Klinkt bizar, leest fantastisch
Als je opgroeit, verdwijnt er een belangrijk perspectief uit de boeken die je leest: de dieren houden op met praten. Hoe ouder je wordt, des te minder vaak komt het voor dat een boek geschreven is vanuit het perspectief van een dier. Je hebt Animal Farm en The Call of the Wild, en dan houdt het wel zo’n beetje op. En dat terwijl je als kind bijna niets anders las – Rupsje Nooitgenoeg, Charlottes Web, Donald Duck, de verhalen van Toon Tellegen… Een boek over dieren is een boek voor kinderen, lijkt het. Klinkt daarom het idee achter Laline Paulls De bijen zo ongebruikelijk?
Paull heeft namelijk een boek geschreven vanuit het perspectief van een bij. Het idee achter het boek klinkt bijna als een Disney/Pixarfilm: Flora 717 blijkt bij haar geboorte een bijzonder getalenteerde bij te zijn, en hoewel ze geboren wordt als schoonmaakster, mag ze uiteindelijk zelfs bij de bijenkoningin op audiëntie komen en haar verhalen vertellen. Het boek zelf, verrassend genoeg, leest eerder als Aldous Huxleys Heerlijke nieuwe wereld. Flora’s verhoogde status is namelijk een grote uitzondering in deze bijenwereld, waarin iedereen haar taak heeft en afwijkingen worden bestraft met de dood.
De bijen is een erg spannend boek, en voor iemand die weinig van bijen weet, enorm informatief. Paull geeft een unieke en meeslepende inkijk in het leven van bijen, waardoor je totaal anders naar de natuur gaat kijken. Het nest waarin Flora leeft, dat onbegrijpelijk genoeg in de Nederlandse vertaling een “huif” wordt genoemd (een kromme vertaling van “beehive”, dus), is een tirannieke, afschuwelijk dictatoriale samenleving als je het bekijkt vanuit een menselijk perspectief. Maar ja, tegelijkertijd is dit dus een volkomen natuurlijke manier van samenleven die al zo’n zestig miljoen jaar succesvol is. Dit leidt tot lastige morele dilemma’s: als een verminkte bij wordt gedood en opgeruimd na de geboorte, klinkt dit onmenselijk. Een dergelijke mening neerzetten wordt alleen een stuk lastiger op het moment dat je je weer beseft dat dit bijen zijn. De bijen die Paull neerzet, zijn namelijk erg overtuigend gepersonifieerd: het ene moment zie je onmiskenbaar een woeste zwerm bijen een wesp aanvallen, het andere moment zie je een erg menselijke groep jonge mannen zich uitsloven om bij de vrouwen in de smaak te vallen.
Het is verbazingwekkend hoeveel er bekend is over bijen, en hoeveel van die kennis in dit boek op een onopvallende manier wordt doorgegeven: over de darrenslacht, het vinden van nieuwe voedselbronnen, en de invloed van menselijk handelen op het leven van bijen. Het is gek dat er in een samenleving zo strikt als die van Flora’s ‘huif’ een mogelijkheid bestaat voor Flora om verschillende taken op zich te nemen, maar daardoor krijgt de lezer natuurlijk wel de hele gang van zaken in een bijennest te zien. Daarom is het wel jammer dat de voortplanting van vrouwelijke bijen, toch één van de belangrijkste momenten van het boek, in de natuur niet zo had kunnen voorkomen als Paull beschrijft. En – steekt daar nou een bij een ander zonder eraan te overlijden?
Wie iets wil leren zonder het idee te hebben daar actief mee bezig te zijn, moet dit boek lezen. Het is een aanrader voor iedereen die de alarmerende berichten over bijensterfte heeft gehoord en er verontrust over is. Degene die ervoor open staat, kijkt met een totaal andere blik naar bijen na het lezen van dit boek. Maar eens wat geurende bloemen planten, na de winter.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kanta
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
