Een vermakelijke interculturele soap
In Brick Lane (2003), de debuutroman van de Brits-Bengaalse auteur Monica Ali (1967), komt een tienermeisje uit Bangladesh, na een gearrangeerd huwelijk met een oudere man, langzaam los uit haar isolement. Het boek werd verfilmd en genomineerd voor de Man Booker Prize. Ali’s volgende drie romans waren minder succesvol. Na elf jaar windstilte treedt ze opnieuw op de voorgrond met Een liefdeshuwelijk. Nadia Ramer verzorgde de Nederlandse vertaling.
'Monica Ali speelt een vernuftig spel met vooroordelen en rekent kordaat af met dweperig oriëntalisme.' - recensent Karla
Londen 2016. Yasmin en Joe werken allebei als arts in een ziekenhuis en lopen rond met trouwplannen. De tijd is aangebroken om Yasmins traditionele Bengaalse familie kennis te laten maken met Joe’s moeder Harriet, een vrijgevochten academica en feministe. Die nakende ontmoeting stresseert Yasmin, haar broer Arif doet er nog een schepje bovenop door de aandacht te vestigen op gewaagde foto’s van Harriet, die in de media circuleren. Dat terwijl in Yasmins familie nooit gesproken wordt over seks en andere delicate onderwerpen. Maar de gevreesde cultuurclash draait anders uit dan verwacht en zet een draaikolk van gebeurtenissen in gang, die het leven van alle betrokkenen zal ontregelen.
Ali portretteert de levendige personages met warmte en mededogen, zonder hun kleine kantjes te verdoezelen. Rake overpeinzingen en zintuiglijke beschrijvingen vertellen meer dan er letterlijk te lezen is en brengen onderliggende emoties naar de oppervlakte. Op het einde hebben haar hoofdpersonages een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt, waardoor ze de stereotyperingen overstijgen.
Harriet is enkele keren aan zet, maar de hoofdrol is weggelegd voor Yasmin, die het merendeel van de korte hoofdstukjes trekt. Ze dompelt de lezer onder in haar getroebleerde leefwereld, waarin verwikkelingen op de werkvloer hand in hand gaan met amoureuze kopzorgen. Yasmin heeft moeite om voor zichzelf op te komen en wil niemand kwetsen, maar zodra ze onrechtvaardig behandeld wordt, slaagt ze erin om van zich af te bijten. De mensen uit haar omgeving krijgen gestalte via haar subjectieve beleving. Zo idealiseert ze het moedige huwelijk van haar ouders, dat op een sprookje lijkt binnen de cultuur waarin gearrangeerde huwelijken de norm zijn. Met Joe wil ze ook een liefdeshuwelijk sluiten, maar in hoeverre kent ze de werkelijke drijfveren van haar ouders en haar verloofde?
Op cruciale momenten verschuift het perspectief naar Sandor, Joe’s psychotherapeut, die als een alwetend verteller zijn licht laat schijnen op onuitgesproken trauma’s die Joe volgens hem vanwege zijn dominante moeder met zich meedraagt. Zijn expliciete psychotherapeutische duiding over seksverslaving en emotionele incest klinkt belerend, net als de medische uitweidingen in vakjargon die het boek doorkruisen.
Een bont gezelschap kleurrijke nevenfiguren passeert de revue. Het ziet ernaar uit dat de auteur ze heeft uitgekozen omwille van de maatschappelijke thema’s die ze nadrukkelijk wil aankaarten. Zo is de gesluierde Rania, hartsvriendin van Yasmin, een advocate, gespecialiseerd in discriminatiekwesties. Dat komt goed uit om een boompje op te zetten over racisme, vooroordelen en culturele toe-eigening. Het ergert Rania dat moslima’s enkel in praatprogramma’s op televisie worden opgevoerd om hun standpunt over de islam of de hoofddoek te verkondigen. Een experimentele zwarte schrijver van een klimaatthriller incasseert de kritiek dat hij beter een verhaal kiest dat ‘dichter bij huis’ ligt. Ironisch hoe Ali hier een verwachtingspatroon op de korrel neemt waarmee ze zelf als auteur te kampen heeft. Harriet en haar vriendin Flame presenteren zich als rabiate feministes, maar verwachten tegelijk van Yasmins moeder dat ze haar authenticiteit bewaart. Ze hebben de betuttelende neiging om personen met een andere achtergrond tot antropologische studieobjecten te reduceren. Die wisselwerking tussen referentiekaders levert een flinke brok situationele humor op, die tot uiting komt in pittige dialogen die barsten van communicatiestoornissen en foute aannames. Maar de moeizame relaties tussen ouders en hun kinderen en de perikelen rond liefde en seks vormen de hoofdmoot.
Een liefdeshuwelijk is een vermakelijke interculturele soap. Monica Ali speelt een vernuftig spel met vooroordelen en rekent kordaat af met dweperig oriëntalisme. En net wanneer je denkt dat de verhaallijnen beginnen te verzanden in clichés, weet ze de lezer te verrassen. Die dubbelzinnigheid geeft deze vuistdikke roman een diepere gelaagdheid. Het leven is nu eenmaal niet simpel!
‘En als je mensen alleen kunt beoordelen naar hun grootste wandaad, die ze misschien dieper betreuren dan wat dan ook, dan krijgt iedereen levenslang.’
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
