Brutaal durven afrekenen met aangeleerde schaamte
Jacob Visscher is computerprogrammeur bij StockinfoTech. Zijn werkgevers snappen niets van IT. Handig voor hem, op die manier weten ze niet waar hij precies mee bezig is en hoeveel tijd hij nodig heeft om zijn taken af te werken. Sinds kort voelt hij zich bedreigd in zijn gemoedsrust, er is een vervelend alfamannetje in dienst gekomen. Deze ‘Snotaal’ heeft van de bazen vrij spel gekregen om het bedrijf te reorganiseren. Jacob leeft nu met de angst dat ze hem gaan betrappen op datadiefstal, want hij verkoopt klantengegevens door aan de Rus Jevgeni.
We kruipen in het hoofd van Jacob, een beschaamde jongeman, die bang is om te zondigen tegen de gangbare beleefdheidsregels. Tegelijk snakt hij ernaar om zich los te worstelen en al die hypocriete heilige huisjes neer te sabelen. De openingsscène is in dat opzicht hilarisch. Jacob bevindt zich in het concertgebouw van Amsterdam. Vertrouwd als hij is met klassieke muziek, kent hij alle passages van de compositie die op het programma staat, uit het hoofd. Die kennis stelt hem in de gelegenheid om op het geschikte moment toe te geven aan zijn drang om flink te hoesten. We hebben allemaal wel eens last van een prikkelhoest op ongewenste momenten. Wat de auteur hiermee doet is herkenbaar en beeldenrijk. Ook in de rest van de roman spreidt hij een grote inventiviteit tentoon als het aankomt op het verzinnen van originele metaforen. De groene sprinkhaan uit de titel is daarvan een mooi voorbeeld.
‘Het concertgebouw had hem gedwongen te vechten met zijn hoestdrang. Het overbeschaafde toilet, met zijn blanke deur, kraakheldere tegels, onzichtbare stortbak en glimmende knoppen daagde hem uit tot revanche.'
Het concertgebouw komt nog enkele keren terug. Het staat symbool voor beschaving en verfijning. Maar welke beerput zit er onder het laagje vernis? Jacob vreest dat hij er niet in slaagt zich naar behoren te gedragen en voelt zich daardoor alleen al verdacht. Per slot van rekening is het op deze plek dat hij zijn louche transacties met Jevgeni bezegelt. Het concertgebouw cultiveert en wurgt hem tegelijkertijd. De zachte vloerbekleding doet de grond letterlijk en figuurlijk onder zijn voeten wegzakken. De Matthäus-Passion van J.S. Bach heeft in deze een speciale betekenis, de ketenen van de religie zijn nooit ver weg.
De roman is knap geconstrueerd, de titels van de hoofdstukken raak gekozen. De kantoortuin, het flatgebouw waarin Jacob woont en het concertgebouw vormen het wisselende decor. De nevenpersonages die op deze locaties figureren, stuwen met hun archetypische gedrag de handelingen van Jacob vooruit. Zo zijn de stiekeme kat-en-muisspelletjes op het werk vermakelijk en de klungelige seksuele handelingen met ingehuurde prostituees aandoenlijk. Erika, het labiele buurmeisje, confronteert Jacob onbewust met zijn onverwerkte, strenge opvoeding en een herhaaldelijk luid loeiende brandalarminstallatie op kantoor fungeert als katalysator. Vreemd daarbij is dat niet het snerpende geluid zelf, maar de tussentijdse stiltes het sluimerend ongemak opvoeren en Jacob’s gemoed verder ontregelen. De spanningsboog komt voort uit de vraag wanneer angst en schaamte zullen omslaan in durf en brutaliteit, hoever hij hierin uiteindelijk zal gaan en of dit leidt tot de gewenste bevrijding.
‘Het besef van de afschuwelijke gevolgen van een moeiteloze handeling maakt je angstig en tegelijk brutaal, zoals wanneer je vinger boven de ontstekingsknop van een atoombom zweeft.’
Met de groene sprinkhaan levert de Nederlandse auteur Vincent Baumgart (°1963) een geïnspireerde tweede roman af waarin hij groteske trekjes en kwetsbaarheid stoutmoedig met elkaar verbindt.
'Als je geen fantasie hebt, is doodgaan een kleinigheid.’ (Louis-Ferdinand Céline)
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
