van der Vlugt zeer serieus research gedaan over de tijd waarin Lydia en Huib geleefd hebben. De kaasfabriek is gebaseerd op het echte kaasbedrijf Freia in het Friese Veenwouden, dat een van de grootste zuivelfabrieken in Friesland werd en pas in 1970 gesloten werd. De afgebroken kaasfabriek is twintig jaar later herbouwd in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. De Edammer kaasjes zijn uitgegroeid tot een wereldwijd begrip. Deze 'cleyne Edammer casekens' zijn oorspronkelijk niet gemaakt in Edam, zoals de naam suggereert, maar op de boerderijen in de wijde omtrek, waaronder Purmerend. De kaasfabriek is geschreven in heldere, beheerste, in haar eenvoud fraaie taal die zo kenmerkend is voor Van der Vlugt.
De daden en gevoelens van de hoofdpersonen Huib en Lydia, soms vertroebeld door omstandigheden en zaken zoals afkomst, vooroordelen, regels en angst om uitgesloten te worden uit een deel van de maatschappij waartoe men sociaal gezien behoort, zijn echt, herkenbaar en begrijpelijk. Nergens is het verhaal te opgeblazen of ongeloofwaardig. Er zit genoeg vaart in om geboeid te blijven lezen en het boek niet te kunnen neerleggen. Subtiel en geloofwaardig ontvouwt zich voor de ogen van de lezer de lang vergane werkelijkheid, oud Amsterdam met het net afgebouwde Krasnapolski en het weergaloze Hotel Americain, de rust van de polder en de boerenbedrijvigheid rond de wekelijkse veemarkt in Purmerend.
De kaasfabriek is een mooi roman over liefde, keuzes, tomeloze energie en het verlangen naar leven en vrijheid tijdens de verschrikkingen van de oorlog, en schenkt de lezer vele fijne uren leesplezier.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kamila Straatsburg
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
