Hoe gaan we om met de lange schaduwen die vroegere misdaden werpen op het heden?

In Lange schaduwen bewijst de IJslandse historicus en thrillerschrijver Arnaldur Indriðason opnieuw dat hij tot de absolute top van de misdaadliteratuur behoort. Met zijn kenmerkende ingetogen maar indringende stijl neemt hij de lezer mee naar het koude, desolate IJsland waar het verleden nooit ver weg is.
De gepensioneerde inspecteur Konrað keert in dit boek voor de zesde keer terug. Konrað is een man die beslist beschadigd is door zijn verleden, gelaagd, nieuwsgierig en met een grote drang naar gerechtigheid. Na zijn officiële loopbaan bij de politie kan Konrað het speurwerk niet loslaten, vooral niet wanneer hij geconfronteerd wordt met een cold case die hem persoonlijk raakt. Een oude man is dood aangetroffen bij een meer in de buurt van Reykjavik, ogenschijnlijk een natuurlijke dood. Maar als Konrað zich in de zaak verdiept, ontdekt hij verbanden met een onopgeloste moord uit de jaren zestig.
Indriðason is een meester in het rustig opbouwen van spanning. Geen overdadige actie of bloederige scènes, maar een gestage, methodische onthulling van feiten en verbanden. De schrijver verweeft moeiteloos het heden met flashbacks naar het verleden, waarmee hij niet alleen de misdaad maar ook de maatschappelijke context ervan blootlegt. De IJslandse samenleving van toen en nu wordt met subtiele pennenstreken neergezet, inclusief de veranderingen die de afgelopen decennia hebben plaatsgevonden.
Wat Lange schaduwen bijzonder maakt, is onder andere de diepgaande karakterontwikkeling. Konrað is geen standaard detective. Hij is een man met een rijke innerlijke wereld, geplaagd door twijfels en onopgeloste trauma's uit zijn eigen verleden. Zijn zoektocht naar de waarheid is evenzeer een persoonlijke reis als een professionele uitdaging. Indriðason schetst hem als een gewone mens, met alle complexiteit die daarbij hoort.
De rustige, bedachtzame toon van het boek past perfect bij het karakter van Konrað en bij de IJslandse setting. Er is een natuurlijke cadans in Indriðasons proza dat doet denken aan de eindeloze IJslandse landschappen: uitgestrekt, ruig en met verborgen diepten. De dialogen zijn spaarzaam maar veelzeggend, precies zoals de IJslanders zelf bekendstaan om hun beknopte manier van communiceren.
Thematisch raakt het boek aan universele vraagstukken: kan het verleden ooit werkelijk worden afgesloten? Wat is de prijs van gerechtigheid? En hoe gaan we om met de lange schaduwen die vroegere misdaden werpen op het heden? Er zijn geen simpele antwoorden en de auteur laat de lezer achter met stof tot nadenken.
Het plot is zorgvuldig geconstrueerd, de auteur houdt de lezer geboeid gebruik te maken van ongeloofwaardige wendingen. De ontknoping is bevredigend en emotioneel, met een subtiele melancholie die zo typerend is voor Indriðasons werk.
Voor lezers die nieuw zijn in de wereld van inspecteur Konrað is Lange schaduwen geschikt om als standalone te lezen, hoewel kennis van de eerdere boeken de bijzondere leeservaring zeker verdiept.
Lange schaduwen is een boek dat je niet snel weglegt. Het is geen pageturner in de traditionele zin - de spanning bouwt zich langzaam op, als een IJslandse gletsjer die zich gestaag maar onverbiddelijk voortbeweegt. Maar juist die beheerste stijl maakt het werk van Indriðason zo krachtig en blijvend. Lang na het dichtslaan van het boek blijven de personages en hun dilemma's in je gedachten rondspoken.

Voor liefhebbers van intelligente, atmosferische misdaadromans is Lange schaduwen, net zoals de overige thrillers van Indriðason, een absolute aanrader. Hij bevestigt met dit boek weer zijn reputatie als een van de beste stemmen in de moderne thriller.