Een mislukte streekroman
Het hoofdpersonage in het boek Ongenadig, Karel Markslag, geboren uit een kortstondige affaire tussen een rijke boerenzoon en een arm meisje, werkzaam op de boerderij, is aan het einde van zijn leven gekomen. Zwaar dement zit hij in een verzorgingshuis, ondergedompeld in de troosteloze omgeving en de flarden van zijn gedachten. Door de stagiaire Joyce – met 'blonde paardenstaart aan haar knappe blonde hoofd' – en haar studieproject krijgt hij de gelegenheid om zijn verwarde herinneringen te ordenen tot een soort walk down memory lane, zijn levensverhaal.
Karel heeft in zijn leven een grote liefde gehad, Helena, maar hun gelukkige romance werd wreed verstoord door de ontdekking van een familiegeheim, wat hun verdere leven samen onmogelijk heeft gemaakt. Vele omzwervingen, relaties en problemen later lijkt misschien een heel klein lichtje aan het einde van de tunnel voor Karel mogelijk. Of niet?
Dit papierdun verhaal wordt verteld op 372 pagina’s, met vele uitstapjes naar de geschiedenis, sporthobby’s van Karel, uitgebreide en zich herhalende omschrijvingen van de omgeving, verpleeghuis, uiterlijk en gedrag van de personages en last but not least hun seksuele handelingen.
Het boek wordt verteld in de derde persoon, met de enigszins bizarre uitzondering van het derde hoofdstuk waarin de schrijver opeens naar de “ik-vorm” overgaat. De hoofdstukken verspringen van heden naar verleden zonder enig vast patroon, de lezer krijgt eerst de indruk dat het om en om wisselt, maar al snel blijkt dat dat niet het geval is. Sommige hoofdstukken krijgen een jaartal mee, vergezeld van een buitengewoon irritant overzicht van welke belangrijke politieke of sociale gebeurtenissen in dat jaar gebeurd zijn, welke bekende personen zijn geboren en overleden et cetera, zonder dat het iets bijdraagt aan of te maken heeft met het verhaal. Dat alles maakt het geheel rommelig en inconsequent, niet prettig om te lezen.
De personages zijn vlak, oninteressant, zonder diepte, emoties, overtuigingen, ideeën, soms ronduit onsympathiek maar vooral slaapverwekkend saai. Wat het verhaal ook niet ten goede komt, is de opgeblazen, ouderwetse en pompeuze taalgebruik dat het toch al niet bepaald lichtvoetig proza compleet de grond in timmert. Overdadig gebruik van bijvoeglijke naamwoorden, te pas en te onpas, vaak vervallend in herhalingen, maakt het geheel ook niet fijner. Talrijke fouten, zowel stilistisch als grammaticaal en een aantal typefouten, doen de lezer twijfelen aan de kwaliteit en/of aanwezigheid van de redactionele ondersteuning.
Een aparte vermelding verdienen de vele beschrijvingen van seksuele handelingen tussen de protagonisten. De wereldliteratuur kent ontelbare seks- en liefdesscènes. Sommige onsterfelijk mooi, andere gewelddadig, bizar, kinky, gestoord, romantisch, zacht en zelfs nog verrassend. De seks in Ongenadig is niets van dat alles, het is weinig anders dan lelijk:
'Karel liet zich langzaam op haar zakken (…) Zij fluisterde telkens met hese stem dat hij door moest gaan. Dat was een overbodig aanmoediging. Haar maagdenvlies heeft hij al eens bewerkt met een robuuste vingeractie (…) Zijn spermatozoïden waren de gevangenschap meer dan zat en renden voor hun leven naar de uitgang.'
Een mager, in geen enkel opzicht vernieuwend verhaal, vol vlakke, saaie personages waarvan er niet één een dieper indruk achterlaat. De lezer gaat niet van ze houden of ze haten, ze roepen niks aan emoties, betrokkenheid of herkenning op. Een stijf, achterhaald, overdadig en onecht aandoend taalgebruik. Fors inkorten en schrappen had mogelijk een aardige novelle opgeleverd, maar in huidige gedaante is er geen enkele reden te bedenken om Ongenadig te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kamila Straatsburg
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
