Een jonge vrouw. Een verstandshuwelijk. Een ver land.

De vader van Elise van Heeswijk, een welgestelde koopman uit Amsterdam, overlijdt onverwachts en laat zijn weduwe en dochter minder goed verzorgd achter dan verwacht. Het is Anno Domini 1862, vrouwenemancipatie is een nog onbekend woord en vrouwenrechten ook. Een vrouw is volledig afhankelijk van haar echtgenoot en een huwelijk met een gefortuneerd kandidaat is een overlevingsnoodzaak.

Het huwelijk van de welgestelde Martijn van Heeswijk met Caroline was gearrangeerd en liefdeloos. Wanneer Martijn plotseling overlijdt, heeft de weduwe maar één doel: ondanks de wat schamel uitgevallen erfenis haar luxe leventje voort te zetten. Hiervoor is zij bereid alle middelen in te zetten, zelfs ten koste van het geluk en welzijn van haar enige dochter.

De jonge Elise van Heeswijk dreigt een onschuldig slachtoffer te worden van de hebzucht en leugens van haar eigen familie. In een zeer snel tempo wordt zij door haar moeder uitgehuwelijkt (beter gezegd uit de weg geruimd) aan de eerste de beste kandidaat, een Surinaamse plantagehouder. De resultaten van het in die tijd gebruikelijke onderzoek naar de achtergrond van de huwelijkskandidaat, diens financiën en familie worden bewust zoekgemaakt. Gebonden door opvoeding, gewoontes en verplichtingen is de zich van geen kwaad bewuste Elise niet in staat zich te verzetten en doet wat van een jongedame in haar positie wordt verwacht: gehoorzamen. Na een snelle huwelijksvoltrekking met een ongeïnteresseerde Sebastian de Beaumont (ook hij lijkt slechts warm te lopen voor de vaste toelage van Elise en niet voor haar als persoon) vertrekt de jonge vrouw naar Suriname, waar haar talloze onaangename verassingen te wachten staan. Is Elise sterk genoeg om alle tegenslagen te verwerken? Of gaat zij eraan ten onder?

Schaduwland is vlot en prettig leesbaar geschreven, de personages levensecht en dynamisch. Het boek wekt vanaf eerste pagina de interesse van de lezer en blijft het tot de laatste pagina vasthouden. Ondanks het vrij voorspelbare verhaal blijven de lotgevallen van Elise, haar familie en vooral de omgeving waarin alles plaatsvindt kleurrijk en interessant. De schrijfster schetst een nauwkeurig beeld van een vervlogen tijd, van de rijke koopmannen in Amsterdam met hun onmetelijke arrogantie en neerkijken op het gewone volk, het zware bestaan van aan alle kanten gebonden vrouwen die zich van sluwheid, diplomatie en manipulatie bedienen om hun wil door te drijven. Ook de schoonheid van Suriname met haar exotische bloemenpracht, hete klimaat en grote verschillen tussen de inheemse bevolking en de rijke plantagebezitters met vele slaven wordt goed en levendig neergezet.

De strijd van een jonge, volkomen onervaren vrouw die moeizaam haar plaats in het leven moet bepalen onder de aanhoudende druk van de conventies van haar tijd blijft boeien en trekt de lezer in het verhaal. Elise arriveert in Paramaribo kort voordat de slavernij definitief wordt afgeschaft, dit gebeuren geeft het verhaal nog een extra sociale dimensie. Ook is Elise keer op keer gedwongen haar oude, door opvoeding en haar sociale klasse opgelegde waarden en idealen opnieuw uit te vinden en herdefiniëren.

Schaduwland van Johanne van Archem is een warm, interessant, leerzaam en vermakelijk boek, de personages en hun lotgevallen zullen de lezer een lange tijd bijblijven.