Vluchtige verkenning

Het kan niet uitblijven: als je voor langere tijd correspondent in de Verenigde Staten bent, word je geacht een boek erover te schrijven. Zo is er een genre ontstaan met titels als In alle staten van Max Westerman, Oh, oh, Amerika van Charles Groenhuijsen en Ik ben een New Yorker van Twan Huys. Logisch dat Michiel Vos, die zichzelf vertaler en uitlegger van de culturele verschillen tussen Amerika en Nederland noemt, ook zo’n verslag schrijft: Vos in de VS.

De sleutel tot succes in dit genre is dat je een nieuw inkijkje krijgt in het wellicht nog steeds invloedrijkste land ter wereld. Dat kan bijvoorbeeld door de lezer kennis te laten maken met interessante personen of nieuwe informatie te geven over belangrijke en opvallende situaties. Jammer genoeg blijft Vos in de VS hiervoor te veel aan de oppervlakte.

Uiteraard moet je als auteur laten blijken dat je iets van het onderwerp weet. Vos doet dat vooral door name-dropping. Hij opent zijn boek door te vertellen dat hij Biden ontmoet heeft tijdens het kerstfeest 2023. Daarna meldt hij dat hij eerder ook Bush en Obama de hand heeft geschud. En vervolgens komt in nagenoeg ieder hoofdstuk een beroemdheid voorbij die Vos in zijn twintig jaar in de VS is tegengekomen. Deze reeks aan namen is te groot en wordt op een bepaald moment storend. Vos had kunnen volstaan met zijn belangrijkste toegangsticket tot alle presidenten en hun inner circle: Vos’ schoonmoeder is namelijk Nancy Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden.

In de eerste hoofdstukken geeft Vos aan dat hij aan de hand van zijn ervaringen antwoord wil geven op de vraag: hoe is Amerika verworden tot het land dat het nu is? Het antwoord zoekt hij door de VS te vergelijken met verschillende dingen (chaos, een goudmijn, verkopen). Binnen de hoofdstukken wordt gewerkt met een herhalende structuur. Het begint met een citaat van een beroemdheid (Brad Pitt, Paul Verhoeven of president Macron). Dit citaat wordt uitgewerkt met een voorbeeld of een gebeurtenis. Daarna wordt er afgesloten met een terugkoppeling naar het citaat.

Deze structuur begint na enige leestijd te vervelen. Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat je 'de truc' doorziet. Hierdoor weet je al hoe een hoofdstuk eindigt en verliest het verhaal spanning. Anderzijds wordt bepaalde informatie zo vaak herhaald dat je als lezer letterlijk niets nieuws meer leest, zoals een beschrijving van de bestorming van het Capitool of de boodschap dat in Amerika fictie voor de feiten komt. Daarbij mis je bovendien de verbinding met de hoofdvraag: hoe is Amerika het land geworden dat het nu is?

Op die vraag volgt nauwelijks antwoord. Sterker nog, langzaam verschuift de vraag in het boek naar: wat heeft Vos allemaal meegemaakt in zijn jaren in de VS? Je mist in die beschreven gebeurtenissen inzichten die relevant zijn voor de lezer. Veel van de ervaringen zijn korte ontmoetingen met beroemdheden of kleine gesprekken met 'echte Amerikanen'. Het verhaal blijft op die momenten een oppervlakkig praatje, want je leert niemand echt kennen.

Al met al is Vos in de VS een aardig boek voor iemand die nauwelijks iets over Amerika weet. Deze lezer kan via Vos’ ontmoetingen zijn leven daar verkennen. Om echt een goed beeld te krijgen van de Verenigde Staten kan de lezer echter beter een ander correspondentenboek oppakken.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een waar boek' en 'Lees een ver boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.