Schemerig sciencefictionspel

Esther Gerritsen is binnen de Nederlandse literatuur al langer een gevestigde naam, met titels als 'Roxy' en 'De terugkeer'. Met de bekroning van de Boekenbon Literatuurprijs voor 'Gebied 19' bereikt ze een nieuw hoogtepunt. Jammer genoeg is de leeservaring van deze dystopische, psychologische roman dat niet. Desalniettemin is 'Gebied 19' de moeite waard om te lezen.

In drie delen volg je hoofdpersoon Tomas, net getrouwd met kritische journalist Suzanne en vader van tiener Parker. Aan het begin van het boek ontdekt Tomas dat de halve wereld verdwenen is. Hij gaat dan op zoek naar antwoorden. Vervolgens wordt hij in ieder deel in een nieuwe werkelijkheid wakker. Deze werkelijkheid overvalt hem steeds en hij weet niet goed hoe hij daarmee om moet gaan. Tomas vertelt zichzelf: "Ik hoef alleen te zien wat er is. Ik hoef me niets voor te stellen, ik kan mijn fantasie laten rusten, alleen zien wat er is." Helaas lukt hem dat niet. Ter ondersteuning van dit thema komen zaken als de klimaatcrisis, fictie, medische ontwikkelingen en polarisatie voorbij.

Gerritsen schetst een verhaal waaraan je gaat twijfelen tijdens het lezen van het boek. Sommige aspecten roepen vragen op over de geloofwaardigheid van de verteller en het vertelde. Op een zeker moment volgt er een theorie om op een andere manier naar het verhaal te kijken, die met de titel te maken heeft. Het is jammer dat er bij die theorie en de geschetste vertelling te veel vaagheid blijft bestaan. Zo komt het einde ineens als een konijn uit de hoge hoed tevoorschijn. Dit maakt het verhaal niet helemaal overtuigend.

Gerritsen schrijft strak en zakelijk. Er is veel ruimte voor korte dialogen die feitelijk zijn opgeschreven. Emoties worden vrijwel alleen rationeel behandeld. Dit heeft deels te maken met het perspectief van Tomas, maar het zorgt er ook voor dat de roman vaart behoudt. Bovendien wordt dit gecombineerd met absurde situaties en de nodige humor. Dit maakt het lezen van 'Gebied 19' ondanks de thematiek geen zware kost.

'Gebied 19' is uiteindelijk een sciencefictionspel over overleven. De uitvoering van het spel is qua spanning goed opgebouwd, maar niet helemaal geslaagd. Gerritsen werkt aan een vervolg op dit verhaal. Wellicht worden bepaalde vragen in dit deel beantwoord, waardoor de leeservaring als totaal daadwerkelijk een hoogtepunt wordt van haar oeuvre.