De duizend gezichten van depressie
Het lijkt alsof Andrew Solomon alles kan. Hij is een veelvuldig bekroonde schrijver, bekend van Ver van de boom: Als je kind anders is (2012), professor in klinische psychologie aan Columbia University, LGBT-activist en filantroop. Maar Solomon is ook chronisch ziek: hij heeft perioden gehad waarin hij maandenlang aan bed gebonden was en zal de rest van zijn leven medicijnen moeten slikken. Zijn ziekte komt extreem veel voor, maar wordt nog altijd bekeken met erg veel wantrouwen en vooroordelen. Solomon lijdt namelijk aan depressies. Over deze ziekte, zijn ervaring en die van vele anderen schreef hij het enorme en veelvuldig bekroonde Demonen van de middag (2001), dat dit jaar opnieuw is uitgegeven met een nieuw nawoord.
Demonen van de middag is een boek van formaat: 668 bladzijden, inclusief epiloog, voetnoten en bibliografieën – de epiloog heeft een eigen bibliografie. Solomon bespreekt zijn complete ziekteverloop en het brede scala aan behandelmethoden dat hij heeft doorlopen, en hij bespreekt de ziekten van anderen wanneer zijn eigen ervaring tekort schiet. Dit boek is daarmee veel meer dan 'een persoonlijke geschiedenis van depressie', zoals de ondertitel het omschrijft. Voor de velen die depressie niet serieus nemen als ernstige aandoening, biedt dit boek werkelijk alle mogelijk denkbare ammunitie om hen van gedachten te laten veranderen. Helaas zal het formaat van dit boek juist deze mensen afschrikken. Degenen die het meeste uit dit boek zullen halen, zijn daarom degenen voor wie depressie dichterbij komt: mensen die een depressieve vriend of familielid ondersteunen, kunnen veel steun halen uit dit boek, en een idee vormen van wat zich in het hoofd – en lichaam – van de patiënt omgaat.
Zoals veel depressieven heeft Solomon verschillende medicijnen moeten proberen totdat hij uitkwam op het middel waar hij zich beter van ging voelen. Hij bespreekt zijn eigen medicijngebruik en dat van anderen in detail. Helaas schiet de vertaling hierbij soms tekort. Verschillende Amerikaanse medicijnen heten in Nederland heel anders: Klonopin heet hier Rivotril, Paxil wordt Seroxat, Dexedrine kennen we als Amfexa. Aangezien Solomon een sterk, aanmoedigend verhaal vertelt over het belang van het regelmatig gebruiken van medicijnen om depressies voor de rest van je leven onder controle te houden, was het fijn geweest als de Nederlandse namen van de medicijnen even waren opgezocht voor mensen die naar herkenning zoeken in dit boek. In de epiloog, die door andere vertalers (Chiel van Soelen en Pieter van der Veen) is vertaald, is dit beter gedaan.
Solomon heeft een aangrijpende, poëtische schrijfstijl, die het mooist tot zijn recht komt in het hoofdstuk over zelfmoord. Hierin valt hij twee ideeën aan: het idee dat mensen die suïcidaal zijn, altijd aan een psychische aandoening lijden – Solomon beargumenteert dat suïcidale neigingen zélf de aandoening zijn – en het idee dat zelfmoord koste wat het kost voorkomen dient te worden. Zijn beschrijving van de dood van zijn terminaal zieke moeder is een krachtig pleidooi voor euthanasie en het recht op zelfbeschikking, waarin hij duidelijk maakt dat het recht en de mogelijkheid om uit het leven te stappen bij zowel fysieke als psychische aandoeningen een zieke onmisbare steun kan geven.
In het nawoord, dat Solomon in 2014 schreef, blikt hij terug op de nieuwe stappen die gezet zijn in de dertien jaar sinds Demonen van de middag voor het eerst verscheen. Op medisch gebied lijkt dit tegen te vallen: Solomon noemt een paar medicijnen die iets beter werken, waarvan de meeste niet in Nederland geregistreerd staan. Verbeteringen lijken vooral te zijn gemaakt in extreem ingrijpende behandelingen: hersenimplantaten, elektroschoktherapie, nekzenuwstimulatie. Daarentegen is er de afgelopen jaren in de VS vaak geclaimd dat antidepressiva erg schadelijke gevolgen kunnen hebben, wellicht één van de redenen waarom er op medisch gebied weinig ontwikkeld is. Het is geen positief einde, het is een voortzetting van Solomons strijd voor betere zorg en tegen vooroordelen. Solomon bewijst dat het nog altijd noodzakelijk is om mensen beter te informeren over depressie, en dit boek is hier indrukwekkend goed in.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kanta
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
