Sterk, origineel, talentvol: een verhaal over anders zijn
In het debuut van Anke Laterveer, Lefbek, maakt de lezer kennis met Lise, een meisje anders dan de andere. In een relatief lang tijdsbestek – van haar eerste dag op school tot ruim na haar vijfendertigste verjaardag – verwoord in een nuchtere, bijna fragmentarische vertelstijl, kan men een aantal gebeurtenissen volgen die Lise gevormd hebben tot de vrouw die ze is. Opgevoed door ongeïnteresseerde ouders, zozeer in beslag genomen door de ellende in de wereld dat ze de pijn van hun dochter niet zien, ontwikkelt Lise zich tot een ‘apart meisje’, een buitenbeetje die wel wil maar er niet in slaagt om in het gelid te blijven.
De tamelijk eenzame veertienjarige Lise komt Simon tegen, een jongen die zij beschouwt als haar beste vriend en die zich ontpopt als een vijand. Simon misbruikt Lise seksueel op een wijze die extreem wreed is door de achteloosheid waarmee het gebeurt en door het angstaanjagend gebrek aan elke vorm van emotie of respect van zijn kant. De lezer wordt vervuld door het reinste afgrijzen en verdriet om Lise, die absoluut niet in staat is om de situatie het hoofd te bieden en een redding zoekt door in haar binnenste te verdwijnen.
“Sinds Het is gebeurd leef ik onder water. Ik ben niet bovengekomen voor adem. Ik ga dat ook niet doen. Zoals het nu is, gaat het wel. Zo half is de wereld wel te overleven. Want dat is dit. Overleven.”
Het misbruiken gaat een lange tijd door, Lise is niet in staat om zich te verzetten of het aan iemand te vertellen. Zoals zo veel vrouwen in dezelfde situatie, komt ze bij de vraag van oorzaak en schuld bij zichzelf uit.
Het strakke, gecontroleerde taalgebruik van Anke Laterveer, vrij van elk nutteloos sentiment, maakt het vertelde tienvoudig erger. Langzaam ontstaat een levensecht beeld van een mooi meisje met vele talenten, een rijk geestelijk leven, ogenschijnlijk extravert, dat alle gruwelijke, confronterende pijnen diep in haar binnenste houdt en niet in staat is om ze met iemand te delen. De lezer volgt Lise tijdens haar talloze seksuele escapades, roekeloos drankgebruik, door wanhoop en onbegrip gestuurde uitspattingen, misgelopen relaties, verhuizingen met als een vast lichtpuntje haar vriendin Saar.
Een nieuwe liefde in de persoon van Max lijkt een vaste grond te scheppen onder Lise haar dwalende voeten. Een man, die standvastig, begripvol en liefdevol is, waar een vrouw op kan bouwen en die Lise verzorgt wanneer haar depressie de overhand krijgt. Lise besluit tot een jaar lang therapie met dagopname en groepsgesprekken.
Zeer aangrijpend zijn de scènes waarin Lise bijna haar diepste geheim deelt met de therapeuten, maar door hun ongevoeligheid, ondeskundigheid of louter gebrek aan interesse er steeds op het laatste moment van afziet. Hartverscheurend is de scène waarin ze dat wel vertelt aan haar therapeute Paula en de onthutsende wijze waarop deze reageert:
“Ik zwijg. Paula zwijgt ook. Dan zegt ze, na een tijdje: “Dat is niet niks, Lise.”
“Nee,” zeg ik twijfelend. (….) Ik hoop dat Paula doorvraagt over Simon. Ik wil het niet vertellen, maar ik wil het ook zo graag wel. Ik wil zo graag nu van deze vrouw mijn biechtmoeder maken. Haar alles vertellen. Ook over hoe erg het mijn eigen schuld was. Maar ze vraagt niet over Simon.
“In de groep zitten veel beschadigde meisjes, dat weet je toch? (….) Het zou voor deze meisjes heel erg lastig kunnen zijn om dit soort verhaal te horen. (….) Ik wil je vragen om het hier niet over te hebben binnen de groep. (…) Als je erover wilt praten dan mag het met mij.”
“Goed.” Ik weet zeker dat ik het hier nooit meer over ga hebben.”
Na een jaar therapie probeert Lise het gewone leven weer op te pakken. Zal het haar lukken om vaste grond onder haar voeten te krijgen? De oude demonen, onzekerheden en angsten liggen op de loer. Volg Lise in haar strijd voor zelfvertrouwen en vaardigheid.
Lefbek wordt omschreven als “een boek over social misfit Lise, die normaal wil zijn maar allesbehalve normaal is.” Altijd heel ergerlijk, dat ‘normaal zijn’ hokje. Wat is dat? En wie past erin? Normaal is een synoniem voor saai en burgertrutterig. Dat is Lisa zeker niet en wil het ook niet worden. Ze is vrij, creatief, mooi, geestig, past niet in een hokje. Lise leert om met haar demonen te leven en een weg te vinden die voor haar acceptabel is. En dat is waar het om gaat.
Een sterk en ongewoon debuut, een sterke en ongewone persoonlijkheid, beide ver weg van het profane ‘normaal’. En dat is uitstekend, want zoals Fredrik Backman zegt in zijn betoverende boek Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt, “normale mensen zullen nooit iets in de wereld veranderen.”
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kamila Straatsburg
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
