Loodzwaar logboek

'Maar de weg ertegen
– Tegen alle wegen in –
En dat is van de wijsheid
nog maar het begin…'

Dit geciteerde gedicht van Bertus Aafjes is het begin van Ik beloof je dat ik honderd word. Peter R. de Vries heeft het gedicht handgeschreven aan zijn zoon Royce de Vries gericht. Het vormt de kern en boodschap van een loodzwaar verhaal over de bekende misdaadjournalist, die op 6 juli 2021 werd vermoord.

Het boek volgt twee verhaallijnen via twee perspectieven. De belangrijkste verhaallijn komt van Peter de Vries zelf. Het is een logboek dat hij bijhield tijdens het Marengo-proces, waarbij hij kroongetuige Nabil wil bijstaan. Omdat De Vries zeer nauwkeurig alle ontwikkelingen bijhield en als journalist een goede pen had, is ieder hoofdstuk niet alleen goed gedoseerd, maar ook met veel vaart geschreven. Je krijgt een indrukwekkend kijkje in alles wat er bij een grote rechtszaak speelt en je leest tegelijkertijd hoe het OM vele steken laat vallen.

In dit deel regent het regelmatig namen, sommige bekend. Soms overspoelt dit je, maar dankzij de heldere verhaallijn raak je de draad niet kwijt. Een naam die veelvuldig voorkomt, is die van collega-journalist John van den Heuvel. Het boterde bepaald niet tussen de twee. Soms is de herhaling over de keuzes van Van den Heuvel wat zeurderig. Echter, de voortdurende verbazing van De Vries over die keuzes maakt hem wel menselijk. De herhaling laat de authenticiteit van het verhaal intact.

Via de tweede verhaallijn, door zoon Royce de Vries, lees je meer over Peter als warme familieman en vader. Het verschil met de eerste verhaallijn is groot. De opgevoerde herinneringen passen bij het doel van het boek: een volledig beeld van een persoon schetsen. Maar de eenzijdigheid aan rooskleurige herinneringen geven het gevoel van een onvolledig of vertekend beeld. In het hele boek wordt met geen kritisch woord over De Vries als vader gerept. De enige kanttekening volgt aan het einde van het boek:

'Wel kan ik zeggen dat ik na alle gebeurtenissen daar (veiligheidsmaatregelen, red.) nu andere keuzes in maak dan mijn vader. Argumenten om eigenwijs of koppig te doen over dit soort dreigingen heb ik immers niet meer.'

De meeslependheid van het boek ontstaat, naast de schrijfstijl van Peter de Vries zelf, uit een slimme keuze voor de structuur. Je volgt een chronologisch logboek van gebeurtenissen die horen bij het Marengo-proces. Iedere keer als je leest dat Peter de Vries beveiliging mist of weigert, wordt de knoop in je maag groter. Daarop lees je dan weer een mooie herinnering van Royce de Vries, waardoor je het aankomende verlies op dat moment al voelt. En als mokerslag kijkt Peter je op veel van het uitgebreide fotomateriaal vol levenslust aan. Je volgt een hoofdpersonage naar zijn eigen einde zonder dat hij het weet. Alleen dit keer betreft het geen personage. Dat maakt de inhoud beladen en meeslepend.

Soms is een boek indrukwekkend door het verhaal dat het vertelt of door de wijze waarop een auteur een verhaal vertelt. In dit boek is het verhaal indrukwekkend omdat je de gruwelijke werkelijkheid vanaf pagina één kent. Wellicht wordt het boek minder beladen naarmate de tijd verstrijkt, omdat de actualiteit dan naar de achtergrond verdwijnt. Maar tegelijkertijd zouden de boodschap en inhoud juist voortdurend actueel moeten blijven. Al is het maar zodat je als lezer onthoudt dat je niemand kunt beloven dat je honderd wordt.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een dagboek' en 'Lees een gevaarlijk boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.